Kiếm tiền từ các hãng xe khác
Trong thời kỳ mà Ford, GM và Honda đều gặp khó khăn trong việc phát triển xe điện, Tesla lại tận dụng tốt cơ hội để tăng doanh số và kiếm lời. Từ năm 2009, Tesla đã thực hiện một chiến lược khôn ngoan là bán các khoản tín dụng carbon.
Theo quy định, nhà sản xuất ôtô điện có được một lượng tín dụng carbon dư từ việc sản xuất xe điện, sau đó bán chúng cho các nhà sản xuất ôtô khác để giúp họ tuân thủ các quy định về khí thải.
Báo cáo của Automotive News, Tesla đã kiếm được khoản doanh thu tín dụng carbon lên đến 1,79 tỉ USD vào năm 2023, nâng tổng số tiền kiếm được từ năm 2009 lên gần 9 tỉ USD. Điều này cho thấy chiến lược này đã mang lại hiệu quả kinh doanh tích cực cho Tesla. Mặc dù trước đó, Giám đốc tài chính của Tesla đã dự báo rằng, doanh thu từ việc bán các khoản tín dụng này sẽ giảm dần, nhưng thực tế lại không như vậy.
Trong hồ sơ được công bố hằng năm, quý IV/2023 vừa qua, Tesla đã báo cáo thu nhập 433 triệu USD từ việc bán tín chỉ carbon. Con số đó thể hiện mức giảm 7% so với cùng kỳ năm ngoái (YoY) so với 467 triệu USD kiếm được trong quý IV/2022. Nhưng tổng doanh thu hằng năm của Tesla từ việc bán tín dụng carbon vào năm 2023 đã tăng lên 1,79 tỉ USD từ 1,78 tỉ USD. Tuy nhiên, điều đó đã giúp nhà sản xuất ôtô đạt được mức cao kỷ lục khác vào năm 2023.
Với việc kiếm được các khoản tín dụng này mà không tốn nhiều chi phí gia tăng, Tesla đang tận dụng cơ hội để tăng trưởng và tạo ra lợi nhuận thuần túy. Điều này cũng chứng tỏ sự linh hoạt và sáng tạo trong kinh doanh của hãng xe điện nổi tiếng này.
Cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam
Ở Mỹ, nhiều bang đã và đang thực thi các quy định về việc phân tín dụng carbon cho các công ty sản xuất ôtô cá nhân.
Theo các quy định này, tín dụng carbon được tính dựa trên mức độ phát thải của từng chiếc xe, cùng với các yếu tố như thời gian hoạt động và số kilômét mà phương tiện có thể di chuyển trong một lần sạc. Xe có khả năng di chuyển xa và lâu hơn trong mỗi lần sạc sẽ được hưởng nhiều tín dụng carbon hơn.
Chính phủ các bang này quy định rằng, mỗi năm, các hãng xe phải sản xuất một số lượng ôtô không phát thải dựa trên tổng số xe được bán ra trong bang đó. Điều này có nghĩa là, mức độ sản xuất xe không phát thải sẽ tăng theo tỉ lệ với số lượng xe bán ra. Trong trường hợp các hãng xe không đáp ứng được mức tín dụng carbon yêu cầu trong một năm, họ có thể mua tín dụng từ các công ty khác.
Không chỉ riêng Mỹ, mà cả Liên minh châu Âu (EU) và Trung Quốc cũng áp dụng các quy định tương tự. Tại Trung Quốc, các quy định về mức tín dụng carbon đối với các nhà sản xuất ôtô đã tăng từ năm 2019 và đang trong quá trình phát triển.
Nhìn vào thị trường Việt Nam, hiện nay các công ty đi theo xu hướng xanh đang ngày càng tăng. Bên cạnh VinFast đang sản xuất ôtô điện, cũng có không ít các hãng khác đang sản xuất xe máy, đạp điện hay các phương tiện không phát thải khác.
Việc áp dụng quy định về tín chỉ carbon như ở Mỹ là một cơ hội lớn cho các hãng này. Bên cạnh mức lợi nhuận mà họ có thể thu được từ tín chỉ carbon, quy định này còn góp phần nâng cao ý thức sản xuất của doanh nghiệp nói chung nếu được áp dụng.
Còn đó những khó khăn
Vào ngày 7.1.2022, Chính phủ Việt Nam đã thông qua Nghị định 06/2022/NĐ-CP với mục tiêu giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ozone. Nghị định này có những quy định cụ thể về lộ trình phát triển và thời gian triển khai thị trường carbon trong nước.
Theo Nghị định, trong giai đoạn đến hết năm 2027, Chính phủ sẽ tập trung vào việc xây dựng quy định quản lý tín chỉ carbon và hoạt động trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon. Đồng thời, sẽ được xây dựng quy chế vận hành sàn giao dịch tín chỉ carbon cũng như triển khai thí điểm cơ chế trao đổi và bù trừ tín chỉ carbon trong các lĩnh vực tiềm năng.
Giai đoạn từ năm 2028, Chính phủ sẽ tiến hành tổ chức vận hành sàn giao dịch tín chỉ carbon chính thức. Ngoài ra, sẽ quy định các hoạt động kết nối và trao đổi tín chỉ carbon trong nước với thị trường carbon khu vực và thế giới.
Nghị định mới này phản ánh cam kết của Chính phủ trong việc giảm thiểu tác động của việc sản xuất và sử dụng các nguồn năng lượng đến môi trường, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển thị trường carbon trong nước, góp phần vào việc giảm biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường.
Tuy nhiên, trong cuộc họp báo cáo về Đề án thành lập thị trường tín chỉ carbon tại Việt Nam vào tháng 1.2024, một số khó khăn, thách thức đã được chỉ ra.
Theo đó, hệ thống cơ chế chính sách quản lý tín chỉ carbon nông nghiệp, lâm nghiệp còn thiếu đồng bộ, tản mạn ở nhiều văn bản; phần lớn vùng sản xuất nông nghiệp và diện tích rừng chưa được phát triển tín chỉ carbon; thiếu sàn giao dịch hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon; hạn chế trong đo đạc, kiểm đếm, thẩm định, chứng nhận tín chỉ carbon; xác định hàm lượng carbon trong hàng hóa…
Tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ TNMT Lê Công Thành cho biết, một số điểm mấu chốt trong hình thành thị trường tín chỉ carbon là: Quản lý hoạt động hình thành/tạo tín chỉ carbon; xây dựng kế hoạch giảm phát thải theo từng lĩnh vực; cơ chế trao đổi tín chỉ carbon trên thị trường quốc tế…
Thứ trưởng Bộ KHĐT Nguyễn Thị Bích Ngọc cho rằng, cần có cơ sở phân bổ hạn ngạch phát thải để làm căn cứ xây dựng cơ chế chính sách để thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới công nghệ, quản lý hoạt động phát thải. Bên cạnh đó, thị trường tín chỉ carbon của Việt Nam phải kết nối với thế giới để các doanh nghiệp nước ngoài yên tâm đầu tư sản xuất, kinh doanh.
