Hiện nay, trên địa bàn Hà Nội có 63 công viên, vườn hoa phục vụ công ích do thành phố và UBND cấp huyện quản lý theo phân cấp. Ngoài ra còn có các công viên, vườn hoa do các chủ đầu tư dự án tại các khu đô thị tự quản lý.
Hà Nội xác định, cải tạo nâng cấp 45 công viên hiện có trên địa bàn 10 quận. Hoàn thành xây dựng mới 6 công viên trong giai đoạn 2021-2025: Công viên Chu Văn An, Công viên CV1, Công viên Khu Đô thị Tây Nam Hà Nội, Công viên văn hóa Kim Quy, Công viên hồ Phùng Khoang, Công viên Văn hóa - Vui chơi giải trí, Thể thao quận Hà Đông.
Đồng thời đôn đốc triển khai 3 công viên: Công viên Thiên Văn Học, Công viên Bắc Nam Mai Dịch, Công viên Hữu Nghị...
Tới đây, Hà Nội tiếp tục tập trung nguồn lực, khẩn trương thực hiện cải tạo, nâng cấp đồng bộ các công viên theo kế hoạch để phục vụ nhân dân theo hướng tạo công viên mở phù hợp với hiện trạng công viên và khu vực liền kề.
Đối với các dự án xã hội hóa, thành phố chỉ đạo đôn đốc nhà đầu tư hoàn thành việc đầu tư các công viên, vườn hoa theo dự án đầu tư đã được phê duyệt.
Theo Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Võ Nguyên Phong, thời gian qua, một số quận như Hoàn Kiếm, Long Biên đã làm tốt việc này. Đối với các công viên: Bách Thảo, Thủ Lệ và Thống Nhất, thành phố tiếp tục chỉnh trang theo hướng công viên mở.
Trong đó, Công viên Thủ Lệ tiếp tục thu vé vì có chăn nuôi thú và mỗi năm, đơn vị này thu được khoảng 15 tỉ đồng nhưng thành phố phải bù lỗ khoảng 30 tỉ đồng.
Là một trong ba công viên nằm trong kế hoạch cải tạo, nâng cấp giai đoạn 2021 - 2025, tuy nhiên cho đến nay dự án cải tạo Công viên Thủ Lệ chưa thể triển khai theo quy hoạch do chưa bố trí được nguồn vốn ngân sách. Do đó, mục tiêu kế hoạch đề ra cũng chưa thể thực hiện.
TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam cho rằng, cần khắc phục nghịch lý thiếu không gian xanh nhưng công viên lại bị bỏ hoang, xuống cấp. Trong khi đó, người dân đô thị vẫn thiếu không gian để vui chơi, sinh hoạt.
Theo ông Nghiêm, để tạo lập không gian xanh cần một nguồn lực rất lớn, không chỉ từ ngân sách thành phố mà còn huy động từ xã hội, từ doanh nghiệp, đặc biệt là cộng đồng dân cư tham gia cùng. Bởi cộng đồng là một chủ thể sẽ góp phần bảo vệ, chăm sóc không gian xanh, đồng thời là người đóng góp trực tiếp.
Tuy nhiên, ông Nghiêm khuyến cáo cơ chế giám sát đầu tư các dự án công viên của Hà Nội cần chặt chẽ hơn, đảm bảo doanh nghiệp không vi phạm việc cắt xén không gian xanh để đầu tư hạng mục kinh doanh khác.
Ngoài ra, với những vi phạm như vứt rác, phóng uế, đi xe vào công viên, thả rông chó,… chỉ cần có nhân viên nhắc nhở chứ chưa cần xử phạt thì đa phần người dân sẽ chấp hành. Còn với những trường hợp cố tình vi phạm thì lực lượng bảo vệ cần phối hợp chính quyền địa phương để xử phạt nghiêm, tạo tính răn đe.
Để thu hút xã hội hóa đầu tư xây dựng các công viên chuyên đề, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Lê Anh Quân cho rằng, cần công khai các quy hoạch. Đồng thời, thống kê phạm vi rộng hơn trên toàn thành phố để có bức tranh tổng thể về các công viên, vườn hoa cần đầu tư xây dựng, bởi đây cũng là một trong những tiêu chí quan trọng trong xây dựng nông thôn mới nâng cao.
Trước đó, tại hội nghị giao ban quý I/2023 diễn ra ngày 31.3, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng yêu cầu đẩy mạnh xã hội hóa phát triển công viên và phân cấp mạnh cho địa phương quản lý, khai thác. Giao Ban Cán sự Đảng UBND TP Hà Nội chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ các dự án và có giải pháp xử lý nghiêm theo quy định đối với các dự án chậm triển khai.
Theo ông Dũng, thành phố đang quản lý 5 công viên, cần thiết phải giảm tiếp, có thể tính phương án đấu thầu quản lý, khai thác. Các quận, huyện cũng cần tính toán theo hướng này.
