Số liệu thống kê năm 2019 cho thấy, mỗi chuyến tàu khách tuyến Hà Nội – Quán Triều bình quân có 65 khách/chuyến và Hà Nội - Đồng Đăng khoảng 95 khách/chuyến.
Do vắng khách và dịch bệnh, ngành đường sắt quyết định dừng tàu khách 2 tuyến này từ 30.4.2020, hiện chỉ còn tàu hàng hoạt động. Tuy nhiên, sản lượng hàng hóa vẫn rất thấp chủ yếu là chở dăm gỗ và than, nhưng việc vận chuyển cũng bị hạn chế, cụ thể trong tháng 8.2023, tuyến Hà Nội – Quán Triều chỉ có 12 chuyến tàu hàng.
Để phục vụ tuyến Yên Viên (Hà Nội) – Quán Triều (Thái Nguyên), tại địa bàn tỉnh Thái Nguyên có gần 30 lao động bao gồm tuần đường, gác chắn và vận tải. Trong đó, ga Lưu Xá đông nhất là 11 người, hiện thu nhập bình quân ở ga Lưu Xá là 5 triệu đồng/người/tháng.
Theo anh Đỗ Hữu Thắng – công nhân trực tàu ga Lưu Xá, hai vợ chồng anh làm cùng đơn vị, thu nhập của cả gia đình mỗi tháng khoảng 10 triệu đồng, cuộc sống rất khó khăn vì riêng tiền học cho hai con đã gần 2 triệu đồng. Mặc dù, lương không cao nhưng vợ chồng anh vẫn luôn đảm bảo các ca trực theo đúng quy định.
Ông Ngô Quang Tiến - Trưởng ga Lưu Xá - cho hay, để đảm bảo đời sống cho người lao động, cần phải phát huy công suất hạ tầng nhà ga như cho thuê mặt bằng, kho bãi… Nhưng việc này cũng rất khó, vì giá thuê theo quy định rất cao (khoảng 8.000 đồng/m2), trong khi đó, nhà dân trong khu vực đang cho thuê với mức cao nhất 5.000 đồng/m2. Cùng với đó, theo quy định, việc sử dụng tài sản công cũng phải đúng mục đích.
Cũng theo ông Tiến, đời sống người lao động khó khăn, nhiều người cũng có ý định chuyển nghề. Do đó, đơn vị luôn phải làm công tác động viên tư tưởng người lao động.
Theo đại diện Công đoàn đường sắt Việt Nam, mặc dù ít tàu chạy nhưng mọi công tác phục vụ chạy tàu vẫn phải hoạt động bình thường với đầy đủ quân số từ gác chắn, tuần đường… Ngành đường sắt phải vận dụng nhiều phương án để nâng cao sản lượng, việc làm cho người lao động.
Hàng năm vào dịp cuối năm, Tổng Công ty Đường sắt luôn phải điều tiết, cân đối sản lượng từ các tuyến chính để thu nhập của người lao động giữa các đơn vị tương đồng; do đó, cũng rất mong người lao động chia sẻ, những khó khăn của ngành.
Theo các chuyên gia, việc chạy tàu an sinh mang tính trách nhiệm với xã hội nhiều hơn là tính đến lỗ lãi. Nếu dừng chạy tàu an sinh thì quyền đi lại của người dân sẽ bị ảnh hưởng, hạ tầng đường sắt sẽ không được duy tu, bảo trì thường xuyên sẽ xuống cấp, hư hỏng và đây là điều lãng phí cực lớn.
Do đó, Tổng Công ty Đường sắt kỳ vọng có chính sách hỗ trợ bù đắp các chi phí cho các đơn vị vận tải đường sắt để có thể duy trì các tuyến.
