Ngừng việc, mất thu nhập: Những nguy cơ rình rập người lao động

Dịch bệnh gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực

Theo Trung tâm DVVL Hà Nội, tháng 8, cầu lao động suy giảm do ảnh hưởng từ tình hình kinh tế, xã hội. Các biện pháp hạn chế đi lại tại nhiều tỉnh, thành phố khiến cho lực lượng lao động có xu hướng sụt giảm.

Ông Vũ Quang Thành - Phó Giám đốc Trung tâm DVVL Hà Nội - cho hay, tại Hà Nội, thị trường lao động phải đối diện với nguy cơ ảnh hưởng lớn nhất từ đầu năm đến nay. Nhiều DN, hộ kinh doanh phải tạm dừng hoạt động hoặc hoạt động dưới 20 - 30% công suất, do phải đảm bảo công tác giãn cách xã hội và không nằm trong các lĩnh vực thiết yếu. Chi phí sản xuất tăng cao trong khi việc cung ứng hàng hóa gặp nhiều hạn chế. Tỉ lệ thất nghiệp và thiếu việc làm tiếp tục gia tăng, kéo theo tình trạng suy giảm lực lượng lao động khi một bộ phận người lao động mất việc phải rời khỏi thị trường.

Theo Cục Việc làm (Bộ LĐTBXH), khi số lượng doanh nghiệp phải rút khỏi thị trường lớn thì số lao động bị mất việc làm cao, phải tìm kiếm cơ hội việc làm ở khu vực phi chính thức - nơi nhiều rủi ro, dễ tổn thương. Số lao động phi chính thức quý II.2021 là 20,9 triệu người (57,4%), tăng 1,4 triệu người (1,6%) so với cùng kỳ năm 2020. Ước tính số lao động trong tháng 7 sẽ tiếp tục tăng.

Cục Việc làm cho rằng, tỷ lệ lao động phi chính thức hiện nay được ghi nhận là cao nhất trong vòng 3 năm trở lại đây, cho thấy dịch COVID-19 đã đẩy hơn 1,4 triệu người rơi vào trạng thái dễ tổn thương do không có việc làm chính thức.

Trong tháng 7, với sự bùng địch ở các tỉnh phía nam, khiến lao động phi chính thức gặp nhiều khó khăn hơn khi không thể làm việc do phải tạm dừng các hoạt động bán buôn, bán lẻ… Theo đó, số lao động phi chính thức bị mất việc làm, phải tạm ngừng làm việc, thu nhập giảm chiếm tỉ lệ lớn.

Theo thống kê sơ bộ của các tỉnh, số lao động tự do bị mất việc làm, ngừng việc chiếm tỉ trọng lớn, ước tính hơn 5 triệu người. Tại Thành phố Hồ Chí Minh có 18.464 hộ kinh doanh cá thể dừng hoạt động, gần 350 ngàn lao động tự do mất việc làm; Đồng Nai hơn 20 ngàn lao động tự do mất việc làm.

Việc làm sẽ tiếp tục gặp khó khăn

TS Nguyễn Thị Lan Hương, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học lao động xã hội (Bộ LĐTBXH) cho rằng, với diễn biến dịch bệnh như hiện nay, thị trường lao động từ nay đến cuối năm sẽ diễn ra theo kịch bản nào là rất khó nhận định. Nhìn vào những số liệu thống kê về tình hình việc làm, thất nghiệp thời gian qua có thể thấy rõ tác động của dịch COVID-19 đến thị trường lao động, song TS Nguyễn Thị Lan Hương cho rằng, con số thực sự bị ảnh hưởng có thể lớn hơn nhiều.

“Việc làm sẽ tiếp tục gặp khó khăn. Theo xu thế hiện nay, thị trường lao động chưa thể phục hồi được, nhưng tôi hy vọng cuối năm 2021 khi các nước bắt đầu mở cửa trở lại, trong nước việc tiêm chủng vaccine được triển khai trên diện rộng, kinh tế tăng trưởng tốt lên thì thị trường lao động mới có điều kiện phục hồi. Tuy nhiên, khác với kinh tế, thị trường lao động không thể phục hồi nhanh mà luôn có độ trễ và chuyển dịch về cơ cấu lao động”, TS Nguyễn Thị Lan Hương kỳ vọng.