Âm thầm tập kết than trái phép
Phản ánh từ người dân phường Quang Hanh, TP.Cẩm Phả, sau đợt kiểm tra và ra quân mạnh mẽ của chính quyền tỉnh Quảng Ninh vào tháng tháng 8 và 9.2018, hoạt động sàng tuyển, tập kết, vận chuyển than trái phép tại khu vực cụm cảng Km6, phường Quang Hanh đã được kiểm soát. Tuy vậy, thời gian gần đây, nhiều bãi than và các phương tiện cơ giới chuyên vào “đơm” hàng đã xuất hiện trở lại.
Ngoài những bến cảng được cấp phép phục vụ hoạt động chế biến, tiêu thụ của Tập đoàn công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam và Tổng Công ty Đông Bắc thuê lại, còn lại hầu hết là các bến bãi trái phép, sử dụng sai mục đích đã tham gia vào việc chế biến, kinh doanh than... Nhiều mặt bằng kho chứa than còn được xây dựng nhà công vụ, hàng rào, lắp đặt hệ thống sàng tuyển, chế biến than một cách kiên cố và bí mật.
Mặc dù bị chính quyền cấm chế biến kinh doanh than, nhưng do quản lý của địa phương lơ là, các ông chủ bãi than lợi dụng việc mua lại xít thải lẫn than tại các khai trường than trên địa bàn TP.Cẩm Phả (thậm chí là mua than trôi nổi) - rồi vận chuyển theo đường công vụ ra cảng Km6 hoặc chuyển xuống cảng Khe Dây để quay về các bãi tập kết tại cảng Km6, nhằm qua mặt các cơ quan chức năng. Tại đây, hoạt động chế biến than diễn ra âm thầm một cách trái phép.
Sâu vào phía trong cụm cảng, nhiều bãi than trá hình được bao bọc bởi tường cao, cổng kín bên trong chứa đựng nhiều đống than lớn được phủ bạt. Quan sát bên trong bãi còn nguyên dây chuyền sàng tuyển, rửa than. Ngoài ra, một số xe đầu kéo container xuất hiện bên trong chờ trực đem than đi tiêu thụ về đêm.
Cách đây hơn 1 năm, Báo Lao Động đã có bài phản ánh việc lãnh đạo cao nhất của tỉnh Quảng Ninh kiểm tra khu vực cụm cảng Km6. Một góc khuất về “lãnh địa” kinh doanh than cả trái phép và chính ngạch có tiếng ở vùng “rốn” than Cẩm Phả mới dần được công khai. Khi đoàn kiểm tra của lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh “mục sở thị” cứ địa này, nhiều vị trí có hiện tượng lấn chiếm đất đai, xây dựng công trình trái phép làm bãi chứa, kinh doanh chế biến than trái phép mới lộ mặt...
Kiểm tra rồi, đâu lại vào đó
Trao đổi với PV Lao Động, ông Nguyễn Mạnh Cường - Chủ tịch UBND TP.Cẩm Phả cho biết, đã yêu cầu một Phó Chủ tịch phụ trách thành lập ngay tổ công tác kiểm tra, xác minh thông tin các bãi chứa than trái phép ngay trong ngày 21.10.
Theo ông Cường, tại cụm cảng Km6 hiện chỉ quy hoạch cảng than hoạt động cho 2 đơn vị là Tổng Cty Đông Bắc (Bộ Quốc phòng) và Tập đoàn công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam. Còn lại các cảng, bến được gia hạn đến hết năm 2019 phải giải phóng xong những bãi xít chứa trên đó và sau đấy sẽ không được hoạt động để quỹ đất dành cho các dự án theo quy hoạch phê duyệt của tỉnh.
Mặc dù nổi tiếng là “thiên đường chứa chấp than lậu” từ nhiều năm qua tại Cẩm Phả, cụm cảng Km6 trong một năm qua được chính quyền tỉnh Quảng Ninh chỉ đạo thu hồi những cảng bến mọc trái phép và tổ chức phá dỡ công trình sai phạm. Nhưng hiện tượng các bãi than lớn của các ông “trùm” vẫn còn hoạt động lén lút nêu trên cho thấy chính quyền địa phương chưa thực sự kiểm soát triệt để.
Theo UBND TP.Cẩm Phả, các bến cảng, bãi tập kết kể trên được hình thành hơn 10 năm nay, ban đầu do các cá nhân san lấp biển làm nơi chế biến than, xít để bán đi các nơi. Không chỉ gây ô nhiễm, hoạt động tập kết than trái phép của các cảng, bến bãi kể trên cũng là mối nguy cho việc xuất bán tài nguyên trái phép mà lâu nay khiến chính quyền địa phương rất khó xử lý.
Như vậy, sau lần chỉ đạo cương quyết của Bí Thư tỉnh ủy Quảng Ninh vào cuối năm 2018, về việc xử lý những doanh nghiệp tư nhân có sai phạm trong việc xây dựng, sử dụng sai quy hoạch cảng bến và có các hoạt động tập kết, chế biến, tiêu thụ than tồn tại nhiều năm qua ở “lãnh địa” than trái phép này bước đầu được ngăn chặn. Nhưng những bãi chứa than lớn được che chắn kín sau những bức tường cao với những hoạt động mờ ám nêu trên cho thấy nơi đây vẫn còn tồn tại hoạt động kinh doanh than trôi nổi mà không hề bị kiểm soát.
Câu hỏi đặt ra là phải chăng các ông “trùm” đất than Cẩm Phả có sự “bảo kê” che chắn của ai đó, hay chính quyền thực sự... lơ là?.
