Tiến tới nền nông nghiệp thông minh
Theo ông Nguyễn Quốc Toản - Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - NNPTNT), nông nghiệp thông minh đòi hỏi người nông dân phải nâng cao năng lực để thích ứng với bối cảnh mới, người nông dân thực sự cần được hỗ trợ trong tiếp cận nền nông nghiệp thông minh.
Hiện nay, ở nông thôn có đến 63% dân số sử dụng internet thường xuyên, khá thuận lợi để nông dân dùng điện thoại thông minh trong quản lý dữ liệu về điều kiện môi trường, thời tiết, lượng nguyên vật liệu dùng cho sản xuất nông nghiệp, giá cả, diện tích đất canh tác, cả việc nắm bắt nhu cầu thị trường nông sản, khuyến nông… đưa ra kế hoạch sản xuất phù hợp.
Theo ông Đặng Tấn Giang - Phó Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Sóc Trăng, từ phong trào nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi, đến nay tỉnh Sóc Trăng đã từng bước hình thành các vùng sản xuất chuyên canh với quy mô lớn, áp dụng công nghệ 4.0 và tự động hóa trong sản xuất nông nghiệp, sản xuất theo hướng nông nghiệp hữu cơ gắn sản xuất với thị trường và các tiêu chí an toàn vệ sinh thực phẩm, nông dân liên kết để tham gia thực hiện cánh đồng mẫu lớn.
Điển hình như cánh đồng mẫu lớn trồng lúa đặc sản Sóc Trăng ở thị xã Ngã Năm; huyện Trần Đề, Mỹ Xuyên; vùng nuôi tôm tập trung ở thị xã Vĩnh Châu, huyện Trần Đề, Cù Lao Dung… góp phần nâng cao chất lượng và tạo ra sản phẩm có giá trị ngày càng cao làm nền tảng cho việc sản xuất theo tiêu chuẩn VietGap.
Việc Tập đoàn Tân Long đưa vào sử dụng nhà máy chế biến gạo quy mô lớn nhất Đông Nam Á có diện tích 161.000m2, áp dụng công nghệ theo tiêu chuẩn Châu Âu với công suất mỗi ngày sấy 4.800 tấn lúa, chế biến lúa khô 1.600 tấn, sản xuất 1.000 tấn gạo thành phẩm, phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Đây là bằng chứng sinh động cho việc áp dụng công nghệ - công nghiệp hỗ trợ vào sản xuất nông nghiệp hiện đại. Đặc biệt, thời gian gần đây, ngành bảo vệ thực vật đã thí điểm sử dụng máy bay không người lái (drone, flycam) vào giám sát, chăm sóc cây trồng.
Công nghiệp hỗ trợ giúp tăng giá trị nông sản lên hàng chục lần
Theo bà Lê Thị Nguyên Hà, Giám đốc Công ty TNHH Nước ép Phúc Hà, công nhận tầm quan trọng của việc đầu tư công nghệ chế biến cho trái cây.
“Nếu đưa sản phẩm này vào chế biến sẽ mang lại giá trị kinh tế cao và tăng thu nhập cho bà con nông dân” - bà Hà khẳng định.
Còn ông Nông Ngọc Trung - Chủ tịch Công ty CP Nông lâm nghiệp Cánh Đồng Vàng chia sẻ: Đơn cử như đối với mặt hàng trái cây, cụ thể là trái thanh long, với giá tươi từ 7.000-10.000 đồng/kg, 11kg thanh long tươi khi sấy khô sẽ cho 1kg thành phẩm. Giá thanh long sấy khoảng 15 USD/kg, tương đương trên 300.000 đồng.
Ngoài giá trị gia tăng, sản phẩm qua chế biến cũng có thời gian bảo quản dài hơn, có thể lên tới hằng năm.
Qua tính toán của ông Trung, mỗi container hàng từ Bình Thuận tới cửa khẩu và đóng thuế qua Trung Quốc chi phí khoảng 100 triệu đồng. Nếu tối ưu hóa số lượng hàng trên mỗi container bằng cách sấy khô thì chi phí sẽ giảm tới 11 lần. Điều này cho thấy tối ưu hóa giá trị của nhóm hàng nông sản bằng chế biến sâu đóng vai trò quan trọng. Muốn vậy, cần có sự giúp sức của công nghiệp hỗ trợ.
Với lợi thế có nhiều mặt hàng chủ lực như: Caosu, cà phê, hạt điều, hồ tiêu và hàng chục loại trái cây tươi, tỉnh Đồng Nai đã thu hút được nhiều tập đoàn lớn đầu tư chế biến sâu như: Vinacafé Biên Hòa, Nestlé Việt Nam, Nhà máy Sản xuất cà phê hòa tan Tín Nghĩa…
“Cơ giới hóa nông nghiệp (NN) đã đẩy mạnh việc gia tăng trang thiết bị, máy móc vào sản xuất nông nghiệp đã góp phần tăng năng suất lao động, giảm chi phí, đảm bảo chất lượng an toàn thực phẩm, đặc biệt đã thay thế lực lượng lao động trong NN.
Bộ NNPTNT đã tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược cơ giới hóa nông nghiệp và chế biến nông, lâm, thủy sản đến năm 2030 (Quyết định số 858/QĐ-TTg), sắp tới là nghị định cơ giới hóa đồng bộ với định hướng: “Phát triển cơ giới hóa nông nghiệp theo hướng cơ giới hóa đồng bộ, theo chuỗi liên kết sản xuất với chế biến, tiêu thụ sản phẩm. Đẩy mạnh sử dụng máy móc, thiết bị, công nghệ tiên tiến, công nghệ số, công nghệ thông minh trong các khâu sản xuất nông nghiệp” - Thứ trưởng Bộ NNPTNT Trần Thanh Nam.
