Thẩm định chặt hồ sơ tách thửa đất
Trao đổi với PV Báo Lao Động, ông Kiều Công Minh - Giám đốc Sở Tài Nguyên và Môi trường (TNMT) Tây Ninh cho biết: Trước thực trạng tách thửa, phân lô trên địa bàn tỉnh tăng so với cùng kỳ các năm trước, Sở TNMT đã tăng cường quản lý Nhà nước về tách thửa phân lô, chuyển mục đích sử dụng đất, trên tinh thần đơn vị nào làm sai đến đâu thì xử lý đến đó.
Sở TNMT phối hợp cùng các huyện, thị xã, thành phố Tây Ninh tổ chức đoàn đi kiểm tra một số nơi, phát hiện nhiều người dân tự ý đổ đất, làm đường, tự ý cắm cọc phân lô đất nông nghiệp... Những trường hợp như vậy, Ủy ban cấp huyện chỉ đạo xử lý ngay, gom lại hết không cho tự ý làm đường trái phép và nhổ cọc phân lô, tách thửa hết.
Sở TNMT giao cho các chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai tăng cường quản lý các hồ sơ tách nhiều thửa không bình thường, nếu thấy có dấu hiệu phân lô, bán nền hoặc đầu cơ trục lợi thì dừng lại để trao đổi với huyện.
"Hiện nay, tôi đang chỉ đạo cho anh em, nếu thấy dấu hiệu không bình thường trong việc xin tách thửa thì báo cáo Giám đốc để có chỉ đạo xử lý. Tôi cũng nhắc nhở anh em tăng cường bản lĩnh chính trị, thực hiện đúng chức trách và nhiệm vụ được giao trong quá trình tiếp nhận và xử lý hồ sơ xin tách thửa đất của người dân" - ông Minh nói.
Về thông tin phản ánh "đầu nậu" khoe có mối quan hệ với cán bộ Sở TNMT nên dễ dàng tách thửa và lên đời đất thổ cư, ông Minh cho biết, sẽ ra soát lại thông tin này. Nếu phát hiện có việc cán bộ bắt tay với "cò" đất trong việc cấp sổ hồng trái quy định thì sẽ xử lý nghiêm.
Quy định phân lô, tách thửa còn nhiều kẽ hở
Theo Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA), thời gian qua, nhiều địa phương xuất hiện tình trạng đầu nậu, "cò" đất và doanh nghiệp bất lương nhiều lần gây ra các cơn sốt ảo giá đất. Đi liền với đó là tình trạng phân lô, bán nền tràn lan tác động tiêu cực đến thị trường bất động sản và làm ảnh hưởng đến trật tự, an toàn xã hội. Một trong các nguyên nhân có thể bắt nguồn từ việc bất cập của một số quy định dưới luật, cho phép tách thửa đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải là đất ở.
Theo đó, quy định tách thửa đất ở của Luật Đất đai 2013 chỉ cho phép “UBND cấp tỉnh quy định diện tích tối thiểu được tách thửa đối với đất ở tại nông thôn, đất ở tại đô thị” và không cho phép tách thửa đối với từng loại đất hoặc các loại đất nông nghiệp hoặc đất khác không phải là đất ở. Thế nhưng, các nghị định hướng dẫn Luật Đất đai 2013 lại cho phép UBND cấp tỉnh được quyền cho phép tách thửa đối với đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải là đất ở. Diện tích tách thửa đối với đất nông nghiệp sau khi được tách ra không nhỏ hơn 500m2.
Nếu các địa phương cho phép tách thửa đối với đất nông nghiệp mà vẫn giữ được mục đích sử dụng đất là đất nông nghiệp thì không phá vỡ quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp tại khu vực nông thôn.
Nhưng do công tác quản lý nhà nước chưa thật chặt chẽ, chưa thật hiệu quả (nhất là ở cấp cơ sở) nên dẫn đến tình trạng bị lợi dụng để kinh doanh bất động sản trái phép, hô biến các lô đất nông nghiệp có diện tích 500 m2 hoặc 1.000 m2 vừa vặn với diện tích của 1 lô biệt thự, nhà vườn, dẫn đến tình trạng bị "đầu nậu", "cò" đất, doanh nghiệp bất lương lợi dụng phân lô, bán nền tràn lan, gây ra các cơn sốt ảo giá đất, làm phá vỡ quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng.
Những giải pháp để chấn chỉnh sốt đất
Tại Hội nghị trực tuyến Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân Việt Nam vào ngày 29.5.2022, ông Trần Quý Kiên - Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường đã đưa ra các nhóm giải pháp để chấn chỉnh tình trạng đất nông nghiệp tăng giá, tách thửa tràn lan hiện nay, cụ thể như sau:
Tăng cường chặt chẽ dự án bất động sản, đủ điều kiện, đúng pháp luật, kiểm tra chấn chỉnh hoạt động môi giới bất động sản; Công bố thông tin quy hoạch nói chung để người dân tiếp cận, để tránh đẩy giá đất; Tổ chức quản lý tốt quỹ đất; Thực hiện nghiêm chuyển quyền thực hiện sử dụng đất để đảm bảo cung cầu thì cần điều tiết quỹ đất ra thị trường;
Có kế hoạch chủ động, điều tiết quỹ đất ra thị trường thông qua quỹ đất sạch, để đấu giá quyền sử dụng đất; Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định pháp luật về đất đai, pháp luật về đầu tư, pháp luật về kinh doanh bất động sản, thông tin kịp thời về quy hoạch của địa phương để người dân hiểu biết thực hiện…
Cũng tại Hội nghị này, ông Lê Quốc Hùng, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, hiện nay có nhiều thủ đoạn để mua bán đất thuộc diện quy hoạch, trong đó phổ biến là thu gom đất nông nghiệp rồi tự ý xây dựng hạ tầng và rao bán.
Theo ông Hùng, đất không thuộc diện quy hoạch, thu gom đất nông nghiệp, tự ý thực hiện thủ tục pháp lý, sau đó xây dựng hạ tầng phân lô dưới hình thức buôn bán bởi sàn giao dịch, kinh doanh đa cấp. Hiện Bộ Công an đang tăng cường chỉ đạo các cấp ngành, xử lý tội phạm này, xử lý những giang hồ "cát cứ phân tranh", bảo kê…
Sai phạm chuyển mục đích sử dụng đất từ nông nghiệp lên thổ cư
Ngày 3.6.2022, Thanh tra Thành phố Cần Thơ đã chuyển cơ quan công an hồ sơ sai phạm về chuyển mục đích sử dụng đất.
Theo Thông báo kết luận thanh tra liên quan đất đai ở quận Ninh Kiều giai đoạn 2018-2020, Thanh tra Cần Thơ xác định một số trường hợp có dấu hiệu tội phạm về lợi dụng hoặc lạm dụng chức vụ, quyền hạn, liên quan đến nhiều cán bộ địa phương.
Trong đó, một trường hợp công nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất của một hộ gia đình không phù hợp quy định, vượt hạn mức đất ở, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước 117 triệu đồng. Có 8 trường hợp khác đã chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa với diện tích rất lớn, trái quy định pháp luật, không phù hợp kế hoạch sử dụng đất.
Thanh tra xác định trách nhiệm chính thuộc về các phó chủ tịch UBND quận là người trực tiếp ký cho phép chuyển mục đích sử dụng đất. Ngoài ra còn có trách nhiệm của Chủ tịch UBND quận tại thời điểm xảy ra sai phạm.
Thanh tra Cần Thơ cũng xác định năm 2018, UBND quận Ninh Kiều có tiến hành thanh tra về sử dụng đất trên địa bàn quận, nhưng quá trình xử lý là thiếu cương quyết, không triệt để. Đây là một nguyên nhân dẫn tới việc hình thành 4 khu dân cư tự phát, diện tích hơn 10.000 m2, được phân thành 145 lô nền trái quy định.
