Lấp sóng quá dày... nên ngán?
Khi chương trình truyền hình thực tế chưa trở thành “vua” như hiện nay, phim truyền hình vẫn là lựa chọn số 1 để lấp sóng. Ở đây, không có nghĩa là thiếu các chương trình giải trí, nhưng do đặc thù có thể chọn khung giờ ổn định phát trong thời gian dài, cũng như giữa các đài có thể mua bản quyền phát lại, nên phim truyền hình vẫn có thể tạo ra nhiều giá trị sinh lời nhất trong giai đoạn đó. Có thể điểm những khung giờ hot dành cho phim truyền hình Việt là 20 giờ trên sóng HTV, 21 giờ trên VTV, khung 22 giờ trên HTV, cũng như rất nhiều đài truyền hình tỉnh như THVL có khung giờ 20 giờ, VTV9 cũng chọn khung giờ 20 giờ hàng ngày... ở thời điểm hiện tại. Trung bình mỗi ngày, có khoảng 2 đến 3 tập phim truyền hình được lên sóng, tất cả đều mới, ít có sự xoay vòng chiếu lại. Nếu như trước kia, hầu như từ thứ 2 đến thứ 7, khung giờ này đều được dành riêng cho phim truyền hình, thì nay, nhiều lắm là 4 ngày như kênh VTV3, riêng một số đài có số ngày nhiều hơn là 5 đến 6 ngày. Tuy nhiên, lượng khán giả dành cho phim truyền hình cũng giảm đi nhiều.
Có thể nói, ở giai đoạn cực đỉnh của phim truyền hình, từ sáng đến tối, khán giả chỉ cần bật tivi là thấy ngay. Ngoài khung “giờ vàng” là 20 giờ ở hầu hết các kênh, riêng một số đài có khung giờ là 12 giờ, dành cho lượng khán giả giải lao trong giờ nghỉ trưa, đánh vào đối tượng riêng và vẫn có được sức hấp dẫn đến thời điểm này. Cùng với đòi hỏi phải có phim truyền hình “made in Việt Nam” với số lượng lớn như vậy, thì các nhà sản xuất ồ ạt đua nhau tìm kịch bản, chọn diễn viên, săn bối cảnh để làm ra những bộ phim trung bình dài từ 30 tập đến 60 tập là tối đa để lên sóng. Phim truyền hình đã có thời gian là “vua” của các chương trình có độ rating cao nhất. Cũng trong giai đoạn cực thịnh, hàng loạt sao điện ảnh được ra đời cùng với giải thưởng riêng lĩnh vực phim truyền hình cũng ngày một nóng hơn. Tuy nhiên, hiện tại, phim truyền hình vẫn ở khung giờ ổn định, nhưng nó không còn là chọn lựa “tối ưu” để có được khán giả. Vì thói quen hiện tại đã thay đổi rất nhiều.
Hiện nay, phim truyền hình mất vị thế của giờ vàng, thay vào đó chính là các chương trình giải trí khác. Khung giờ được chờ đợi xem nhiều nhất là từ 21 giờ trở đi trên tất cả các sóng VTV, HTV và THVL..., ngoài ra vẫn có vài trường hợp ngoại lệ quyết định chọn khung giờ phát sóng 19 giờ để tạo ra sức bật mới cho chương trình. Như vậy, một lần nữa, phim truyền hình thu hẹp dần từ khung giờ tới lượng tập phim được phát sóng trong tháng. Tại sao phim truyền hình lại đánh mất vị trí của mình? Phải chăng nội dung không mới, đề tài cũ kĩ và cách thể hiện chưa cập nhật? Đâu là diện mạo của phim truyền hình trong thời điểm hiện tại?
 |
| Một cảnh sông nước trong phim “Dòng nhớ”. |
Vẫn luôn đi tìm... giải pháp
Dù hiện tại, phim truyền hình rõ ràng đã không còn nằm trong sự lựa chọn vàng của khán giả, nhưng những nhà sản xuất, đạo diễn, diễn viên tâm huyết vẫn còn theo đuổi và không ngừng đầu tư. Phim truyền hình có thể không còn cực thịnh nhưng thực sự cần thiết, mang lại tính phong phú trong nhu cầu giải trí của công chúng. Khán giả không quay lưng với phim truyền hình. Sự cạnh tranh gay gắt hơn ở nội dung, mức độ hấp dẫn là “đặc trưng” của phim truyền hình mà không một chương trình giải trí thực tế nào có được. Đương nhiên, về thể loại thì đã khác nhau, khỏi phải bàn, ai lựa chọn nhu cầu nào- sẽ xem phim hay truyền hình thực tế. Nhưng ở thực trạng hiện tại, xu hướng chương trình giải trí thực tế xây dựng như một câu chuyện, bộ phim, có nội dung từng tập là có. Và phim truyền hình cần phải cập nhật liên tục thì mới tiến kịp với xu hướng thay đổi của công chúng.
Hơn nữa, phim truyền hình chính thống, tức là phát sóng trên các kênh truyền hình, cũng chịu sự cạnh tranh của những thiết bị xem và giải trí trên mạng. Rất nhiều trang web, chương trình trên điện thoại di động, hay các thiết bị di động cho phép người dùng có thể xem một bộ phim truyền hình nước ngoài đang phát sóng ở Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan... chỉ sau vài ngày lên sóng. Đây cũng là yếu tố khiến cho phim truyền hình Việt như chậm một bước so với xu hướng làm phim trên toàn thế giới. Vì mức độ thay đổi về nội dung, đề tài, dàn diễn viên mới ở những “cường quốc” về phim truyền hình như Hàn Quốc, Thái Lan, Phillipines... thì sự lựa chọn xem trên mạng sẽ tối ưu hơn trên sóng truyền hình.
Trước tình hình này, trong 3 năm qua, phim truyền hình Việt vẫn luôn đi tìm giải pháp để thay đổi thói quen của người xem. Không gì quan trọng bằng một đề tài hay, kịch bản tốt, dàn diễn viên xuất sắc, một đạo diễn có nghề... Tất cả các yếu tố ấy được chú trọng hơn hết trong mỗi bộ phim truyền hình được lên sóng. Thực ra, phim truyền hình Việt đã có sự đa dạng hơn về thể loại, từ tình cảm gia đình, đến hành động điều tra và có cả màu sắc kinh dị... tất cả đều được những nhà sản xuất, đạo diễn uy tín chọn lựa. Có nhiều nhà sản xuất chọn đặc trưng khán giả vùng để chuyên sản xuất những bộ phim phù hợp, như THVL là một ví dụ cho dòng phim với bối cảnh mang hơi thở miền Tây sông nước, hay những câu chuyện xưa, tác phẩm văn học ngày trước được chuyển thể làm chủ đạo và đã thành công.
Phim Sitcom (tạm hiểu là dạng phim dài tập, mỗi tập ngắn gọn từ 15 đến 20 phút, nội dung gần như trọn vẹn mỗi tập) cũng được chọn lựa nhiều để tạo nên sự phong phú. Đã từng có những bộ phim sitcom mua bản quyền, chuyển thể, và tự sản xuất cũng có, sắp tới có một nhà sản xuất quyết định mang Gia đình là số 1, phim sitcom nổi tiếng của Hàn Quốc, về Việt Nam chuyển thể và lên sóng đầu năm 2017. Hay những dự án phim hợp tác với nước ngoài cũng và sẽ lên sóng, “Tuổi thanh xuân 2” đang tạo được cơn sốt trên sóng VTV3 trong mấy ngày vừa lên sóng, hay “Điệp vụ Ma Cao” cũng là bộ phim truyền hình đầu tư kinh phí lớn thuộc thể loại xã hội – hành động – điều tra có sự tham gia của nhiều diễn viên nước ngoài sẽ đến với khán giả, ít nhiều mang đến hơi thở khác khi thưởng thức một bộ phim truyền hình.
Rõ ràng, phim truyền hình không thể bị “dìm chết” bởi các chương trình giải trí thực tế nhưng giờ vàng phát sóng đã không còn là khung giờ tối ưu. Việc chọn lựa đề tài, diễn viên cũng là thách thức, làm sao đổi mới về kịch bản nằm trong các yếu tố sống còn hiện nay của phim truyền hình. Nhiều bộ phim sẽ tiếp tục được trình làng, trong sự cạnh tranh khốc liệt hiện nay, phim truyền hình tự đổi mới tư duy, không theo lối mòn ít nhiều sẽ mang đến cái nhìn khác hơn trong sự lựa chọn của khán giả hiện nay.
