Nhiều tư liệu hay về khẳng định và bảo vệ chủ quyền
Tổng đạo diễn bộ phim là nhà báo Nguyễn Lê Anh cho biết: Ngay khi làm phim “Việt Nam Thời đại Hồ Chí Minh - biên niên sử truyền hình” trước đó, khi đi một số nước, đoàn làm phim đã tìm thấy nhiều tài liệu lưu trữ ở nước ngoài từ bản đồ thời Nguyễn, các nhà truyền giáo nhà buôn tự vẽ bản đồ, hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa họ vẽ gọi là Đảo cát vàng phù hợp với các nhà địa lý sau này đi bằng con đường khoa học… Ngay tại thời điểm đó, đoàn làm phim đã nghĩ ngay tới việc làm một bộ phim về chủ quyền biển đảo.
Phim “Việt Nam Tổ quốc nhìn từ biển” sẽ dài 40 tập (30 phút/tập) chia làm 3 phần. Phần 1: Khẳng định và bảo vệ chủ quyền. Phần 2 Phát triển kinh tế biển và Phần 3 là Đời sống văn hóa biển đảo.
Phần 1: Khẳng định và bảo vệ chủ quyền đã duyệt xong 15, 16 tập. Đây là cách nhìn xuyên suốt từ thời cha ông ta (Lý, Trần…) đến giai đoạn nhà Nguyễn khẳng định chủ quyền rất rõ với các đảo, quần đảo Trường Sa, Hoàng Sa, Phú Quốc, Côn Đảo… có sự tiếp nối cơ sở pháp lý, từ những nhà truyền giáo, nhà buôn thế kỷ 17 từ Tây Ban Nha, Pháp, Hà Lan và một số nước… những Châu bản, Mộc bản nhất là Mộc bản lưu giữ ở Việt Nam rất tốt. Chúng tôi nêu lên các thế hệ người con đất Việt, gìn giữ chủ quyền, từ chế độ phong kiến, Việt Nam cộng hòa, thời Pháp thuộc, Bảo Đại… cho đến sau này. Nhiều vấn đề cũng được đề cập như công hàm năm 1958 của Thủ tướng Phạm Văn Đồng theo đúng bản chất. Rồi phản bác của Việt Nam với đường lưỡi bò của Trung Quốc, chúng ta không muốn đối đầu, chỉ bằng con đường ngoại giao, muốn xây dựng ổn định hòa bình bằng luật pháp…
Mảng tư liệu ở phần 1 được xây dựng hệ thống và rất tốt nhờ những chuyến đi ra nước ngoài của đoàn làm phim ở Hà Lan, Mỹ, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha… Tiếc là do COVID-19 nên có một số chuyến đi chậm lại…
Phần 1 là tài liệu để các cơ quan ở ta tập hợp có hệ thống trong việc đấu tranh để bảo vệ chủ quyền, cũng là giáo dục, tuyên truyền cho lớp trẻ.
Phần 2 về kinh tế biển đảo khoảng 15 tập đề cập tới nhiều lĩnh vực, từ các ngành nghề nuôi trồng đánh bắt thủy hải sản xa xưa… cho đến việc biến đổi khí hậu ảnh hưởng kinh tế, tái tạo năng lượng mới, rồi quy hoạch biển, du lịch… Trong đó, dầu khí là một ngành rất quan trọng, bản thân đoàn làm phim vừa đi hai giàn khoan xa nhất đất liền, về và đã quay được cảnh tàu Trung Quốc vào rất gần chỉ cách ta 1km khiến hai tàu Việt Nam phải ra đuổi. Đó là cuộc sống hằng ngày ở các giàn khoan dầu khí khi vẫn luôn diễn ra các cuộc diễn tập, báo động và trực tiếp ra đối mặt với tàu Trung Quốc.
Công phu và tâm huyết
Phần 3 của phim là Đời sống văn hóa biển đảo - một mảng đề tài còn ít được khai thác.Theo nhà báo Lê Anh đây là vấn đề rất phong phú, đa dạng từ phong tục tập quán từ ngàn xưa của người ven biển, lễ hội, đình chùa những hòn đảo xa nhất như ở Trường Sa, Hoàng Sa, tạo ra một không gian văn hóa, góp phần cho đời sống văn hóa.
Những bài hát, bài thơ về biển đảo với nhiều bài xúc động… Các nhà làm phim sẽ cố gắng làm từ 4 đến 5 tập khai phá văn hóa biển đảo. Đoàn làm phim cũng sẽ phỏng vấn một số văn nghệ sĩ như nhà thơ Nguyễn Việt Chiến về chủ đề này…
Đây là bộ phim công phu được chia làm 5, 6 kíp sản xuất nhưng luôn bàn bạc với nhau để chủ động sáng tạo và đảm bảo thời gian, tiến độ, có tập phim phải sửa đi, sửa lại đến 9, 10 lần là thường. Đây là bộ phim phải làm tiền kỳ ở 28 tỉnh, thành ven biển, có sự phối hợp của Tổng cục Chính trị và sự giúp đỡ của các đơn vị quân khu ven biển. Ngay như việc sử dụng Flycam cho nhiều cảnh quay hoành tráng, phải xin Cục tác chiến rồi các tỉnh, huyện đến đồn biên phòng tác chiến phải đồng ý mới được bay Flycam…
Và mong muốn của các nhà làm phim
Là một Hãng phim non trẻ, còn nhiều khó khăn, kinh phí cho bộ phim tài liệu 40 tập này là xã hội hóa. Một phần kinh phí được Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và một số đơn vị đồng hành để cho sản xuất phim.
Nhưng cũng như bộ phim tài liệu trước đó, các nhà làm phim “Việt Nam Tổ quốc nhìn từ biển” kiên quyết không đưa quảng cáo vào phim. Nhà báo Lê Anh, Tập đoàn Dầu khí và một số đơn vị đã không hề can thiệp về nội dung, sẵn sàng hy sinh quyền lợi truyền thông để cho cái chung. Cam kết và đã có hợp đồng nhưng chưa được giải ngân nên Báo Nhân Dân cho tạm ứng kinh phí trước để thực hiện, giống như phim trước khi phát sóng mới được cấp tiền. Thấy thành công rồi thì các nhà đầu tư mới “trông giỏ bỏ thóc” - thường là vậy.
Đoàn làm phim mong muốn phối hợp với Ban Tuyên giáo T.Ư để có thể phát hành rộng khắp bộ phim này như phim “Việt Nam Thời đại Hồ Chí Minh - biên niên sử truyền hình” trước kia, cũng như rất mong các Đài có kinh phí thì chia sẻ bản quyền phát sóng.
