Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Quang Hiệu cho biết, Việt Nam đã thúc đẩy quan hệ truyền thống, hữu nghị và hợp tác toàn diện với các nước Trung Đông – châu Phi trong năm 2022 và đạt nhiều kết quả tích cực, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội chung của đất nước.
Quan hệ chính trị - đối ngoại giữa Việt Nam với các đối tác và bạn bè truyền thống khu vực được đẩy mạnh, đi vào chiều sâu, thực chất, với 31 hoạt động đối ngoại của lãnh đạo cấp cao và lãnh đạo Bộ Ngoại giao, tăng gấp đôi so với năm 2021.
Về đa phương, Việt Nam đã thể hiện tốt vai trò thành viên có trách nhiệm và ghi nhiều dấu ấn quan trọng như thiết lập quan hệ với Liên minh châu Phi (AU), lần đầu tiên triển khai lực lượng công binh gồm 184 sĩ quan tại phái bộ gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc tại khu vực Abyei (UNISFA).
Nhiều hoạt động ngoại giao kinh tế đã và đang được triển khai đồng bộ, hiệu quả, có trọng tâm, mở ra nhiều hướng đi mới. Lần đầu tiên, Bộ Ngoại giao phối hợp với các bộ, ban, ngành xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án tăng cường hợp tác quốc tế để xây dựng và phát triển ngành Halal Việt Nam đến năm 2030, nhằm góp phần khai mở thị trường mới tiềm năng với tổng quy mô dự kiến đạt 6.000 tỉ USD vào năm 2024.
Nhiều hoạt động hỗ trợ các địa phương, doanh nghiệp Việt Nam thâm nhập hiệu quả vào các thị trường tiềm năng trong khu vực với các sản phẩm như gạo, điều, nông, thủy sản, du lịch… đã được triển khai mạnh mẽ, đưa hợp tác với khu vực đi vào chiều sâu, thực chất. Kim ngạch thương mại năm 2022 giữa Việt Nam với các nước Trung Đông – châu Phi đạt 25 tỉ USD, tăng 12% so với năm 2021.
Việt Nam đã thu hút 637 dự án đầu tư từ các nước Trung Đông – châu Phi với tổng vốn đăng ký đạt 4,12 tỉ USD và đầu tư vào 37 dự án tại khu vực với tổng vốn đăng ký là 2,6 tỉ USD.
Các dự án này không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà còn góp phần tích cực xây dựng hình ảnh phát triển năng động của đất nước, doanh nghiệp Việt Nam và đóng góp chung vào sự phát triển của khu vực.
Việt Nam đã tích cực vận động một số đối tác tiềm năng như Saudi Arabia và Kuwait… cung cấp vốn vay ưu đãi cho một số dự án phát triển kinh tế - xã hội ở các khu vực khó khăn của Việt Nam.
Thứ trưởng Phạm Quang Hiệu cho biết, trong năm 2023, Bộ Ngoại giao xác định triển khai một số trọng tâm hợp tác với các nước khu vực Trung Đông - Châu Phi.
Một là, tăng cường trao đổi đoàn các cấp, đặc biệt là cấp cao với các kết quả cụ thể; triển khai thực chất, hiệu quả Đề án phát triển quan hệ giữa Việt Nam với các nước Trung Đông – châu Phi trong năm 2023 và các cơ chế hợp tác, thúc đẩy hoàn thiện các cơ chế song phương và đa phương với khu vực.
Hai là, đẩy mạnh ngoại giao phục vụ kinh tế và phát triển, trong đó chủ động triển khai tích cực Đề án tăng cường hợp tác quốc tế để xây dựng và phát triển ngành Halal Việt Nam đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Ba là, tiếp tục phát huy vai trò là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, có đủ năng lực đảm nhận và đóng góp tích cực đối với các trọng trách quốc tế, các vấn đề chung toàn cầu, đặc biệt thông qua việc tích cực tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc tại châu Phi và các nhiệm vụ nhân đạo quốc tế khác.
Việc Việt Nam mới đây chủ động cử hai đoàn cứu hộ, cứu nạn để hỗ trợ Thổ Nhĩ Kỳ khắc phục hậu quả sau động đất kịp thời, hiệu quả đã được Thổ Nhĩ Kỳ và cộng đồng quốc tế đánh giá cao; sớm cử đại diện bên cạnh AU và phối hợp chặt chẽ với các nước Trung Đông – châu Phi để bảo vệ các giá trị cốt lõi vì hòa bình và phát triển tại các cơ chế đa phương và quốc tế.
Bốn là, đổi mới trong công tác ngoại giao văn hóa và thông tin tuyên truyền, tổ chức hiệu quả các tuần, ngày Việt Nam, trao đổi đoàn văn hóa, nghệ thuật, thể thao...
Năm là, chủ động, tích cực tham mưu, dự báo, quán triệt phương châm nghiên cứu là “gốc” của công tác đối ngoại, tập trung vào tình hình nội trị, xu hướng phát triển kinh tế - xã hội của khu vực, nhất là các xu hướng, chính sách mới có thể tác động đến môi trường phát triển của Việt Nam như xu hướng hòa dịu, tự chủ chiến lược, cạnh tranh nước lớn, chuyển dịch môi trường đầu tư, chuyển đổi mô hình tăng trưởng (tăng trưởng xanh, chuyển đổi số, dịch chuyển chuỗi cung ứng, đầu tư…).
Sáu là, chú trọng hơn nữa đến công tác bảo hộ công dân, công tác người Việt Nam ở nước ngoài, sẵn sàng trước các vấn đề phát sinh bất ngờ, trên tinh thần đồng hành, hỗ trợ, phục vụ, lấy sự hài lòng của công dân làm thước đo hiệu quả.
Thứ trưởng Phạm Quang Hiệu khẳng định, với truyền thống hữu nghị tốt đẹp, sự tin tưởng lẫn nhau và cùng chung khát vọng về độc lập, tự chủ, phát triển bền vững, Việt Nam và các nước Trung Đông – châu Phi còn nhiều dư địa và tiềm năng để tạo thêm động lực mới, đưa quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và khu vực đi vào chiều sâu, thực chất, hiệu quả và đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực và thế giới.
