Hai nguồn tin quen thuộc với các kế hoạch xuất khẩu nói với Reuters, các dòng khí đốt Nga qua đường ống Nord Stream (hay Nord Stream 1 để phân biệt với Nord Stream 2) được cho là sẽ khởi động lại đúng hạn vào ngày 21.7 khi hoàn thành bảo dưỡng định kỳ.
Đường ống - chiếm hơn 1/3 lượng khí đốt tự nhiên xuất khẩu của Nga sang Liên minh Châu Âu EU - đã bị tạm dừng trong 10 ngày bảo dưỡng hàng năm, bắt đầu từ 11.7.
Các nguồn tin cho hay, Nord Stream dự kiến sẽ hoạt động trở lại đúng thời hạn, nhưng ở mức thấp hơn công suất khoảng 160 triệu mét khối khí đốt mỗi ngày.
Tập đoàn dầu khí Nga Gazprom đã giảm xuất khẩu khí đốt qua Nord Stream xuống 40% công suất vào tháng trước, với lý do một tuabin của Nord Stream đường ống mà Siemens Energy bảo dưỡng ở Canada không được trả lại đúng hẹn.
"Gazprom sẽ trở lại mức cung cấp như trước ngày 11.7", một trong những nguồn tin cho biết khối lượng khí đốt dự kiến vận chuyển qua Nord Stream từ ngày 21.7.
Trước thông tin tích cực này, hợp đồng khí đốt giao trước theo tháng chuẩn của Hà Lan đã giảm 3% hôm 19.7. Trước đó trong ngày, hợp đồng đã giao dịch cao hơn sau khi tờ Wall Street Journal đưa tin rằng Ủy ban Châu Âu không mong đợi đường ống sẽ khởi động lại sau đợt bảo dưỡng.
Nga khẳng định là nhà cung cấp tin cậy
Nord Stream (Dòng chảy Phương Bắc) chạy dưới lòng biển Baltic từ Nga tới Đức, đã trở thành tâm điểm chú ý kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraina vào ngày 24.2.
Phương Tây cáo buộc Nga - nhà xuất khẩu khí đốt lớn nhất thế giới và nhà cung cấp dầu thô lớn thứ hai - vũ khí hoá nguồn cung cấp năng lượng. Nga bác bỏ cáo buộc, khẳng định là một nhà cung cấp năng lượng đáng tin cậy.
Chủ sở hữu và nhà điều hành
Nord Stream do tập đoàn dầu khí Gazprom sở hữu phần lớn và là tuyến đường chính mà khí đốt của Nga chảy sang Đức.
Gazprom có 51% cổ phần và số còn lại do 4 đối tác phương Tây nắm giữ: EONGn và Wintershall Dea của Đức có 15,5% mỗi bên, và Engie của Pháp và Gasunie của Hà Lan giữ 9% mỗi bên.
Các đối tác của dự án đã bơm 30% theo tỷ lệ sở hữu trong vốn chủ sở hữu và nhận 70% còn lại từ các khoản vay ngân hàng và cơ quan tín dụng xuất khẩu.
Công ty Nord Stream AG có trụ sở tại Thụy Sĩ là công ty điều hành các vấn đề về vận chuyển, kỹ thuật, pháp lý và môi trường nhưng không sở hữu tài sản hoặc khí đốt trong đó.
Gazprom Export xử lý các lô hàng thông qua các hợp đồng với các công ty năng lượng và thương nhân khí đốt của Châu Âu.
Tầm quan trọng của Nord Stream
Có những đường ống dẫn khí lớn khác từ Nga đến Châu Âu nhưng khối lượng vận chuyển qua những đường ống này đã dần bị suy giảm.
Đường ống Châu Âu-Yamal, từng vận chuyển khí đốt từ Nga sang Châu Âu trước đây - đã chảy ngược về phía đông từ Đức đến Ba Lan kể từ đầu năm nay.
Khí đốt qua các đường ống chạy từ Nga sang Châu Âu trung chuyển qua Ukraina cũng đã giảm sau khi Ukraina ngừng một tuyến của đường ống vào tháng 5, viện dẫn bị Nga kiểm soát lãnh thổ.
Ảnh hưởng nếu Nord Stream ngừng hoạt động
Nếu Nord Stream không hoạt động trở lại vào ngày 21.7, Châu Âu sẽ không có đủ nguồn cung cấp khí đốt cho những tháng mùa đông cao điểm.
Các kho dự trữ khí đốt của Châu Âu hiện mới chỉ đầy 64% trong khi mục tiêu là 80% vào ngày 1.11.
Tạp chí Focus của Đức cho biết, công ty Uniper đã phải dùng đến dự trữ khí đốt để hoàn thành các hợp đồng giao hàng khi Nord Stream tạm dừng cung cấp hoàn toàn trong thời gian bảo dưỡng.
“Nếu Nord Stream ngừng xuất khẩu hoàn toàn sau đợt bảo trì vào ngày 21.7, mức dự trữ khí đốt của EU sẽ chỉ đạt khoảng 65% trước mùa đông, dẫn đến nguy cơ thực sự là châu lục này có thể cạn kiệt khí đốt trong mùa sưởi ấm, làm tăng thêm nguy cơ bất ổn trên thị trường mà giá khí đốt vốn đã cao” - các nhà phân tích tại Rystad cho biết.
Giá khí đốt ở Châu Âu đã ở mức gấp 3 hoặc 4 lần so với một năm trước và góp phần lớn vào lạm phát và căng thẳng chính trị.
Các công ty bị ảnh hưởng
Là một đường ống quan trọng cho quá trình vận chuyển khí đốt của Nga, nhiều công ty mua khí đốt lớn của Châu Âu có hợp đồng với Gazprom đã bị cắt giảm nguồn cung sau khi công suất của Nord Stream còn 40%. Các công ty này bao gồm OMV của Áo, ENI của Italia, Uniper và RWE của Đức.
Nga đã cắt giảm khí đốt đến Bulgaria, Phần Lan, Ba Lan, Đan Mạch, công ty Hà Lan Gasterra và Shell cho các hợp đồng với Đức, sau khi tất cả từ chối yêu cầu của Điện Kremlin chuyển sang thanh toán bằng đồng rúp.
