Reuters đưa tin, ngày 25.8, Tướng Prayuth Chan-o-cha vẫn tham dự cuộc họp của Bộ Quốc phòng Thái Lan trên cương vị Bộ trưởng. Trước đó, hôm 24.8, Tòa án Hiến pháp Thái Lan đã bỏ phiếu với tỉ lệ 5 phiếu thuận, 4 phiếu chống để đình chỉ chức thủ tướng của ông Prayut, sau khi phe đối lập khiếu nại rằng, nhiệm kỳ 8 năm của ông Prayut cần kết thúc vào ngày 24.8 do ông có 2 nhiệm kỳ 4 năm liên tiếp làm thủ tướng kể từ sau cuộc đảo chính năm 2014. Mục 158 Hiến pháp năm 2017 của Thái Lan quy định nhiệm kỳ của một thủ tướng không quá 8 năm, bất kể quãng thời gian đó là liền mạch hay ngắt quãng.
Đầu tuần này, tòa án đã chấp nhận một bản kiến nghị có chữ ký của 172 nhà lập pháp đối lập tuyên bố ông Prayut bắt đầu nắm quyền từ năm 2014 sau cuộc đảo chính. Tuy nhiên, tòa án cũng có thể sẽ xem xét nếu nhiệm kỳ của ông chính thức bắt đầu vào năm 2017 - khi hiến pháp được viết lại - hoặc thậm chí là năm 2019, sau cuộc bầu cử.
Tòa án cho ông Prayut 15 ngày để trả lời về việc bị đình chỉ. Việc đình chỉ dự kiến sẽ kéo dài khoảng một tháng trong khi tòa án xem xét phán quyết cuối cùng.
Theo CNN, văn phòng của ông Prayut ra tuyên bố cho biết ông tôn trọng quyết định của tòa án.
Lệnh này "sẽ không ảnh hưởng đến việc điều hành quốc gia, công việc của các công chức hoặc các chính sách của chính phủ" - tuyên bố cho biết.
Ai đang điều hành đất nước?
Phó Thủ tướng Prawit Wongsuwan sẽ đảm nhận quyền thủ tướng trong khi tòa án cân nhắc phán quyết cuối cùng - phát ngôn viên chính phủ Anucha Burapachaisri thông tin với báo giới hôm 24.8. Bản thân ông Prawit là cựu tổng tư lệnh quân đội và là người ủng hộ lâu năm của chế độ quân chủ Thái Lan.
Theo hiến pháp Thái Lan, các cuộc bầu cử mới sẽ diễn ra vào tháng 5.2024, nhưng thủ tướng tạm quyền vẫn có quyền kêu gọi bầu cử sớm bằng cách giải tán Hạ viện đã được bầu.
Ông Thitinan Pongsudhirak - giáo sư tại Đại học Chulalongkorn ở Bangkok - cho biết ông Prayut đã "sống sót" sau 4 cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm trong những tháng qua và có vẻ sẽ bám trụ cho đến khi cuộc bầu cử diễn ra.
Chính trường ít xáo trộn
Các nhà lãnh đạo doanh nghiệp hy vọng quyết định đình chỉ chức vụ thủ tướng của ông Prayut Chan-o-cha sẽ có ít tác động đến việc điều hành của chính phủ và những nỗ lực đang được thực hiện nhằm thúc đẩy nền kinh tế vốn đang mỏng manh của đất nước.
Chủ tịch Phòng Thương mại Thái Lan Sanan Angubolkul cho biết mặc dù thủ tướng bị đình chỉ chức vụ cho đến khi vụ việc được quyết định, các cuộc họp của nội các và chính quyền đương nhiệm vẫn không bị ảnh hưởng.
Ông Sanan thừa nhận, phán quyết có thể khiến một số nhà đầu tư xem xét lại quyết định đầu tư. Theo ông, điều quan trọng nhất đối với khu vực kinh doanh là tăng cường niềm tin vào Thái Lan và xây dựng lại nền kinh tế của đất nước trong năm nay và năm tới, trong khi du lịch đang trở lại và lĩnh vực xuất khẩu vẫn phát triển mạnh mẽ.
“Dù có chuyện gì xảy ra với người đứng đầu, khu vực kinh doanh vẫn lạc quan rằng nền kinh tế Thái Lan có thể đạt được mức tăng trưởng 2,75-3,5% như dự kiến" - ông Sanan bày tỏ.
Cùng chung nhận định, ông Chaichan Charoensuk - Chủ tịch Hội đồng các hãng vận chuyển Thái Lan (TNSC) - cho biết, trong ngắn hạn, việc đình chỉ này không có khả năng ảnh hưởng đến các kế hoạch kinh tế quốc gia, đặc biệt là đối với lĩnh vực xuất khẩu, vì các đơn đặt hàng thường được thực hiện trước. Ngân sách tài khóa 2023 đã được quốc hội thông qua, thúc đẩy chi tiêu của chính phủ tăng lên. Chủ tịch TNSC bày tỏ hy vọng tòa án đưa ra phán quyết càng nhanh càng tốt để giải quyết khoảng trống chính trị.
Ông Chamnan Srisawat - Chủ tịch Hội đồng Du lịch Thái Lan (TCT) - nói rằng ngành này cần chờ phán quyết cuối cùng của tòa án, dự kiến vào tháng tới. Tình hình có thể ảnh hưởng đến tâm lý du lịch ở một mức độ nào đó vì các đối tác thương mại và du lịch quốc tế đang theo dõi chặt chẽ diễn biến ở Thái Lan, đặc biệt là liên quan đến an ninh. Nếu có bất ổn trong nước trong thời gian này, ngành du lịch có thể bị tổn hại. Tuy nhiên, TCT tin tưởng việc đình chỉ sẽ không tạo ra tác động kinh tế to lớn vì chính phủ sẽ tiếp tục hoạt động như thường lệ trong năm tài chính mới, bắt đầu vào tháng 10.
Theo Liên đoàn Công nghiệp và Thương mại Thái Lan (EconThai), việc đình chỉ chức vụ của thủ tướng sẽ không có tác động nghiêm trọng đến các doanh nghiệp. Tanit Sorat - phó chủ tịch EconThai - cho hay, kế hoạch của chính phủ tăng mức lương tối thiểu hàng ngày cho người lao động cũng sẽ được tiến hành theo kế hoạch.
“Trên thực tế, tôi coi việc đình chỉ là một yếu tố tích cực, bởi sẽ làm sáng tỏ những nghi ngờ về vai trò của Tướng Prayuth, đồng thời hạn chế các cuộc biểu tình chống lại ông. Sẽ không có một đợt khủng hoảng chính trị mới do các nhà chức trách ra tay để ngăn chặn các cuộc biểu tình của người dân" - ông Tanit nói, đồng thời cho biết ủy ban tiền lương quốc gia ba bên sẽ tiếp tục xem xét việc tăng lương, dự kiến kết thúc trong tháng này. Đề xuất của ủy ban sau đó sẽ được Bộ Lao động và nội các phê duyệt. Ông Tanit tin rằng lương sẽ tăng 5-8%.
Ngoại trưởng Thái Lan Don Pramudwinai cho biết, việc thủ tướng bị đình chỉ sẽ không ảnh hưởng đến hội nghị thượng đỉnh APEC dự kiến diễn ra tại Thái Lan vào tháng 11 tới. Theo Ngoại trưởng Don, điều đó sẽ không ảnh hưởng đến niềm tin quốc tế đối với Thái Lan...
