Năm 2009, Nisar Ahmad Wani lần đầu tiên thực hiện thành công ca nhân bản vô tính lạc đà và được ngợi ca là một trong những thành tựu lớn lao nhất trên thế giới.
Hiện tại, ông Wani là giám đốc nghiên cứu khoa học tại Trung tâm Công nghệ Sinh học Sinh sản ở Dubai và thậm chí, nhân bản vô tính cũng đã trở thành một công việc nhàn nhã, lặp đi lặp lại của ông.
Ông Wani và các đồng nghiệp cùng nghiên cứu, phát triển các kỹ thuật nhân bản mới cũng như duy trì ngân hàng lưu trữ tế bào gốc, giúp dễ dàng tạo ra bản sao của một số loài động vật khác như trâu và cừu. Nhưng trọng tâm nghiên cứu của nhóm vẫn là lạc đà nhân bản.
Mỗi năm, hàng chục con lạc đà một bướu được ra đời bằng phương pháp nhân bản vô tính. Trong số đó thì nổi bật là bản sao của lạc đà “nữ hoàng nhan sắc”, với sự kết hợp độc đáo giữa đôi môi cụp xuống và chiếc cổ dài.
Tái tạo nhan sắc
Các cuộc thi “sắc đẹp lạc đà” khá phổ biến ở các quốc gia vùng Vịnh và tiền thưởng thường lên tới hàng chục triệu USD. Trước đây, chủ nhân của những con lạc đà bị loại vì sử dụng các kỹ thuật bị cấm như tiêm silicon vào lạc đà, tăng vẻ đẹp bề ngoài của chúng bằng cách buộc dây cao su… Nhưng đối với những cuộc thi này, lạc đà nhân bản vô tính là hoàn toàn hợp pháp.
Mặc dù Trung tâm Công nghệ Sinh học Sinh sản không tiết lộ mức giá của một con lạc đà nhân bản, nhưng truyền thông địa phương cho hay, chi phí cho một bản sao giống 100% so với con lạc đà đẹp nhất sẽ rơi vào khoảng 55.000 - 105.000 USD.
Bên cạnh những “nữ hoàng sắc đẹp”, nhóm nghiên cứu của ông Wani cũng đã tham dự nhiều cuộc đua lạc đà của UAE (một số trong số đó được điều khiển bởi robot và người chiến thắng đã giành được tiền thưởng lên tới hàng nghìn USD), cũng như cuộc thi về biến đổi gene của lạc đà lạc để tạo ra protein trong sữa của chúng. Bên cạnh đó, đối với những con lạc đà đã chết, chủ nhân của chúng còn được tặng một bản sao lạc đà giống hệt con ban đầu.
Ông Wani sẽ tiếp tục nghiên cứu theo quy trình sử dụng ADN từ các tế bào “soma” được hiến tặng từ động vật đang được nhân bản. Nhân từ các tế bào hiến tặng này sẽ được bơm vào trứng và kích hoạt bằng hoá chất.
“ADN từ tế bào sinh dưỡng bắt đầu hoạt động giống như ADN trong phôi thai. Một khi được kích hoạt, chúng sẽ được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm từ 7 đến 8 ngày trước khi bơm vào tử cung của lạc đà mẹ mang thai hộ” – ông Wani nói, “lạc đà con sinh ra sẽ mang trong mình tất cả các gene từ động vật hiến tặng”.
Theo ông Wani, quá trình này phức tạp mà rất thất thường, với tỉ lệ thành công của các ca mang thai nhân bản chỉ là 10%, so với 60% ca mang thai tự nhiên và đủ tháng của lạc đà.
Biểu tượng văn hoá
Lạc đà là một phần quan trọng trong đời sống ở Dubai. Ngoài việc góp mặt trong các cuộc thi và cuộc đua, những con lạc đà một bướu này còn được sử dụng để làm phương tiện vận chuyển qua các sa mạc khắc nghiệt của Bán đảo Arab, đồng thời là nguồn cung cấp thịt và sữa chính. Nhưng chúng cũng là một biểu tượng văn hóa về lối sống truyền thống của người Dubai.
Obaid Al Falasi, người đồng sáng lập Arabian Desert Camel Riding Center (trường dạy cưỡi lạc đà đầu tiên của Dubai) cho biết: “Lạc đà là một phần thiết yếu để duy trì cuộc sống ở Bán đảo Arab trước kỷ nguyên dầu khí.
Việc giao thương giữa các quốc gia và các khu định cư phát triển tốt là nhờ lạc đà – loài động vật có khả năng chịu đựng khí hậu khắc nghiệt và vẫn khoẻ mạnh dù chỉ có ít thức ăn và nước uống”.
Ông Falasi nói thêm, những con lạc đà vừa là kho báu vừa là người bạn đồng hành của con người, đó vẫn là trường hợp phổ biến ngày nay đối với một số bộ lạc và gia đình của tiểu vương quốc. Với nhiều người, chúng cũng có ý nghĩa tâm linh. Ông Al Falasi cho biết: “Lạc đà được đề cập trong Kinh Qur'an và được mô tả nhiều lần là ‘độc nhất vô nhị’ so với các loài động vật khác, vì chúng có thể sống sót mà không cần nước và thức ăn”.
Trung tâm Nhân giống và Sinh sản lạc đà tại Dubai cũng tạo ra những giống lạc đà ưu tú. Nhưng thay vì nhân bản vô tính, 2 trung tâm thí nghiệm này tập trung vào chuyển phôi, trong đó phôi được thu hoạch từ một con cái và cấy vào một con lạc đà khác để tăng cơ hội và tỉ lệ đậu thai.
Cơ hội hồi sinh các loài động vật có nguy cơ bị tuyệt chủng
Nhóm nghiên cứu của ông Wani đang tìm cách sử dụng công nghệ nhân bản vô tính để cứu các loài động vật có nguy cơ bị tuyệt chủng.
Lạc đà hai bướu là một trong những loài động vật lớn có vú đang trên bờ vực tuyệt chủng cao nhất hành tinh, bị đe doạ do mất môi trường sống và không còn khả năng giao phối với giống lạc đà thuần. Để giúp bảo tồn lạc đà hai bướu, ông Wani và các cộng sự đang nghiên cứu việc chuyển nhân tế bào sinh dưỡng giữa các loài, trong đó một loài có họ hàng gần sẽ được thay thế lạc đà mẹ để mang phôi nhân bản.
Năm 2017, con lạc đà hai bướu nhân bản đầu tiên đã chào đời tại trung tâm nghiên cứu bằng phương pháp “mang thai hộ”, sau khi phôi được cấy vào một con lạc đà mẹ một bướu.
Trong tương lai, ông Wani hi vọng sẽ áp dụng kỹ thuật nhân bản để bảo tồn các loài động vật đang bị đe dọa nghiêm trọng khác và thậm chí giúp hồi sinh các loài đã tuyệt chủng.
Ông Wani chia sẻ: “Trung tâm của chúng tôi tập trung vào phát triển và áp dụng các kỹ thuật công nghệ sinh học sinh sản mới nhất như nhân bản vô tính, IVF, thụ tinh nhân tạo và chuyển phôi để tăng cường nhân giống các loài động vật khác nhau và cũng nhằm bảo tồn các loài có nguy cơ tuyệt chủng”.
