Năng suất xanh (Green Productivity - GP) được phát triển như một chiến lược nhằm nâng cao năng suất gắn liền với bảo vệ môi trường, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững. Tổ chức Năng suất Châu Á (Asian Productivity Organization, APO) cho biết, năng suất xanh kết hợp các giải pháp, công cụ, kỹ thuật, công nghệ quản lý năng suất và môi trường nhằm giảm tác động đến môi trường của hoạt động, sản phẩm và dịch vụ của một công ty hoặc tổ chức, đồng thời nâng cao lợi nhuận và lợi thế cạnh tranh.
Ngay từ những năm 1988, Trung tâm Năng suất Việt Nam (nay là Viện Năng suất Việt Nam) thuộc Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ) đã bắt đầu thực hiện Chương trình điểm về năng suất xanh thông qua các dự án do APO tài trợ. Trong đó, nổi bật nhất là việc triển khai các mô hình về năng suất xanh tại cộng đồng ở 20 tỉnh, thành phố trên cả nước (chủ yếu là trong lĩnh vực nông nghiệp, dịch vụ) giúp người dân, doanh nghiệp hiểu về khái niệm, cách tiếp cận và biết cách dùng các công cụ phân tích đánh giá vấn đề, đưa ra lựa chọn ưu tiên...
Bà Nguyễn Thu Hiền - Phó Viện trưởng Viện Năng suất Việt Nam - cho biết, Viện Năng suất hiện vẫn tiếp tục đẩy mạnh hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp phát triển năng suất xanh theo định hướng chung của Uỷ ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia.
“Chúng tôi tổ chức tọa đàm, chia sẻ kinh nghiệm doanh nghiệp áp dụng thành công năng suất xanh để đưa ra kiến thức, tài liệu, thông tin liên quan để doanh nghiệp tham khảo. Quá trình hỗ trợ doanh nghiệp chúng tôi nhận thấy cần có thêm sự đồng hành của cơ quan ban ngành liên quan. Bởi vấn đề hỗ trợ về tiêu chí xanh, mỗi ngành có tiêu chí khác nhau hoặc hỗ trợ liên quan đến phát triển năng lực chuyên gia vì dù ở địa phương, năng suất xanh được nói đến rất nhiều, thế nhưng năng lực của chuyên gia nhất là chuyên gia về năng suất xanh mảng đào tạo, tư vấn còn có hạn chế nhất định”, bà Hiền nói.
Về phía doanh nghiệp, ông Nguyễn Hữu Tú - Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Miza - bày tỏ, doanh nghiệp rất mong muốn nhận được hỗ trợ từ các cơ quan quản lý trong nước cũng như tổ chức quốc tế để có thể áp dụng mô hình năng suất xanh trong sản xuất.
Trước tiên là vấn đề hoàn thiện khung pháp lý, ông Tú cho rằng, cần ban hành các chính sách, quy định rõ ràng về bảo vệ môi trường, khuyến khích doanh nghiệp áp dụng công nghệ sạch; Xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về sản xuất xanh, sản phẩm xanh; Tăng cường hỗ trợ tài chính như cấp các khoản vay ưu đãi, hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp đầu tư vào năng suất xanh; Đưa ra chính sách thuế ưu đãi cho doanh nghiệp áp dụng công nghệ sạch...
Bên cạnh đó, cần nâng cao năng lực cho doanh nghiệp bằng việc tổ chức các khóa đào tạo, hội thảo về năng suất xanh, chuyển giao công nghệ; Xây dựng trung tâm hỗ trợ doanh nghiệp, cung cấp thông tin, tư vấn về năng suất xanh. Các tổ chức quốc tế tạo điều kiện về nguồn vốn ODA cho doanh nghiệp có dự án năng suất xanh. Tạo điều kiện để doanh nghiệp Việt Nam kết nối với doanh nghiệp và tổ chức quốc tế khác. Phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm xanh… Đồng thời, bản thân doanh nghiệp cũng phải chủ động tìm hiểu, áp dụng các giải pháp năng suất xanh, xây dựng kế hoạch hành động cụ thể.
