14h50: Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương kết luận nhóm vấn đề chất vấn thứ 4 - Thanh tra.
Phát biểu kết luận nhóm vấn đề thứ 4 - Thanh Tra, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhấn mạnh, thanh tra là một chức năng thiết yếu, quan trọng trong kiểm soát việc thực hiện quyền hành pháp nói riêng và kiểm soát quyền lực nhà nước nói chung.
Thực hiện việc xem xét, đánh giá và xử lý theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân, hoạt động thanh tra được thực hiện rộng khắp với phương châm, ở đâu có quản lý, ờ đó có thanh tra.
Phiên chất vấn đối với Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong đã nhận được sự quan tâm của nhiều đại biểu Quốc hội, trong đó có 31 đại biểu chất vấn, có 8 đại biểu tranh luận, còn 29 đại biểu đã đăng ký nhưng không còn đủ thời gian để Tổng thanh tra trả lời trước Quốc hội, đề nghị các vị đại biểu gửi câu hỏi chất vấn Tổng Thanh tra Chính phủ trả lời bằng văn bản gửi đến Tổng Thư ký Quốc hội để tổng hợp.
Kiểm soát thu nhập, thu hồi tài sản tham nhũng
14h40: Phát biểu thêm một số vấn đề trong phiên chất vấn các nhóm vấn đề trong lĩnh vực thanh tra, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái nêu rõ, năm 2022, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ rất quan tâm chỉ đạo công tác thanh tra, coi đây là công tác trọng tâm. Thực hiện nghiêm chỉ đạo của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ trong công tác thanh tra phòng chống tham nhũng, tiêu cực; nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội.
Chính phủ cũng đã chỉ đạo ngành thanh tra tập trung thanh tra trong một số lĩnh vực quan trọng như: đầu tư, xây dựng, đấu thầu, chứng khoán, ngân hàng… Thủ tướng Chính phủ trực tiếp cho ý kiến chỉ đạo về kết luận thanh tra, nhất là với những vấn đề phức tạp, qua đó nhiều cuộc thanh tra đạt kết quả tốt, xử lý nghiêm các vi phạm.
Nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm đến việc thu hồi tài sản cho nhà nước, phát hiện vi phạm pháp luật, xử lý sau thanh tra. Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết, 9 tháng đầu năm, trên 3000 kết luận thanh tra đã được ngành thanh tra thực hiện, chiếm trên 60% tổng số kết luận thanh tra. Đây là kết quả đáng ghi nhận.
Theo Phó Thủ tướng Chính phủ, trong một số trường hợp, kết luận thanh tra còn chưa đảm bảo rõ ràng về nguyên nhân, trách nhiệm và giải pháp. Để khắc phục điều này, Phó Thủ tướng Chính phủ cho rằng cần nâng cao chất lượng công tác thanh tra thông qua hoàn thiện thể chế, nâng cao năng lực cán bộ, quy định chặt chẽ quy trình công tác thanh tra.
Về xây dựng pháp luật, chính phủ giao Thanh tra Chính phủ xây dựng Luật Thanh tra (sửa đổi) để khắc phục hạn chế của Luật hiện hành. Kỳ họp này, Quốc hội sẽ thảo luận và thông qua Luật Thanh tra (sửa đổi). Đây là một giải pháp quan trọng sẽ góp phần giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong ngành…
Về công tác phòng, chống tham nhũng, Chính phủ xác định công tác phòng, chống tham nhũng tiêu cực là công tác trọng tâm, đồng thời chỉ đạo bộ, ngành địa phương thực hiện nghiêm túc các giải pháp phòng ngừa, phát hiện, xử lý nghiêm tham nhũng, kiểm soát tài sản thu nhập, thu hồi tài sản tham nhũng, phòng chống tham nhũng trong khối ngoài nhà nước, đẩy mạnh tuyên truyền giáo dục về lĩnh vực này.
Tuy nhiên, theo Phó Thủ tướng, vẫn còn một số tồn tại hạn chế trong công tác này, Chính phủ sẽ tiếp thu nghiêm túc ý kiến của các đại biểu Quốc hội để tiếp tục khắc phục trong thời gian tới; đảm bảo phát huy vai trò của ngành Thanh tra trong công tác phòng, chống tham nhũng.
Cán bộ thanh tra như cái gương cho người ta soi, gương mờ thì không soi được
14h30: Đại biểu Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương) dẫn lại lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nói cán bộ thanh tra như cái gương cho người ta soi mặt, nhưng thời gian qua thì vẫn còn nhiều cán bộ thanh tra mắc sai phạm mà Tổng Thanh tra vừa đề cập.
"Ví dụ cần có bộ quy tắc quy định về liêm chính để cán bộ thanh tra tuân thủ và tự bảo vệ mình. Xin hỏi Tổng Thanh tra là Thanh tra Chính phủ đã có những văn bản tương tự như vậy chưa, và nếu chưa có thì có định xây dựng trong tương lai hay không?" - đại biểu Huân chất vấn.
Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong: Thanh tra Chính phủ đã ban hành các văn bản về việc xây dựng lực lượng thanh tra liêm chính, yêu cầu cán bộ thanh tra tuân thủ quy định pháp luật, quy tắc ứng xử, chuẩn mực đạo đức, liêm chính, chí công vô tư. Quy định từ khâu thanh tra đến khâu thẩm định cũng rất chặt chẽ, để không có vi phạm về đạo đức công vụ. Đồng thời cũng ban hành các quy trình nghiệp vụ chặt chẽ từ khâu thanh tra đến giám sát thẩm định để có sở giám sát hoạt động thành viên đoàn thanh tra để không có vi phạm đạo đức công vụ.
Về giải pháp, hiện nay, thực hiện Luật Thanh tra hiện hành cũng như với Luật Thanh tra (sửa đổi) sẽ quy định cụ thể, chặt chẽ hơn về nhiệm vụ quyền hạn, thực thi công vụ của công chức thanh tra, đảm bảo công khai minh bạch. Tới đây sẽ trình Bộ Chính trị ban hành một quy định về kiểm soát quyền lực trong hoạt động thanh tra. Đây là giải pháp căn cơ và lâu dài. Thanh tra Chính phủ sẽ ban hành, hướng dẫn toàn ngành quy chế tổ chức hoạt động đoàn thanh tra, tăng cường kỷ cương kỷ luật…
Thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, "cán bộ thanh tra như cái gương cho người ta soi, gương mờ thì không soi được", đây là một trong những giải pháp truyền thông, xuyên suốt trong suốt quá trình hoạt động của ngành Thanh tra.
Trách nhiệm của ngành thanh tra với công tác thanh tra lĩnh vực quản lý, sử dụng đất đai
14h20 - Đại biểu Lê Minh Nam (Đoàn Hậu Giang): Thực tế thời gian qua có nhiều hành vi vi phạm quy định trong công tác quản lý, sử dụng đất đai dẫn đến thiệt hại cho ngân sách Nhà nước hoặc làm ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của các nhà đầu tư hoặc của người dân. Số lượng các vụ khiếu nại, khiếu kiện liên quan đến lĩnh vực đất đai chiếm tỷ trọng lên đến 70 % và cũng là một số cán bộ phụ trách lĩnh vực quản lý đất đai bị xem xét xét xử lý kỷ luật hoặc xử lý hình sự. Đề nghị Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết trách nhiệm của Thanh tra Chính phủ và giải pháp để khắc phục tình trạng này?
Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong: Đúng như đại biểu phản ánh, vẫn còn có những vụ việc tiêu cực xảy ra, nhất là xoay quanh lĩnh vực đất đai, như đầu tư xây dựng có sử dụng đất, giao đất, cho thuê đất, thủ tục hải quan, cấp phép khai thác khoáng sản.
Giải pháp cho vấn đề này là thực hiện cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính đảm bảo công khai, minh bạch, ứng dụng công nghệ thông tin trong thực thi công vụ, tăng cường kiểm tra giám sát phát hiện xử lý nghiêm cán bộ nếu có sai phạm.
Về vấn đề nhiều khiếu kiện trong lĩnh vực đất đai, sẽ nghiên cứu rà soát bất cập trong quy định để sửa đổi, chấn chỉnh công tác quy hoạch, hoàn thiện hệ thống quản lý, cơ sở dữ liệu về đất đai, đẩy mạnh cải cách hành chính trong lĩnh vực đất đai, tăng cường thanh tra, kiểm tra trong quản lý đất đai để xử lý nghiêm các vi phạm.
Không có tiêu cực trong các vụ việc chậm kết luận thanh tra
14h10: Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, nguyên nhân chậm kết luận thanh tra là do nguyên nhân chủ quan. Trong đó, nhiều cuộc thanh tra có quy mô hớn, tính chất phức tạp, liên quan đến sự phát triển ổn định của nền kinh tế, nên cần cân nhắc kỹ lưỡng, mất nhiều thời gian. Ngoài ra, một số quy định của pháp luật có nhiều cách hiểu khác nhau, cần thời gian tham khảo ý kiến cơ quan chuyên môn, dẫn đến chậm thời hạn.
Vừa qua, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã đánh giá có 15 cuộc thanh tra của Thanh tra Chính phủ chậm ra kết luận thanh tra. Thanh tra Chính phủ đã tích cực thực hiện nhiều giải pháp cải thiện vấn đề này, dự thảo xong, báo cáo Thủ tướng Chính phủ để báo cáo kết luận thanh tra của 13 cuộc. Thanh tra Chính phủ sẽ nỗ lực để có kết luận thanh tra 2 cuộc còn lại trong năm 2022.
Hiện nay Thanh tra Chính phủ có những cuộc thanh tra chậm từ nhiều năm trước, Tổng Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh, qua kiểm tra, không có tiêu cực trong các vụ việc này, các vụ việc chậm đang được tích cực khắc phục.
Về giải pháp, Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết Thanh tra Chính phủ đang kiến nghị sửa đổi một số điều khoản trong Luật Thanh tra về nội dung thời hạn đưa ra kết luận thanh tra, đồng thời, nâng cao chất lượng các cuộc thanh tra, khắc phục tình trạng chậm ban hành, nghiêm cấm bỏ lọt, bỏ sót hành vi vi phạm, ban hành và quán triệt thực hiện quy chế về việc tổ chức hoạt động thanh tra.
Kết luận thanh tra chậm trễ thường liên quan đến phân công quyền lực
14h05: Đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân (Đoàn Cà Mau) phát biểu, về nguyên nhân căn bản khiến kết luận thanh tra chậm trễ thường liên quan đến phân công quyền lực trong hoạt động thanh tra. Đại biểu cho rằng, quyền lực càng tập trung càng có nguy cơ có tiêu cực. “Vậy tại sao chúng ta lại trao cho Tổng thanh tra Chính phủ ở cấp Trung ương, và thủ trưởng cơ quan thanh tra ở địa phương được quyền quyết định Đoàn thanh tra và tự mình ký kết luận thanh tra?”.
Theo đại biểu, cần phân công lại theo hướng thủ trưởng cơ quan thanh tra chỉ sử dụng quyền thủ trưởng của mình để kiểm soát, đôn đốc làm đúng pháp luật. Còn Đoàn thanh tra phải chịu trách nhiệm và Trưởng Đoàn thanh tra phải ký kết luận thanh tra và chịu trách nhiệm trước pháp luật về vấn đề này.
14h00: Quốc hội tiếp tục chương trình làm việc buổi chiều. Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành phiên chất vấn.
Kết thúc phiên thảo luận sáng nay, điều hành phiên chất vấn, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, đại biểu Lê Thanh Vân đăng ký tranh luận, đề nghị tranh luận vào đầu giờ chiều nay.
Theo đó, Tổng Thanh tra Chính phủ và các thành viên Chính phủ liên quan, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Tổng Kiểm toán Nhà nước tiếp tục trả lời chất vấn đối với nhóm vấn đề thứ 4.
