Triển khai quyết liệt, bài bản "ngoại giao vaccine"
Ngay từ khi dịch COVID-19 bùng phát, Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng, Chính phủ đã dự báo và ban hành chỉ đạo về công tác phòng chống dịch, trong đó có việc thực hiện chiến lược vaccine: Tiếp cận nguồn vaccine từ bên ngoài, tăng cường hợp tác quốc tế trong chuyển giao công nghệ và sản xuất vaccine, đảm bảo tiêm chủng an toàn, hiệu quả cho người Việt Nam. Theo đó, “ngoại giao vaccine” được xác định là một mũi nhọn để đạt được chiến lược này.
Mới đây nhất, ngày 13.8, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ký Quyết định số 1399/QĐ-TTg về thành lập Tổ công tác của Chính phủ về ngoại giao vaccine do Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn làm Tổ trưởng Tổ công tác. Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ làm Tổ phó Thường trực và Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường làm Tổ phó Tổ công tác. Tổ công tác có nhiệm vụ xúc tiến, vận động viện trợ vaccine, thuốc điều trị, vật phẩm y tế phòng, chống dịch COVID-19 và chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine, thuốc phòng, chống dịch bệnh COVID-19 từ các đối tác song phương và đa phương.
Cho đến nay, chiến lược vaccine và “ngoại giao vaccine” được triển khai rất quyết liệt, bài bản ở các cấp, đặc biệt ở cấp cao. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội và đặc biệt là Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã quan tâm, chỉ đạo và tham gia trực tiếp rất quyết liệt, không câu nệ hình thức, ngoại giao song phương hay đa phương, điện đàm hay viết thư cho lãnh đạo các nước, lãnh đạo các tổ chức quốc tế như WHO, các doanh nghiệp sản xuất vaccine…
Trong thư gửi Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 30.5, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đánh giá Cơ chế COVAX là sự hỗ trợ quý báu đã giúp Việt Nam và nhiều nước đang phát triển xử lý dịch khi nguồn cung vaccine quốc tế khan hiếm. Chủ tịch nước bày tỏ mong muốn Mỹ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam và các nước trong việc cung ứng vaccine, đồng thời đề nghị hai bên tăng cường hợp tác nghiên cứu, sản xuất và chuyển giao công nghệ vaccine.
Trong cuộc điện đàm với Chủ tịch Hạ viện Australia Tony Smith ngày 7.6, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị hai nước tiếp tục hỗ trợ tiếp cận bình đẳng vaccine và chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine cho Việt Nam.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nỗ lực thực hiện ngoại giao vaccine, đích thân tiếp xúc, gửi thư và điện đàm với hơn 20 lãnh đạo các nước, tổ chức quốc tế đề cập đến vấn đề vaccine.
Không chỉ ở kênh song phương, Việt Nam cũng tham gia tích cực vào “ngoại giao vaccine” ở kênh đa phương, kêu gọi cộng đồng quốc tế có những giải pháp đối với bất bình đẳng vaccine và khan hiếm vaccine. Tại Phiên thảo luận cấp cao của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, hay Hội nghị tương lai Châu Á, Hội nghị thượng đỉnh đối tác vì tăng trưởng xanh và mục tiêu toàn cầu 2030 (P4G), Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đều nêu bật tầm quan trọng của cộng đồng quốc tế chung tay sớm giải quyết vấn đề thiếu hụt vaccine, bảo đảm phân bổ công bằng vaccine cho các nước đang phát triển và kém phát triển.
Kết quả và phương hướng tiếp theo
Tính đến ngày 12.8, Việt Nam nhận được hơn 20,5 triệu liều vaccine COVID-19 từ nhiều nguồn, trong đó COVAX hỗ trợ gần 9,2 triệu liều, nguồn được tặng là hơn 3,7 triệu liều. COVAX cam kết dành ưu tiên hơn cho Việt Nam trong các đợt phân bổ tiếp theo. Các nước đã viện trợ và cam kết chia sẻ vaccine COVID-19 lớn nhất cho Việt Nam gồm Mỹ, Nhật Bản, Australia, Anh, Nga, Trung Quốc, Ấn Độ... và một số nước khác cũng có những cam kết cụ thể với Việt Nam.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ cho biết, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đặt mục tiêu tăng tốc hơn nữa trong việc thực hiện triển khai hiệu quả hơn, quyết liệt hơn “ngoại giao vaccine” trong thời gian tới, đặc biệt tập trung vào 3 hướng chính: Thứ nhất, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan, đặc biệt là Bộ Y tế trong việc đôn đốc, đeo bám triển khai cam kết mà chúng ta đã ký với các đối tác 150 triệu liều vaccine để cung cấp cho 70% dân số Việt Nam trong thời gian tới.
Thứ hai, tiếp tục vận động các đối tác song phương và các tổ chức quốc tế cung cấp nguồn vaccine cho Việt Nam. Thứ trưởng nhấn mạnh, chúng ta đều biết rằng, nguồn vaccine có thời hạn sử dụng và một số nước tích trữ vaccine lớn hơn nhu cầu trong nước, do đó, có nguồn vaccine dôi dư để chúng ta tiếp cận.
Thứ ba, thúc đẩy sâu hơn nữa, tích cực hơn nữa việc hợp tác chuyển giao công nghệ và sản xuất vaccine để phục vụ cho việc sản xuất lâu dài. Đây là bài toán cơ bản để bảo đảm chúng ta có nguồn vaccine lâu dài và ổn định, đồng thời thúc đẩy quá trình hợp tác quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi cho việc sản xuất vaccine trong nước.
