Ông Nguyễn Hòa Bình cho biết, liên quan đến đề nghị của công đoàn, vấn đề nợ bảo hiểm xã hội quả thực là một nội dung rất bức xúc. Hiện nay nợ bảo hiểm chúng ta đang nợ 102.900 đơn vị, với số tiền bảo hiểm của 2,6 triệu lao động, tương đương với số tiền 14.700 tỷ đồng.
Bảo hiểm đã khởi kiện 8.800 vụ, với số tiền 6.000 tỷ, tòa đã xử 3.986 vụ, tương đương với 16% tổng số nợ, số vụ còn lại tòa trả hồ sơ. Nguyên nhân của việc trả hồ sơ thì ở đây có bất cập cả về luật thực định cũng như luật thực thi.
Theo ông Bình, từ khi Luật Bảo hiểm xã hội ra đời, Quốc hội đã giao cho cơ quan bảo hiểm quyền kiểm tra và phạt doanh nghiệp nếu như doanh nghiệp trốn hoặc nợ đọng tiền bảo hiểm. Vì vậy, các vụ án trước đây khởi kiện ra tòa theo trình tự dân sự, nay được chuyển sang trình tự hành chính và theo tố tụng hành chính, bởi vì quyết định của bảo hiểm được xem như là một quyết định hành chính doanh nghiệp buộc phải chấp hành.
Ông Bình cho hay, nếu như doanh nghiệp không chấp hành thì phải có một cơ quan hành chính cấp trên là UBND địa phương xử, quyết định hành chính đó trúng hay trật thì lúc đấy tòa mới bắt đầu xử theo trình tự hành chính. Còn bảo hiểm đề nghị chúng tôi phải xử theo trình tự dân sự thì không thể được, bởi vì nguyên tắc của dân sự là hai bên bình đẳng với nhau, mỗi bên đều có quyền đưa ra chứng cứ tài liệu của mình để tự bảo vệ cũng như phản bác quyết định của đối phương, trong trường hợp này doanh nghiệp là người bị phạt quyết định hành chính của bảo hiểm, cho nên không bình đẳng, không xử theo trình tự dân sự được và tòa không thụ lý được loại án này.
“Doanh nghiệp người ta nói là bảo hiểm cũng là doanh nghiệp, chúng tôi cũng là doanh nghiệp, quyết định của anh căn cứ vào đâu mà phạt tôi 5 tỷ, 3 tỷ, cho nên chúng tôi không thực hiện, chính vì vậy việc này nhùng nhằng, kéo dài. Chúng tôi cũng đã bàn với bảo hiểm và Liên đoàn lao động rất nhiều lần, nhưng không ra, bởi vì Tòa án không thể có cách nào khác là tuân thủ pháp luật”, ông Bình nói.
Ông Bình nhấn mạnh, việc này chỉ tồn tại từ nay cho đến hết năm 2017, vì bắt đầu từ 1.1.2018 hành vi gian lận trong bảo hiểm đã được hình sự hóa và trở thành tội phạm thì cơ quan điều tra vào cuộc, đưa ra Viện kiểm sát, đưa ra Tòa án để truy tố, xét xử.
