Gazprom đã ngừng cung cấp khí đốt cho Bulgaria do nước này từ chối thanh toán tiền khí đốt Nga bằng đồng rúp sau khi cuộc chiến ở Ukraina bắt đầu. Mặc dù Bulgaria đã tìm mọi cách để bù đắp tổn thất nhưng hiện họ đang yêu cầu Gazprom bồi thường thiệt hại trực tiếp.
“Công ty Nga sẽ có thời hạn một tháng để giải quyết khiếu nại một cách tự nguyện. Nếu không đạt được thỏa thuận, Bulgaria sẽ kiện lên tòa trọng tài ở Paris, Pháp” - Bộ trưởng Năng lượng Bulgaria Vladimir Malinov cho biết.
Bộ trưởng lưu ý rằng, khoản thiệt hại 400 triệu euro được tính toán sau các phân tích pháp lý và tài chính do các công ty luật quốc tế thực hiện.
Bộ trưởng nói thêm, các chính phủ trước đây của Bulgaria đã cho phép trì hoãn hai năm trong việc đưa ra các yêu sách chống lại Gazprom và điều này là “không thể chấp nhận được”.
Vào tháng 4.2022, Gazprom biện minh cho việc đình chỉ cung cấp khí đốt cho Bulgaria là do nước này cùng với Ba Lan từ chối thanh toán khí đốt của Nga bằng đồng rúp.
Hai nước này đưa ra lý do vào thời điểm đó rằng, theo sắc lệnh của Tổng thống Nga Vladimir Putin, khí đốt phải được thanh toán bằng đồng rúp, tuy nhiên hợp đồng ký kết giữa các bên là thanh toán bằng đồng USD.
Nói cách khác, cả hai bên đều phải đối mặt với tình huống bất khả kháng. Bulgargas thực tế cũng không thể thanh toán tiền khí đốt bằng đồng rúp do lệnh trừng phạt của EU đối với Nga.
Năm 2023, Bulgaria đã cố gắng có lập trường vững chắc chống lại chính sách khí đốt của Nga, và phải phải trả mức giá khí đốt tự nhiên cao nhất trong nhiều năm. Tháng 10.2023, Bulgaria quyết định áp dụng thuế năng lượng bổ sung đối với khí đốt của Nga quá cảnh qua Bulgaria và do Gazprom thanh toán.
Hungary và Serbia phản đối mạnh mẽ vì điều này sẽ dẫn đến giá khí đốt Nga vào Trung Âu qua Bulgaria tăng đáng kể.
Tháng 12.2023, chính phủ Bulgaria đã từ bỏ ý tưởng áp dụng thuế khí đốt bổ sung trong bối cảnh đang diễn ra các cuộc đàm phán để Bulgaria gia nhập Schengen bằng đường hàng không và đường biển. Hungary đe dọa phủ quyết việc gia nhập Schengen của Bulgaria.
Vào tháng 3.2024, lãnh đạo đảng Công dân vì sự phát triển châu Âu của Bulgaria (GERB) và cựu Thủ tướng Bulgaria Boyko Borissov thừa nhận rằng việc đưa ra thuế khí đốt chỉ là một công cụ để gây áp lực buộc Áo dỡ bỏ quyền phủ quyết đối với việc Bulgaria gia nhập khu vực Schengen.
Từ ngày 1.1.2025, Bulgaria sẽ là tuyến đường duy nhất để nhập khẩu khí đốt Nga qua đường ống dẫn khí Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ (TurkStream), vì hợp đồng trung chuyển của Gazprom với Ukraina hết hạn.
