Ông Pita Limjaroenrat tập hợp liên minh gồm 8 đảng nắm giữ hơn 60% trong số 500 ghế tại Hạ viện sau cuộc tổng tuyển cử ngày 14.5. Cụ thể, liên minh 8 đảng của nhà lãnh đạo Move Forward đang kiểm soát 312 ghế trong Hạ viện, gồm 151 ghế của Move Forward và 141 ghế của đảng Pheu Thai. Do đó, ông Pita cần sự ủng hộ của ít nhất 64 thượng nghị sĩ hoặc thành viên bảo thủ để đạt được tối thiểu 376 phiếu bầu.
Nếu kịch bản này diễn ra, ông Pita Limjaroenrat sẽ trở thành thủ tướng thứ 30 của Thái Lan và là thủ tướng trẻ nhất trong gần 8 thập kỷ qua. Sau đó, ông sẽ thành lập nội các, với khả năng chủ yếu là các thành viên đảng Move Forward và Pheu Thai - đảng đứng thứ hai trong cuộc bầu cử hồi tháng 5. Tiếp đó, chính phủ mới sẽ được công bố vào tháng 8.
Kịch bản khác mà nhiều nhà phân tích cho là có khả năng cao là ông Pita Limjaroenrat không được bầu. Theo đó, phần đa Thượng viện phản đối ông Pita hoặc bỏ phiếu trắng trong cuộc bỏ phiếu ngày 13.7. Và 188 thành viên của Hạ viện không thuộc liên minh của ông Pita cũng không đứng về phía ông.
Bhumjaithai - đảng giành được 71 ghế trong cuộc bầu cử ngày 14.5, đứng thứ ba sau Move Forward và Pheu Thai - đã làm rõ về việc không ủng hộ một ứng viên tìm cách sửa đổi luật khi quân.
Với kịch bản này, Bloomberg chỉ ra, lợi thế của lãnh đạo Move Forward là theo các quy định hiện hành, không có giới hạn về số lần quốc hội triệu tập lại để bầu thủ tướng. Cùng với đó, không có thời hạn chót về việc hoàn tất bầu thủ tướng. Nếu ông Pita không nhận được ít nhất 376 phiếu bầu trong ngày 13.7, ông có thể tiếp tục tham dự phiên họp tiếp theo dự kiến diễn ra ngày 19.7.
Bloomberg cũng chỉ ra, cần phải xem xét liên minh, đặc biệt là Pheu Thai, sẽ hỗ trợ ông Pita bao nhiêu lần trong các cuộc bỏ phiếu của quốc hội trước khi họ yêu cầu được trao cơ hội thành lập chính phủ.
Ngoài ra, Pheu Thai cũng có thể tính tới việc tách hoàn toàn khỏi liên minh 8 đảng và lập chính phủ với các đảng bảo thủ. Hầu hết các nhà phân tích nhận định, Pheu Thai sẽ là biến số chính trong bất kì chính phủ liên minh tiềm năng nào.
Các nhà phân tích tại Nomura Holdings nêu trong báo cáo đầu tháng 7 rằng, tỉ lệ đảng Pheu Thai đứng đầu chính phủ mới đã tăng từ 55% lên 60% trong khi cơ hội của Move Forward giảm từ 35% xuống 30%.
Tuy nhiên, Ủy ban bầu cử (EC) Thái Lan ngày 12.7 đề xuất đình chỉ tư cách nghị sĩ của ông Pita Limjaroenrat thuộc đảng Tiến bước, dù ngày mai bỏ phiếu bầu thủ tướng. Trong thông báo ngày 12.7, EC cho rằng, ông Pita đã vi phạm quy định của Thái Lan trong lúc tranh cử.
"EC đã xem xét vấn đề và nhận thấy rằng, tư cách của ông Pita Limcharoenrat bị coi là vô hiệu, theo Hiến pháp Thái Lan", EC tuyên bố sau khi kết thúc cuộc điều tra. EC vào tháng trước đã mở cuộc điều tra về các cáo buộc đối với ông Pita.
Ông Ittiporn Boonprakong, Chủ tịch EC, xác nhận với Hãng tin AFP rằng, cơ quan này đã đề xuất Tòa án Hiến pháp đình chỉ tư cách nghị sĩ của ông Pita.
Trong diễn biến khác, 2 ngày trước cuộc bỏ phiếu bầu thủ tướng mới, Thủ tướng Prayuth Chan-ocha thông báo rời chính trường. Ông Prayuth giữ chức Thủ tướng trong Chính phủ quân sự sau cuộc đảo chính năm 2014 và được bầu lên làm Thủ tướng Thái Lan trong cuộc bầu cử năm 2019.
Nếu nhà lãnh đạo 69 tuổi trở lại làm Thủ tướng Thái Lan trong năm nay, ông cũng chỉ có thể đảm nhận cương vị thêm 2 năm nữa theo giới hạn nhiệm kì mà Hiến pháp Thái Lan quy định.
