Tổng thống Vladimir Putin cho biết hôm 14.2 rằng Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran đã nhất trí thực hiện các bước đi bổ sung không xác định để giải phóng Idlib - "lò lửa của những kẻ khủng bố". Tuy nhiên, điện Kremlin nhấn mạnh rằng, sẽ không có hoạt động quân sự ở đó.
Trước hội nghị thượng đỉnh, Điện Kremlin tuyên bố muốn bật đèn xanh cho hành động ở Idlib, nơi các phần tử Hồi giáo cực đoan đã xâm nhập đáng kể bất chấp đây là khu phi quân sự được Mátxcơva và Ankara hậu thuẫn.
"Chúng ta không nên chịu đựng sự hiện diện của các nhóm khủng bố ở Idlib. Đó là lý do tại sao tôi đề nghị chúng ta xem xét các bước đi cụ thể mà Nga, Thổ và Iran có thể tiến hành để hoàn toàn tiêu diệt lò lửa này của những kẻ khủng bố" – ông nói.
Kết thúc hội nghị, ông Putin nói rằng, 3 nước đã nhất trí thực hiện các động thái tăng cường nhưng không nêu cụ thể là gì. Ông Dmitry Peskov, phát ngôn viên của ông Putin chia sẻ với các hãng thông tấn Nga rằng, sẽ không có hoạt động quân sự mới nào nhằm vào Idlib.
Theo Reuters, ông Tổng thống Iran Hassan Rouhani ủng hộ hành động cứng rắn hơn nhưng Tổng thống Thổ Tayyip Erdogan dường như cẩn trọng hơn. Ông không đáp lại lời kêu gọi về kế hoạch chung của ông Putin trong phát biểu khai mạc. Sau hội nghị, ông tuyên bố Thổ sẽ tiếp tục làm tất cả những gì có thể để ổn định Idlib. Ông cũng lặp lại cảnh báo không cần châm ngòi cho một thảm họa nhân đạo ở đó.
Nga rất muốn giúp ông Assad giành lại các lãnh thổ từ tay lực lượng nổi dậy và phiến quân, trong đó có tỉnh Idlib. Tuy nhiên, Thổ - bên yêu cầu nhà lãnh đạo Syria Bashar al-Assad phải từ bỏ quyền lực, cho tới nay đã đẩy lùi kịch bản này.
Nga và Thổ bắt tay hồi tháng 9 để thành lập khu phi quân sự tại Idlib. Thỏa thuận nhằm này đưa tất cả các vũ khí hạng nặng hoặc các phần tử thánh chiến ra khỏi đây, nhằm ngăn chặn một cuộc tấn công của chính phủ Syria vào trong khu vực. Tuy nhiên, Nga chỉ trích Thổ chưa làm đủ mạnh để giữ yên vùng này và các phần tử Hồi giáo cực đoan của Mặt trận Nusra đã giành quyền kiểm soát phần lớn Idlib.
Tuy nhiên, khó khăn của ông Putin là thuyết phục ông Erdogan chấp thuận một cuộc tấn công của chính phủ Syria với sự hậu thẫn của Nga vào khu vực giáp Thổ Nhĩ Kỳ.
Ankara lo ngại nguy cơ dòng người tị nạn từ Idlib trong trường hợp diễn ra hoạt động quân sự đồng thời muốn giữ ảnh hưởng tại đây. Thổ cũng không muốn các diễn biến ở Idlib làm lạc nhịp kế hoạch của riêng về một vùng an toàn ở phía đông bắc Syria.
Việc Thổ có kế hoạch tạo ra vùng an toàn này cũng đã gây nên căng thẳng với Nga. Thổ muốn khu vực gần biên giới với nước này hoàn toàn vắng bóng lực lượng dân quân người Kurd YPG do Mỹ hậu thuẫn và quân đội Thổ sẽ di chuyển tới những vùng hiện vẫn đang thuộc kiểm soát của các lực lượng Mỹ.
Hôm 14.2, Nga tuyên bố Thổ không có quyền tạo ra một khu vực an toàn như vậy trừ khi tìm kiếm và nhận được sự đồng ý của chính phủ ông Assad.
"Câu hỏi về sự hiện diện của một đơn vị quân sự hoạt động dưới sự lãnh đạo của một quốc gia thứ ba trên lãnh thổ một quốc gia có chủ quyền, đặc biệt là Syria phải được quyết định trực tiếp bởi Damascus. Đây là lập trường cơ bản của chúng tôi" - bà Maria Mariahakharova, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Nga nhấn mạnh.
Sau hội nghị thượng đỉnh 3 bên, ông Erdogan cho biết, Nga, Thổ và Iran đang ở rìa của những động thái nhất định tại bờ đông sông Euphrates nhưng không nêu rõ đó là gì.
