Việc tiếp tục phát triển và tăng cường ứng dụng AI vào mọi mặt của đời sống của con người và xã hội cũng như vào sự phát triển của quốc gia và thế giới đã trở thành xu hướng tất yếu. Chính vì thế, các quốc gia phải giải bài toán khó là vừa phát triển và ứng dụng AI vừa phải chế ngự được những mặt trái của việc phát triển và ứng dụng AI.
Đấy cũng chính là nguyên do cốt lõi của việc các quốc gia, giới nghiên cứu khoa học, công nghệ và giới kinh tế trên thế giới tuần qua đã tổ chức một hội nghị cấp cao về AI theo đề xuất của Thủ tướng Anh Rishi Sunak.
Đại diện của 28 quốc gia trên thế giới, trong đó có cả ở cấp cao nhất, đã tới tham dự hội nghị. Hội nghị được tổ chức ở Bletchley Park. Ông Sunak chọn nơi này làm địa điểm tổ chức hội nghị với ẩn ý liên tưởng tới dấu ẩn lịch sử của địa điểm: Nơi đây, trong những năm đầu của thập kỷ 40 của thế kỷ trước, các nhà khoa học Anh xung quanh Alan Turing đã giải mã được máy mật mã hoá của quân đội phátxít Đức. Thành quả này được đánh giá như giải mã thành công một trong số những câu đố khó giải nhất của loài người và đóng góp quyết định vào những chiến thắng quân sự của phe đồng minh trong chiến tranh thế giới thứ 2.
Mục đích của hội nghị cấp cao AI này là bàn thảo về tác động tai hại của AI và làm sao có thể kiểm soát được những tác hại này trong tiến trình phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo. Đáng chú ý khi tổ chức hẳn một hội nghị cấp cao quốc tế lớn chỉ để bàn về tác hại chứ không phải về tác dụng của AI. Chính giới Anh, từ Vua Charles III đến Thủ tướng Sunak đều coi hội nghị là sự kiện lịch sử. Thật ra cũng không quá lời vì trên phương diện này hội nghị về AI ở Blentchley là hội nghị quốc tế cấp cao lớn đầu tiên được tổ chức chuyên về AI. Cả việc tổ chức hội nghị lẫn mục đích và nội dung trên chương trình nghị sự đều là những sự khởi đầu cần thiết, kịp thời và theo đúng hướng.
Việc đề xuất ý tưởng và tổ chức hội nghị này là một thành quả cầm quyền quan trọng của ông Sunak. Ông Sunak đã phát hiện rất đúng vấn đề. Bản tuyên bố chung của hội nghị, được gọi là Tuyên bố Blentchley, tuy chưa bao hàm được đề xuất cụ thể và khả thi nào về kiểm soát AI nhưng là kết quả cũng tích cực của hội nghị khi thể hiện sự nhất trí chung của các bên tham dự về việc phải lưu tâm nhiều hơn đến những mặt trái của AI và về việc phải hợp tác với nhau để kiểm soát AI.
Nước Anh là nước chủ nhà của hội nghị nhưng vai trò lại không nổi bật nhất. Điều này không có gì lạ khi Mỹ hiện là "cường quốc thế giới về AI" và Trung Quốc được coi là có nhiều tiềm năng thực tế để cũng trở thành như thế trong tương lai gần.
Bên cạnh việc các bên tham dự hội nghị không nhất trí được với nhau về biện pháp hay kế hoạch cụ thể, hội nghị này còn bộc lộ rõ tình trạng hiện có nhận thức rất khác nhau giữa các bên tham dự về mức độ nguy hại của AI và về mức độ cấp thiết của việc phòng ngừa những mặt trái của AI.
Sự khởi đầu ở Blentchley Park tuy không được hoàn hảo nhưng cũng đã thức tỉnh nhận thức đầy đủ hơn về mọi mặt của AI, đã báo động về mặt trái của AI và đã phác hoạ được những bước đi tiếp theo.
