Theo tờ Financial Times, giá dầu diesel ở châu Âu đã tăng vọt sau thông báo ngày 21.9 của Nga, tăng gần 5% lên trên 1.010 USD/tấn.
Giá dầu Brent tương lai tăng trên 94 USD/thùng vào lúc 11h30 GMT ngày 22.9, trong khi giá dầu thô WTI tăng khoảng 1%, lên mức hơn 90 USD/thùng.
Nga là một trong những nhà cung cấp dầu diesel lớn nhất thế giới và là nhà sản xuất dầu thô hàng đầu. Xuất khẩu dầu thô của nước này đã bị cắt giảm theo thỏa thuận với Saudi Arabia và nhóm OPEC+, góp phần khiến giá dầu tăng 30% kể từ tháng 6.
Thị trường lo ngại rằng, việc Nga thắt chặt nguồn cung dầu vào thời điểm các ngân hàng trung ương đang vật lộn để kiểm soát lạm phát, khiến giá dầu thô có khả năng vượt ngưỡng 100 USD/thùng - lần đầu tiên sau 13 tháng.
Điện Kremlin cho biết, lệnh cấm này chỉ mang tính “tạm thời” và được thiết kế để giải quyết tình trạng giá năng lượng ngày càng tăng ở Nga, nhưng không cho biết khi nào các biện pháp này sẽ kết thúc.
Việc Nga giảm nguồn cung khí đốt cho châu Âu sau khi tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraina được cho là một trong những nguyên nhân gây ra cuộc khủng hoảng năng lượng trên toàn thế giới.
Diesel là nhiên liệu chính của nền kinh tế toàn cầu, đóng vai trò quan trọng trong vận chuyển hàng hóa, vận tải biển và hàng không. Các sản phẩm phái sinh của dầu diesel như dầu sưởi đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi sự tăng giá trong mùa đông.
Đức và vùng đông bắc Mỹ đều phụ thuộc rất nhiều vào nhiên liệu để sưởi ấm các ngôi nhà. Thị trường nhiên liệu tinh luyện ở Mỹ đã thắt chặt do nhu cầu tăng cao và việc bảo trì nhà máy lọc dầu trong mùa hè, đẩy giá tăng cao.
Cơ quan Năng lượng Quốc tế năm ngoái cho biết các nhà máy lọc dầu của Nga đã sản xuất “gần gấp đôi lượng dầu diesel cần thiết để đáp ứng nhu cầu trong nước và thường xuất khẩu một nửa sản lượng hàng năm”.
Theo công ty phân tích dữ liệu vận tải hàng hóa Kpler, Nga là nước xuất khẩu dầu diesel bằng đường biển lớn thứ hai thế giới sau Mỹ và trước khi tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraina, Nga là nước xuất khẩu dầu diesel lớn nhất sang EU.
EU và Mỹ phần lớn đã cấm nhập khẩu nhiên liệu tinh chế của Nga kể từ tháng 2. Tuy nhiên, Nga vẫn bán nhiên liệu cho châu Á và các nơi khác. Vì dầu là thị trường toàn cầu nên việc bán dầu sang các nước khác sẽ bổ sung vào nguồn cung toàn cầu nói chung và giúp giảm giá. Do đó, quyết định tạm dừng xuất khẩu của Nga làm giảm nguồn cung và có khả năng đẩy giá lên phần nào.
Theo J.P. Morgan, từ đầu năm đến nay, Nga đã xuất khẩu khoảng 1 triệu thùng dầu diesel và 130.000 thùng xăng mỗi ngày. Đó là tỉ lệ tương đối nhỏ trong khoảng 25 triệu thùng mỗi loại nhiên liệu này được sử dụng mỗi ngày trên khắp thế giới.
Nhưng động thái nói trên diễn ra vào thời điểm đang thiếu hụt dầu diesel. Những “vết nứt” diesel - hay sự chênh lệch giữa nhiên liệu và chi phí dầu thô cần thiết để sản xuất ra dầu diesel - đã gần đạt mức cao hàng năm.
Natasha Kaneva - người đứng đầu nhóm chiến lược hàng hóa toàn cầu tại J.P. Morgan, cho biết: “Chúng tôi tin rằng lệnh cấm sẽ là tạm thời và chỉ kéo dài một vài tuần, cho đến khi vụ thu hoạch kết thúc vào tháng 10”.
Mặc dù vậy, động thái mới nhất của Nga đã làm rung chuyển thị trường dầu mỏ, theo nhà phân tích Helima Croft của RBC Capital Markets.
