Không ít người, mỗi khi làm vệ sinh vùng này thường dùng các loại xà bông, dung dịch vệ sinh... chà rửa cẩn thận, thậm chí là ngâm, thụt rửa để mong “vùng tam giác ngọc” của mình có mùi thơm hấp dẫn và sạch sẽ. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn không hợp lý, thậm chí là... nguy hiểm vì đã vô tình giết hại các vi khuẩn có lợi ở vùng âm đạo.
TS.BS Lê Thị Thu Hà - Trưởng khoa Sản M, Bệnh viện Từ Dũ TPHCM - cho biết, trong âm đạo của người phụ nữ bao giờ cũng có rất nhiều vi khuẩn thường trú như: Lactobacili, cardnerella vaginalis, coryneforms, nấm men, staphylococci, streptococcus B, viridans streptococci... Trung bình có khoảng 6 chủng loại vi khuẩn khác nhau, với đa số là vi khuẩn kỵ khí, đáng kể là nhóm lactobacili. Các chủng vi khuẩn này sống hòa bình với nhau trong môi trường âm đạo, chẳng những không gây tác hại cho âm đạo mà còn bảo vệ âm đạo không bị viêm nhiễm. Sự tồn tại của các vi khuẩn có lợi đó ức chế vi khuẩn có hại gây bệnh. Do vậy, bất cứ tác động nào gây mất cân bằng hệ vi khuẩn này đều tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại gây viêm nhiễm, chị em không nên dùng bất cứ loại thuốc diệt khuẩn hoặc dung dịch có tính sát khuẩn cao để sát khuẩn vùng này.
Trong quá trình chuyển hóa, nhóm vi khuẩn thường trú này sử dụng glycogen của lớp tế bào bề mặt âm đạo tạo thành acid lactic và tạo nên môi trường acid cho âm đạo. Đồng thời, các chủng vi trùng này còn tạo ra H2O2 - là một tác nhân diệt trùng và làm tăng độ acid của âm đạo. Độ pH trung bình của âm đạo phụ thuộc vào tuổi và tình trạng nội tiết sinh dục. Theo TS.BS Thu Hà, nếu ở trẻ chưa hành kinh, pH âm đạo là 7 thì ở phụ nữ trong tuổi sinh sản pH dao động 4-5, phụ nữ mãn kinh sẽ có pH âm đạo 6-7.
Cách bảo vệ vi khuẩn
TS.BS Thu Hà cho biết thêm, độ pH âm đạo tạo điều kiện thuận lợi cho sự cân bằng vi trùng thường trú âm đạo. Sự thay đổi vi trùng thường trú, đặc biệt là lactobacili và sự thay đổi pH âm đạo là nguyên nhân hay điều kiện thuận lợi cho tình trạng viêm nhiễm âm đạo. Vậy nên, các chị em nên lưu ý những yếu tố làm thay đổi môi trường và pH âm đạo, từ đó dễ gây viêm nhiễm như: Sử dụng thuốc kháng sinh lâu dài, tiểu đường không kiểm soát được, suy giảm miễn dịch, rối loạn miễn dịch, thụt rửa âm đạo hay thuốc đặt âm đạo lâu dài, sử dụng nội tiết (thuốc ngừa thai, bệnh lý tuyến giáp, corticoids), tuổi mãn kinh, thai kỳ và dụng cụ tránh thai.
Quan hệ nhiều bạn tình, vệ sinh giao hợp và vệ sinh kinh nguyệt không đúng cách dễ đưa đến viêm nhiễm sinh dục. Để bảo vệ và gìn giữ môi trường âm đạo ổn định nhằm phòng ngừa viêm nhiễm, các chị em phụ nữ cần chăm sóc “vùng tam giác ngọc” đúng cách.
TS.BS Thu Hà chia sẻ một số “bí quyết” để phòng ngừa bệnh cho “cô bé”, một số hướng dẫn sau đây có thể giúp ích:
- Tránh mặc đồ nóng, ẩm, chật (đồ lót bằng nilon hay quần bò...).
- Vệ sinh toàn thân và vùng sinh dục mỗi ngày là rất cần nhưng không dùng dung dịch sát khuẩn để rửa vùng kín mỗi ngày. Lưu ý không thụt rửa âm đạo.
- Vào ngày hành kinh nên lưu ý thay băng vệ sinh 4 giờ 1 lần hoặc mỗi khi băng vệ sinh ẩm ướt. Nên rửa sạch lau khô vùng kín trước khi thay băng mới.
- Tránh quan hệ nhiều bạn tình. Thực hành tình dục an toàn có thể tránh được nhiều bệnh lây truyền qua đường tình dục từ bạn tình (dùng bao cao su).
- Ðến tuổi tiền mãn kinh hay đã bị cắt buồng trứng, có thể dùng thêm hormone estrogene dạng viên hay kem để giữ âm đạo không bị khô.
- Ăn uống đầy đủ và tập thể dục thường xuyên giúp cơ thể khỏe mạnh, tăng sức đề kháng.
- Mỗi khi huyết trắng có mùi nên đi khám bác sĩ.
- Mỗi khi uống thuốc kháng sinh nên hỏi bác sĩ cách ngăn ngừa viêm nấm âm đạo.
