Theo ghi nhận tại khoa Dinh dưỡng lâm sàng và tiết chế, Bệnh viện Nội tiết Trung ương, tình trạng người bệnh được chẩn đoán đái tháo đường tuýp 1 nhập viện điều trị khá thường xuyên, chủ yếu là những bệnh nhân trẻ tuổi, nhiều trường hợp chưa thành niên. Đa số các trường hợp này đều đã được phát hiện và điều trị tại địa phương. Do chưa hiểu đúng về bệnh, thiếu kiến thức trong quá trình điều trị và sử dụng thuốc nhiều trường hợp không đạt mục tiêu điều trị dẫn tới nhiều biến chứng có thể gặp phải ở những người bệnh này chỉ sau vài năm.
Một trường hợp đái tháo đường tuýp 1 đặc biệt mà khoa Dinh dưỡng lâm sàng và tiết chế ghi nhận được các đây 2 tuần là bệnh nhân L.N.B, nữ, 25 tuổi ở Hưng Yên nhập viện trong tình trạng đường huyết tăng cao. Bệnh nhân đã được chẩn đoán đái tháo đường tuýp 1 trước đó và dùng thuốc theo đơn của bệnh viện tuyến cơ sở. Tuy nhiên, gần đây trong quá trình theo dõi đường huyết tại nhà, bệnh nhân thấy đường huyết tăng cao, bệnh nhân mệt mỏi nên đã tới Bệnh viện Nội tiết Trung ương khám.
ThS.BSCKII. Tạ Thùy Linh – Phụ trách khoa Dinh dưỡng lâm sàng và tiết chế - cho biết: Khi tiếp nhận bệnh nhân B có chỉ số đường huyết cao 14.4 mmol/L, HbA1c 12.1% và bệnh nhân có thể trạng gầy (cao 1.41m và cân nặng 30kg). Sau khi được khám và xét nghiệm cho thấy bệnh nhân đã có biến chứng mắt, biến chứng thận và biến chứng thần kinh do đái tháo đương tuýp 1.
Đây là một trường hợp bệnh nhân kiểm soát đường máu kém do chưa tuân thủ về dinh dưỡng va điều trị cũng như chưa có kiến thức về đái tháo đương tuýp 1. Bệnh nhân cần được nhanh chóng kiểm soát đường máu nhằm điều trị và dự phòng các biến chứng.
Một bệnh nhân khác cũng đã được điều trị tại khoa Dinh dưỡng lâm sàng và tiết chế các đây 1 tháng là bệnh nhân nam, 13 tuổi cũng với chẩn đoán đái tháo đường tuýp 1 đang điều trị theo đơn của bệnh viện tuyến cơ sở. Bệnh nhân này cũng không tuân thủ điều trị và dinh dưỡng; nguyên nhân do bệnh nhân nhỏ tuổi, chưa có những kiến thức về bệnh dẫn đến việc điều trị không hiệu quả và gây ra những biến chứng.
ThS.BSCKII. Tạ Thùy Linh cho biết, đái tháo đường tuýp 1 thường khởi phát bệnh với các triệu chứng khá rầm rộ trong thời gian ngắn. Người bệnh có các triệu chứng khát nhiều, uống nhiều, tiểu nhiều, gầy sút cân nhanh chóng trong thời gian 2-6 tuần trước khi nhập viện.
Một số trường hợp nặng hơn có thể dẫn đến tình trạng hôm mê. Trong giai đoạn này người bệnh có thể có các biểu hiện khác như đau bụng thượng vị; nôn, buồn nôn dẫn đến có thể chẩn đoán nhầm với các bệnh lý khác.
Khác với đái tháo đương tuýp 2 thì đái tháo đường tuýp 1 thường gặp ở những bệnh nhân trẻ tuổi và có nhiều trường hợp là trẻ em. Những đối tượng này thường ít quan tâm đến sức khỏe cũng như gặp nhiều khó khăn trong vấn đề tuân thủ điều trị bệnh.
Đối với bệnh nhân đái tháo đường tuýp 1, insulin đặc biệt quan trọng, nếu sử dụng thiếu insulin hoặc ngừng điều trị insulin đột ngột hoặc kèm theo các yếu tố nguy cơ khác như nhiễm trùng, chấn thương, stress, nhồi máu cơ tim… sẽ thúc đẩy nhiễm toan ceton do đái tháo đường. Đây là một biến chứng nặng thường xảy ra ở bệnh nhân đái tháo đường tuýp 1 và có thể để lại các di chứng, thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Trong điều trị đái tháo đường tuýp 1, chế độ dinh dưỡng hợp lý có vai trò đặc biệt quan trọng. Bệnh nhân đái tháo đường tuýp 1 cần có một chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng cũng như lựa chọn những loại thực phẩm phù hợp ít gây tăng đường huyết và có lợi ích đến các biến chứng của bệnh.
