Vietnamnet dẫn lời một đại lý xe tính toán: Một chiếc xe bán tải trị giá khoảng 800 triệu đồng, theo quy định hiện nay người mua phải nộp lệ phí trước bạ 2%, tương đương khoảng 16 triệu đồng. Nhưng nếu tăng lên mức 10% như đề xuất của Bộ Tài chính, người mua sẽ phải trả thêm 48 triệu đồng (800 triệu x 10% x 60% = 48 triệu đồng). Còn nếu áp dụng mức lệ phí trước bạ là 15%, người mua phải trả thêm 72 triệu đồng.
Có nghĩa rằng với một văn bản, người dân sẽ phải trả tiền phí trước bạ cao từ 3-4,5 lần.
Hãy để ý đến lý do của đề xuất tăng phí “Để đảm bảo công bằng” với ôtô con và “góp phần làm tăng thu ngân sách”.
Còn Hà Nội, lý do thu phí phương tiện là “nhằm giảm ùn tắc giao thông và hạn chế mức độ tập trung khí thải gây ô nhiễm môi trường”.
Không có gì phải nghi ngờ về hiệu quả của các đề xuất này. Mỗi xe bán tải phải trả thêm 48-72 triệu đồng thì dứt khoát ngân sách phải tăng thu. Thu phí vào vùng “có nguy cơ ùn tắc giao thông” thì rõ ràng sẽ giảm bớt ùn tắc, thì ô nhiễm sẽ giảm.
Nhưng vấn đề lại ở chỗ những xung đột của các đề xuất này với các quy định của pháp luật, vấn đề là ở việc phí chồng phí và ngay cả ở yếu tố “đảm bảo công bằng”. Chưa kể sự tâm phục, tán đồng của người dân. Chưa kể cả vấn đề hiệu quả tưởng như đã nhìn thấy rất rõ.
Với chẳng hạn số lượng xe bán tải nhập khẩu năm 2017 là 28.482 chiếc, rất dễ để đếm số tiền ngân sách thu được thông qua cái lẽ “đảm bảo công bằng”, nhưng với phí trước bạ tăng lên 10, thậm chí 15% thì có gì đảm bảo là người dân sẽ tiếp tục mua xe bán tải thay vì chuyển sang loại xe khác?!
Hay chẳng hạn việc xác định khu vực “có nguy cơ ùn tắc giao thông” và “ô nhiễm môi trường” sẽ căn cứ theo tiêu chí nào khi Hà Nội khắp nơi là ùn tắc và “đỏ lòm” vì ô nhiễm không khí?!
Mỗi lít xăng hiện đang gánh 3 ngàn đồng tiền phí ô nhiễm môi trường trong khi sự minh bạch trong việc sử dụng hàng chục ngàn tỉ từ khoản thu này trong việc bảo vệ môi trường vẫn còn là vấn đề rất không minh bạch.
Mỗi phương tiện, ngay cả khi chưa lăn bánh đã chịu đủ loại thuế phí. Nếu tiếp tục thu nhân danh “đặc thù” thì rõ ràng chẳng dân nào có thể phục được cả.
Trong danh mục phí và lệ phí theo luật năm 2015 hoàn toàn không cái gì gọi là phí phương tiện vào một số khu vực có nguy cơ ùn tắc hay ô nhiễm hết.
Hà Nội biết thế, và đáng lẽ đó phải là lý do để từ bỏ đề xuất vô lý trên, chứ không phải là lý do để bổ sung khoản phí này vào luật.
