Dài, là bởi “Ở các nước, chỉ cần một bộ phê chuẩn là được nhưng ở VN, thủ tục rườm rà hơn, có nhiều bộ tham gia hơn”. Dài, trong tương quan so sánh, ví dụ Indonesia chỉ có 30 ngành mà doanh nghiệp FDI phải xin phép.
Và cái sự “quá dài” này đồng nghĩa với “gánh nặng thủ tục hành chính”, kéo theo sau nó hệ lụy tất yếu là thời gian, công sức, tiền bạc, chi phí không chính thức và tham ô, tham nhũng.
Nói công bằng, Luật Đầu tư sửa đổi, với việc rút từ 51 ngành nghề cấm kinh doanh xuống còn 6 và 386 ngành nghề có điều kiện xuống còn 267 - là một cuộc cách mạng trong thủ tục cũng không có gì quá lời.
Nhưng thế nào là đủ, thế nào là chưa đủ, vẫn đang có những cách nhìn khác nhau.
Chẳng hạn với các nhà đầu tư nước ngoài, với 96% số doanh nghiệp nhỏ, cực nhỏ, nhỏ đến “li ti” - thì mỗi thủ tục là một gánh nặng, kể cả nghĩa đen tài chính.
Chẳng hạn, nói như ông Đậu Anh Tuấn - thành viên nhóm nghiên cứu của VCCI: “Nếu chỉ nhìn trong phạm vi bộ ngành mình thì các bộ ngành thấy thông suốt, trôi chảy. Nhưng nếu đứng ở cái thế doanh nghiệp, người dân hoặc từ bên ngoài nhìn vào mới thấy những thủ tục này như một “ma trận”.
Chúng ta có những kỷ lục vô tiền khoáng hậu: 588 ngày cho việc chọn nhà đầu tư vào các dự án phát triển hạ tầng.
Chúng ta có thực tiễn phải trải qua tới 40 thủ tục các loại chỉ để khởi công được một công trình. Một “ma trận” thực sự khiến người ta mất bình quân 3-5 năm, cá biệt thậm chí có những dự án kéo dài cả chục năm. Chưa kể với vô số chi phí chính thức và không chính thức khác.
Và kể cả ngay trước ngày dự án luật “cách mạng trong thủ tục” - Luật Đầu tư sửa đổi đi vào cuộc sống từ 1.7 tới, chúng ta đang còn 6.000 điều kiện kinh doanh chờ bãi bỏ.
Có ai đó đã nói tuyệt đối đúng: Nếu cải cách thủ tục mà trông chờ vào chính đội ngũ công chức trong bộ máy hành chính thì đừng bao giờ kỳ vọng về một sự thay đổi căn cơ. Bởi vậy, một quy định đại loại: “Muốn duy trì giấy phép con, các cơ quan buộc phải giải trình về tính hợp lý và sự cần thiết, nếu không giấy phép đó đương nhiên phải hết hiệu lực” - xét ra là cần thiết. Sự cần thiết giống như coi việc ban hành giấy phép như một “ngành nghề kinh doanh có điều kiện” vậy.
