Đầu tháng 9 tới đây, khi đoạn cao tốc Vân Đồn - Móng Cái chính thức đưa vào vận hành, Quảng Ninh sẽ trở thành tỉnh có tuyến cao tốc dài nhất nước với 200 km, kéo dài từ cầu Bạch Đằng, thị xã Quảng Yên, đến nút giao cầu Bắc Luân 2 Móng Cái.
Nhưng có một “chuyện nhỏ” là trên tuyến cao tốc gần 200km ấy không có lấy nổi một trạm xăng, trạm dừng nghỉ.
Nói nhỏ, là vì với suất đầu tư bình quân chỉ vài chục tỉ, lại hoàn toàn có thể từ nguồn xã hội hoá, tiền cho trạm nghỉ, cây xăng chỉ là... tiền lẻ so với tổng mức đầu tư mà chỉ riêng đoạn Vân Đồn- Móng Cái đã lên tới 12.771 tỉ đồng.
Nói nhỏ, là vì trên tuyến cao tốc dài nhất Việt Nam ấy, có hàng chục cây cầu vượt sông, vượt biển, trong đó có cả những cây cầu vượt biển dài nhất tỉnh (hơn 1,5km) với kỹ thuật thi công không hề đơn giản.
Nói “chuyện nhỏ”, nhưng vấn đề lại không hề đơn giản, với những nhu cầu gần như là cấp thiết của những người dân.
Nhưng tình trạng “zero” này không phải chỉ xảy ra trên tuyến cao tốc ở Quảng Ninh.
Cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi: 139 km đã khai thác được 4 năm, chủ đầu tư đã xác định vị trí trạm nghỉ, song đến nay vẫn chưa hoàn thành.
Tuyến cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn dài 64 km đã hoạt động được 3 năm, với lưu lượng lên tới 6.000 - 8.000 lượt xe/ngày nhưng cũng chưa có trạm dừng nghỉ. Cao tốc Trung Lương- Mỹ Thuận: 51 km, khai thác gần một năm, hiện cũng chưa có trạm dừng nghỉ. Một tờ báo, dẫn lời đơn vị vận hành cho biết: Cả hai tuyến này đều được các tỉnh quy hoạch và tách hạng mục trạm nghỉ là dự án riêng. Vị trí trạm đã được địa phương xác định, song chưa triển khai.
Vậy bao giờ thì triển khai? Chưa ai trả lời được cả.
Cao tốc mà không trạm dừng nghỉ, không cây xăng, chẳng khác gì ngôi nhà mà không có bếp, không có giường và không có cả toilet.
Nhưng câu chuyện không đơn giản chỉ là thiếu đồng bộ, hay “quên”...
Năm 2018, từng có một văn bản tới Bộ GTVT cho biết: Toàn bộ 8 trạm dừng nghỉ trên các tuyến cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình, Nội Bài - Lào Cai, TP. Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây đều được VEC chỉ định thầu. “Không tổ chức công khai kêu gọi nhà đầu tư tham gia. Không tổ chức lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của Luật Đấu thầu”.
Con gà đẻ trứng vàng có bị “ém” lại hay không cần được làm rõ, để tạo ra một tiền đề về sự minh bạch cho 2.000km cao tốc sắp tới.