Khu di sản Tràng An - Ninh Bình: Sai phạm như “con voi”, trách nhiệm như “con kiến”

Trong báo cáo ký ngày 27.6.2018 gửi các cơ quan chức năng, đơn vị liên quan và báo chí, ông Vũ Văn Huân - chủ tịch huyện Hoa Lư - khẳng định, việc tháo dỡ đã được thực hiện 100%. Quá trình tháo dỡ không ảnh hưởng nhiều đến di sản. Tuy nhiên, khảo sát của PV Lao Động vào ngày 12.7 cho thấy, có nhiều vấn đề không đúng như báo cáo của lãnh đạo huyện Hoa Lư.

Chỉ... khiển trách cán bộ vi phạm

Trao đổi với Lao Động, ông Nguyễn Đức Lợi - chủ tịch xã Trường Yên - đơn vị phụ trách về địa bàn đối với Cty CP du lịch Tràng An - cho rằng, bản thân mình đã cố gắng hết sức. “Tuy nhiên, UBND xã Trường Yên chỉ có chức năng phát hiện và báo cáo sự việc. Chúng tôi cũng đã hoàn thành công tác đó với 5 lần gửi biên bản yêu cầu chủ đầu tư công trình dừng hành vi xây dựng trái phép. Chúng tôi cũng đã báo cáo với UBND huyện Hoa Lư ngay trong ngày Cty CP du lịch Tràng An tiến hành xây cầu bên tông trên núi Cái Hạ. Vì thế, bản thân tôi chỉ nhận hình thức khiển trách. Còn việc lãnh đạo cấp trên xử lý như thế thì còn phải chờ,”- ông Lợi phân trần.

Với UBND huyện Hoa Lư, dù là đơn vị phải chịu trách nhiệm lớn nhất trong vấn đề xử lý công trình trái phép tại Tràng An, các lãnh đạo của đơn vị này cũng chỉ nhận hình thức kỷ luật khiển trách.

Bà Nguyễn Thị Cúc - Phó chủ tịch UBND huyện - thừa nhận, bản thân mình đã sai sót trong vấn đề quản lý. “Khi phát hiện sai phạm, chúng tôi đã lập biên bản ghi nhận sự việc. Tuy nhiên, do thiếu quyết liệt nên không thể giải quyết dứt điểm vấn đề” - bà Cúc cho hay.

Phó chủ tịch UBND huyện Hoa Lư cũng lúng túng khi trả lời câu hỏi về việc, UBND huyện Hoa Lư đã có những đánh giá về thiệt hại mà công trình trái phép gây ra đối với khu di sản Tràng An? Bà Cúc cho biết, người phụ trách chính về vấn đề này là ông Nguyễn Quốc Hưng. Tuy nhiên, tại thời điểm làm việc, dù được bà Cúc liên lạc nhiều lần nhưng ông Hưng vẫn không nghe máy.

Trước đó, khẳng định trên báo chí, ông Vũ Văn Huân - Chủ tịch huyện Hoa Lư - cho rằng, công trình trái phép đã bị phá bỏ hoàn toàn. Ông Huân cũng khẳng định, Cty CP Du lịch Tràng An đã trồng lại cây xanh, che phủ cảnh quan nơi xâm hại vùng lõi di sản.

Tuy nhiên, thực tế, việc tháo dỡ vẫn còn ngổn ngang, cây xanh chưa được trồng lại trên núi Cái Hạ như phát ngôn của vị chủ tịch huyện Hoa Lư.

Nhưng cũng giống như bà Cúc, ông Huân chỉ nhận hình thức kỷ luật là khiển trách.

Khi trách nhiệm chỉ như trái bóng tròn

Cuối cùng, ai là người chịu trách nhiệm chính về những sai phạm của Cty CP du lịch Tràng An với công trình xây dựng trái phép? Câu hỏi này chưa có lời đáp, vì thực tế, có rất nhiều các đơn vị liên quan nhưng không một ai đứng ra nhận trách nhiệm chính.

Bà Nguyễn Thị Cúc - Phó chủ tịch UBND huyện Hoa Lư - nhấn mạnh, không thể đổ hết lỗi cho đơn vị này được. Sai phạm của ông Son liên quan đến quy hoạch tổng thế. “Nếu là việc cấp phép hay ngừng cấp phép hoạt động của bến thuyền thì đó là trách nhiệm của Sở Giao thông Vận tải. Nếu là vấn đề về đất đai thì đó là trách nhiệm của Sở TNMT. Nếu liên quan đến rừng đặc dụng là trách nhiệm của Chi cục Kiểm lâm. Trong quần thể Tràng An là trách nhiệm Sở Du lịch. Về vấn đề di sản là của Sở Văn hóa. Thậm chí, Bảo hiểm hay Sở NNPTNT cũng có liên đới” - Bà Nguyễn Thị Cúc phân tích.

Theo bà, quan trọng nhất là do sự phối hợp thực hiện giữa các đơn vị liên quan yếu kém, không quyết liệt, dẫn đến hậu quả đáng tiếc: Dư luận phản ứng, núi Cái Hạ bị xâm phạm, ….

Đại diện Ban quản lý quần thể danh thắng Tràng An (Sở Du lịch Ninh Bình) cho hay, ngay khi được thông báo về sự việc, họ đã thường xuyên có các văn bản kiến nghị UBND huyện Hoa Lư xử lý về vấn đề này. Tuy nhiên, trách nhiệm chính vẫn là của đơn vị chính quyền. Sở chỉ có vai trò tham mưu và phối hợp.

Vị này cũng chia sẻ thêm những khó khăn trong công tác quản lý và khai thác di sản. Ban quản lý là đơn vị có lực lượng tham gia tổ giám sát quá trình tháo dỡ đông đảo và sát sao nhất. Tuy nhiên, theo quy định, các sở chỉ có trách nhiệm giám sát đến ngày 24.6. Phần thời gian và các báo cáo còn lại là trách nhiệm của UBND huyện Hoa Lư.

Đại diện Ban quản lý quần thể danh thắng Tràng An cung cấp thông tin, tại Hội nghị thường niên lần thứ 42 của Ủy ban Di sản Thế giới mới đây, đại diện UBND tỉnh Ninh Bình đã có báo cáo trước Hội đồng UNESCO thế giới. “Chúng tôi cũng đã trình chiếu hình ảnh núi Cái Hạ trước và sau khi tháo dỡ công trình cầu bêtông cho hội đồng xem. Bước đầu, họ đã ghi nhận công tác phá dỡ và khắc phục các tổn hại của chính quyền đối với công trình di sản”- vị này cho biết.

Về phía Sở Xây dựng, ông Cao Trường Sơn - giám đốc Sở - đơn vị được cho là có vai trò tham mưu, phê duyệt phương án tháo dỡ công trình trái phép - lại phủ nhận tình trạng ngổn ngang tại núi Cái Hạ hiện nay.

Đại diện Sở Xây dựng khẳng định, đã phê duyệt phương án tháo dỡ công trình sai phạm do chủ đầu tư đưa ra. Tuy nhiên, về kết quả tháo dỡ, thời điểm đơn vị này nghiệm thu, công tác tháo dỡ chỉ mới đạt 90%. Phần còn lại tiếp tục giao cho UBND huyện Hoa Lư giám sát.

Giám đốc Sở Xây dựng cũng chia sẻ về phương án trồng nhiều hoa giấy để che phủ những vết cũ do công trình trái phép để lại.

Tuy nhiên, liệu những cụm hoa giấy mong manh, rực rỡ có phù hợp với vẻ hùng vỹ, hoang dã của cảnh quan núi Cái Hạ thuộc di sản Tràng An?