Ngày 9.8, Công an TP Hà Nội cho biết, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an TP Hà Nội đã điều tra và phát hiện một đường dây "chạy" bệnh án tâm thần cho hàng chục đối tượng hình sự nhằm trốn tránh sự phát hiện, điều tra, xử lý của cơ quan công an.
Qua đấu tranh, công an xác định đối tượng Lê Thanh Tùng (SN 1986; trú tại Cầu Đền, Hai Bà Trưng) là đối tượng cầm đầu ổ nhóm gây ra vụ án cố ý gây thương tích có tính chất côn đồ, băng nhóm thanh toán lẫn nhau.
Sau khi gây án, Tùng đã xuất trình bệnh án tâm thần, trong khi bệnh án của Thanh Tùng được xác định là giả do một bệnh viện tâm thần ở Hà Nội cung cấp.
Về vấn đề này, luật sư Nguyễn Thế Truyền (giám đốc Công ty Luật hợp danh Thiên Thanh, Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, hồ sơ bệnh án tâm thần giả do bệnh viện tâm thần cấp, cần phải làm rõ cách thức làm giả bệnh án, người làm giả và thủ đoạn làm giả như thế nào, để có căn cứ xác định các tội danh.
Luật sư Truyền cho rằng, hiện đang có 3 chủ thể khác nhau trong câu chuyện làm giả bệnh án tâm thần cho tội phạm: Phía bệnh viện tâm thần; những người được cấp bệnh án tâm thần; và phía cơ quan tố tụng sử dụng bệnh án đó trong hoạt động tố tụng.
Về phía bệnh viện, người được phân công kiểm tra, xác nhận thì hành vi làm giả bệnh án có dấu hiệu tội "làm giả tài liệu, giấy tờ có tổ chức", hoặc "lợi dụng chức vụ, quyền hạn để thực hiện hành vi trái pháp luật, trái công vụ được giao".
Trong quá trình điều tra, cơ quan chức năng cần xác minh xem những người làm giả bệnh án có hành vi vật chất không, nếu có thì việc làm giả bệnh án của họ còn có dấu hiệu tội "Nhận hối lộ". Tội này được quy định tại Điều 354 Bộ luật Hình sự 2015.
Về trách nhiệm đối với người sử dụng hồ sơ giả, nếu họ có mục đích dùng hồ sơ để trốn tránh việc bị xử lý về hành vi vi phạm pháp luật thì có dấu hiệu phạm tội "làm giả và sử dụng giấy tờ của cơ quan, tổ chức".
Về trách nhiệm của cơ quan tố tụng khi sử dụng giấy tờ đó để áp dụng miễn chấp hành hình phạt, miễn trách nhiệm hình sự cho các đối tượng phạm tội cần xem xét tình tiết có hay không việc tiếp tay cho đối tượng phạm tội. Nếu có tiếp tay thì hoàn toàn có thể xử lý tội "làm sai lệch hồ sơ trong hoạt động tư pháp".
"Với kinh nghiệm làm nghề, tôi cho rằng việc nhận biết bệnh án tâm thần giả hay không rất dễ dàng, không hề phức tạp, chính vì thế, cơ quan chức năng cần điều tra, xem xét - liệu có sự tiếp tay cho các đối tượng phạm tội", luật sư cho hay.
Theo luật sư, tội "làm sai lệch hồ sơ trong hoạt động tư pháp" được quy định tại Điều 375.
Theo đó, điều tra viên, kiểm sát viên, thẩm phán, hội thẩm, thư ký tòa án, những người khác có nhiệm vụ, quyền hạn trong hoạt động tư pháp, người bào chữa, người bảo vệ quyền lợi của đương sự nào mà thêm, bớt, sửa đổi, đánh tráo, hủy hoặc làm hư hỏng các tài liệu, vật chứng của vụ án hoặc bằng các thủ đoạn khác nhằm làm sai lệch nội dung vụ án, vụ việc, thì bị phạt tù từ 1 năm đến 5 năm.
