Sapiens và các trụ cột của nền văn minh

Trần Thế Vinh (tổng hợp) |

“Sapiens: Lược sử loài người bằng tranh” là bộ truyện tranh được chuyển thể từ cuốn sách “Sapiens: Lược sử loài người” nổi tiếng và bán chạy nhất thế giới thời gian qua về chủ đề lịch sử của tác giả Yuval Noah Harari. Dự kiến sẽ có 4 tập dựa trên 4 phần chính của tác phẩm gốc.

Tập đầu tiên đã được phát hành trên thế giới vào cuối tháng 10.2020 và tại Việt Nam vào tháng 4.2021. Tập 2 của bộ truyện đã được ra mắt trên thế giới vào 10.2021 và có mặt tại Việt Nam chỉ sau 1 tháng.

Yuval Noah Harari và những người bạn đồng hành của mình bao gồm Giáo sư Saraswati và Tiến sĩ Fiction đã đi suốt chiều dài và bề rộng của lịch sử loài người để điều tra xem Cách mạng Nông nghiệp đã thay đổi xã hội mãi mãi như thế nào? Khám phá cách lúa mì đã chiếm lĩnh thế giới, chiến tranh, nạn đói, bệnh tật và bất bình đẳng đã trở thành một phần của tình trạng con người như thế nào, và tại sao chúng ta có thể chỉ có thể đổ lỗi cho chính mình?

Nguồn gốc của nông nghiệp hiện đại được kể lại qua bi kịch thời Elizabeth, vận may thay đổi của các loài động thực vật được thuần hóa được theo dõi trong các cột của Daily Business News, và lịch sử của sự bất bình đẳng được tiết lộ trong một câu chuyện trinh thám siêu anh hùng.

Một số trang ruột của cuốn sách. Ảnh: Omega Plus cung cấp
Một số trang ruột của cuốn sách. Ảnh: Omega Plus cung cấp
Một số trang ruột của cuốn sách. Ảnh: Omega Plus cung cấp

Yuval, Zoe, Giáo sư Saraswati, Cindy và Bill (hiện là nông dân), Thám tử Lopez và Tiến sĩ Fiction, tất cả được giới thiệu trong Tập 1, một lần nữa du hành theo chiều dài và bề rộng của lịch sử nhân loại, lần này điều tra tác động của Cách mạng Nông nghiệp đã đã có trên loài của chúng ta. Mephisto xảo quyệt chỉ cho họ cách gài bẫy con người, Vua Hammurabi đặt ra luật pháp, và Khổng Tử giải thích xã hội hài hòa. Nguồn gốc của nông nghiệp hiện đại được giới thiệu thông qua bi kịch thời Elizabeth; vận may thay đổi của thực vật và động vật được thuần hóa được theo dõi trong các cột của Tin tức kinh doanh hàng ngày; câu chuyện về đô thị hóa được miêu tả như một tập tài liệu du lịch, cung cấp các hành trình giảm giá đến Babylon và Trung Quốc cổ đại; và lịch sử của sự bất bình đẳng mở ra trong một câu chuyện trinh thám siêu anh hùng; với sự xuất hiện của khách mời bởi các nhân vật lịch sử và văn hóa như Thomas Jefferson, Scarlett O’Hara, Margaret Thatcher và John Lennon.

Điều gì sẽ xảy ra nếu những tai ương lớn của nhân loại - chiến tranh, bệnh dịch, nạn đói và bất bình đẳng - bắt nguồn từ 12.000 năm trước, khi người Homo sapiens chuyển đổi từ những người du mục thành những người định cư, theo đuổi tưởng tượng về năng suất và hiệu quả? Điều gì sẽ xảy ra nếu bằng cách tìm cách kiểm soát thực vật và động vật, con người cuối cùng lại bị kiểm soát bởi các vị vua, linh mục và bộ máy quan liêu Kafkaesque?...

Cấu trúc tập 2 gồm 4 phần:

• Những mầm mống của sự hãi hùng: Cách mạng Nông nghiệp đã xuất hiện và làm thay đổi toàn bộ đời sống của Sapiens như thế nào. Từ chỗ chỉ kiếm ăn nhờ săn bắt-hái lượm, con người đã biết trồng trọt và chăn nuôi. Nhưng đời sống mới này là phúc hay họa thì Sapiens không thể dự liệu được.

• Những huyền thoại và con người: Từ của cải lương thực có được sau cách mạng nông nghiệp và nhờ những trật tự tưởng tượng mà xã hội con người dần định hình. Những câu chuyện hư cấu bén rễ và có tác động ngày càng sâu rộng, giúp hàng triệu Sapiens hợp tác.

• Lạc lối trong mê cung: Xã hội ngày càng phát triển, Sapiens càng có nhiều thông tin cần lưu trữ, từ đó đã họ đã phát minh ra chữ viết.

• Điều tra Tiến sĩ Hư cấu: Con người tự nghĩ ra những câu chuyện nhưng lại coi chúng là chân lý bất biến. Nhân vật thám tử Lopez đã mở cuộc điều tra về Tiến sĩ Hư cấu, khi cô cho rằng những trật tự tưởng tượng tồn tại hàng ngàn năm qua thật bất công và phân biệt đối xử, như trọng nam khinh nữ, da trắng da màu.

ĐÁNH GIÁ VỀ CUỐN SÁCH

- “Tôi muốn giới thiệu Sapiens cho bất kỳ ai quan tâm đến lịch sử và tương lai của loài chúng ta” - Bill Gates.

- “Kinh ngạc từ chữ đầu tiên đến chữ cuối cùng... Nó có thể là cuốn sách hay nhất mà tôi từng đọc” - Chris Evans.

- “Chứa đựng những thông tin đáng chú ý trên hầu hết mọi trang sách và chúng nhắc nhở chúng ta rằng nên biết ơn khi được làm người” - Matt Haig.

TRÍCH ĐOẠN 

“Vẻ đẹp của khoa học là nó luôn phát triển: Những khám phá mới luôn thay đổi sự hiểu biết của chúng ta về thế giới. Nhiều cuộc tranh cãi vẫn tồn tại giữa các học giả về việc giải thích các mảnh bằng chứng khảo cổ, di truyền và văn bản cụ thể, và một số cuộc tranh luận này có thể không bao giờ được giải quyết thỏa đáng. Những khám phá trong tương lai có thể nâng cao hiểu biết của chúng ta về quá khứ, và tất cả chúng ta nên mong đợi những đột phá như vậy. Nhưng điều này không có nghĩa là mọi thứ đều cần tranh luận. Có thể nói một cách chắc chắn rằng một số loài người đã từng tồn tại trong quá khứ, loài người cuối cùng còn sót lại, Homo sapiens đã thuần hóa các loài động thực vật, chế ngự các quy luật tự nhiên và tạo ra các đế chế rộng khắp toàn cầu bằng cách sử dụng sức mạnh của chuyện kể. Chúng ta vẫn đang tìm hiểu thêm về cách những biến đổi này diễn ra và cách chúng giúp tạo ra thế giới mà chúng ta đang sống”.

“Ý nghĩa của việc trở thành người theo đạo Thiên chúa hay người Tây Ban Nha hay thậm chí là đàn ông hay đàn bà phụ thuộc vào những câu chuyện mà mọi người tin tưởng. Nó đã thay đổi nhiều lần trong quá khứ và sẽ tiếp tục thay đổi trong tương lai. Các vị sẽ không tìm ra sự thật bằng cách giết những người không đồng ý với mình - các vị sẽ chỉ chìm vào sự vô tri”.

Trần Thế Vinh (tổng hợp)
TIN LIÊN QUAN

Những cuốn sách cổ và chuyện về “Trạng nguyên” của người Thái

Hữu Vi |

Trong các cộng đồng làng bản ở miền núi hiện vẫn còn những cuốn sách cổ viết bằng chữ Thái, thậm chí là chữ Lào được lưu giữ bởi các bậc cao niên. Tuy nhiên không còn nhiều người còn có thể đọc được những thể chữ viết vốn ít nhiều đã thất truyền.

“Ký ức lịch sử không bao giờ quên”: Một cuốn sách quý giá!

Khánh Phương |

Trước đây, tôi từng có dịp tới thăm Nhà máy Xi măng VICEM Hải Phòng. Ở đó, tôi phần nào nắm được tình hình phát triển của nhà máy qua các thời kỳ, thông qua tham quan Phòng truyền thống, thông qua sách báo như “Ca dao công nhân Xi măng”, “Lịch sử Phong trào công nhân Xi măng Hải Phòng”, “Lịch sử Đảng bộ Nhà máy Xi măng”, “100 năm Xi măng Hải Phòng (1899 - 1999)”... Và gần đây nhất là hiểu thêm về nhà máy qua cuốn sách này.

Gen - cuốn sách loài người

Nguyễn Huy Minh (tổng hợp) |

“Gen - lịch sử và tương lai của nhân loại” của Siddhartha Mukherjee dường như được viết nên để trả lời cho câu hỏi: Nhân loại sẽ trở nên thế nào khi chúng ta học được cách "đọc" và "viết" thông tin di truyền?

Cuốn sách dành cho tầng lớp ưu tú 2.500 năm qua

Nguyễn Huy Minh (tổng hợp) |

“Đạo đức kinh” là một trong những tác phẩm cổ điển quan trọng nhất lịch sử văn hóa nhân loại. Hàng nghìn năm qua, đã có rất nhiều học giả nghiên cứu, viết sách bình luận về quyển sách nhỏ này. Hiện nay đã có hơn 60 bản dịch Anh ngữ, hơn 50 bản dịch Pháp ngữ và nhiều bản dịch ra các ngôn ngữ khác.

Phát hành cuốn sách “Những lá thư gửi tân Bộ trưởng Giáo dục”

Trần Thế Vinh |

Viện Khoa học giáo dục Việt Nam, ETS và NXB Dân Trí vừa ra mắt độc giả cuốn “Những lá thư gửi Tân Bộ trưởng giáo dục”, tập hợp 18 lá thư của các nhà lãnh đạo giáo dục cao cấp (nguyên Bộ trưởng, Thứ trưởng, Cố vấn cấp cao...) của 18 quốc gia gửi tới những người kế nhiệm.

Cô gái Singapore sốc khi nhờ AI lên kế hoạch du lịch Việt Nam

Thúy Ngọc |

Melissa Tan sử dụng Notion AI để lên kế hoạch chuyến du lịch Việt Nam một mình trong 12 ngày, bắt đầu từ Hà Nội. Kết quả khiến cô sững sờ.

TPHCM: Hơn 31.000 xe hết hạn tạm giữ chưa được xử lý

MINH QUÂN |

TPHCM - Thời gian dài, thủ tục nhiều khiến hơn 31.000 phương tiện giao thông vi phạm quá thời hạn bị tạm giữ tại các kho tang vật của Cảnh sát giao thông TP Hồ Chí Minh chưa được xử lý.

Đà Nẵng: Kẻ gian đập phá trụ ATM ngân hàng trộm tiền giữa phố

Mai Hương |

Chiều 23.3, nhân viên Ngân hàng Thương mại CP Đông Á phát hiện trụ ATM trên đường Lê Duẩn (quận Hải Châu, TP Đà Nẵng) bị kẻ gian đập phá.

Những cuốn sách cổ và chuyện về “Trạng nguyên” của người Thái

Hữu Vi |

Trong các cộng đồng làng bản ở miền núi hiện vẫn còn những cuốn sách cổ viết bằng chữ Thái, thậm chí là chữ Lào được lưu giữ bởi các bậc cao niên. Tuy nhiên không còn nhiều người còn có thể đọc được những thể chữ viết vốn ít nhiều đã thất truyền.

“Ký ức lịch sử không bao giờ quên”: Một cuốn sách quý giá!

Khánh Phương |

Trước đây, tôi từng có dịp tới thăm Nhà máy Xi măng VICEM Hải Phòng. Ở đó, tôi phần nào nắm được tình hình phát triển của nhà máy qua các thời kỳ, thông qua tham quan Phòng truyền thống, thông qua sách báo như “Ca dao công nhân Xi măng”, “Lịch sử Phong trào công nhân Xi măng Hải Phòng”, “Lịch sử Đảng bộ Nhà máy Xi măng”, “100 năm Xi măng Hải Phòng (1899 - 1999)”... Và gần đây nhất là hiểu thêm về nhà máy qua cuốn sách này.

Gen - cuốn sách loài người

Nguyễn Huy Minh (tổng hợp) |

“Gen - lịch sử và tương lai của nhân loại” của Siddhartha Mukherjee dường như được viết nên để trả lời cho câu hỏi: Nhân loại sẽ trở nên thế nào khi chúng ta học được cách "đọc" và "viết" thông tin di truyền?

Cuốn sách dành cho tầng lớp ưu tú 2.500 năm qua

Nguyễn Huy Minh (tổng hợp) |

“Đạo đức kinh” là một trong những tác phẩm cổ điển quan trọng nhất lịch sử văn hóa nhân loại. Hàng nghìn năm qua, đã có rất nhiều học giả nghiên cứu, viết sách bình luận về quyển sách nhỏ này. Hiện nay đã có hơn 60 bản dịch Anh ngữ, hơn 50 bản dịch Pháp ngữ và nhiều bản dịch ra các ngôn ngữ khác.

Phát hành cuốn sách “Những lá thư gửi tân Bộ trưởng Giáo dục”

Trần Thế Vinh |

Viện Khoa học giáo dục Việt Nam, ETS và NXB Dân Trí vừa ra mắt độc giả cuốn “Những lá thư gửi Tân Bộ trưởng giáo dục”, tập hợp 18 lá thư của các nhà lãnh đạo giáo dục cao cấp (nguyên Bộ trưởng, Thứ trưởng, Cố vấn cấp cao...) của 18 quốc gia gửi tới những người kế nhiệm.