Phát hành cuốn sách “Những lá thư gửi tân Bộ trưởng Giáo dục”

Trần Thế Vinh |

Viện Khoa học giáo dục Việt Nam, ETS và NXB Dân Trí vừa ra mắt độc giả cuốn “Những lá thư gửi Tân Bộ trưởng giáo dục”, tập hợp 18 lá thư của các nhà lãnh đạo giáo dục cao cấp (nguyên Bộ trưởng, Thứ trưởng, Cố vấn cấp cao...) của 18 quốc gia gửi tới những người kế nhiệm.

1. “Những lá thư gửi Tân Bộ trưởng giáo dục” dựa trên khẳng định rằng, công cuộc đổi mới giáo dục đầy thách thức đòi hỏi việc phổ biến rộng rãi một góc nhìn khác ít phổ biến hơn so với quan điểm của công chúng: Góc nhìn và những đúc rút từ các nhà lãnh đạo đã và đang triển khai những cuộc cải cách đầy khó khăn.

Thay đổi để giáo dục trở nên có ý nghĩa hơn là một “bài toán hại não” mà không tồn tại một lời giải đơn giản nào. Do đó, điều quan trọng là phải tăng cường học hỏi càng nhiều càng tốt từ những người đã từng có kinh nghiệm thực tiễn đối mặt với những nhiệm vụ tương tự. Giáo sư Lê Anh Vinh, phụ trách Viện Khoa học giáo dục Việt Nam, và ông Hoàng Anh Đức, CEO Trung tâm nghiên cứu và phát triển giáo dục Edlab Asia, đồng thời cũng là hai dịch giả của cuốn sách cho rằng: Độc giả của “Những lá thư gửi Tân Bộ trưởng giáo dục” không nên giới hạn trong đội ngũ các nhà lãnh đạo giáo dục, mà nên mở rộng đến tất cả những ai quan tâm đến giáo dục. Đóng góp lớn nhất của cuốn sách là đã minh bạch hóa các bài học xương máu. Bất kể đó là bài học về thất bại hay thành công, sự cáo bạch đó đều làm cho giá trị của mỗi bài học gia tăng nhiều lần. Cuốn sách cũng không phải là một giáo trình hay công thức để những Bộ trưởng Giáo dục có thể áp dụng và trở nên thành công hơn. Tuy nhiên, đây là một hạt mầm trân quý để nuôi dưỡng những tinh thần vì giáo dục, bất kể là một quan chức, một nhà quản lý giáo dục, một giáo viên, phụ huynh, hay các nhà giáo dục tương lai.

Tác giả biên tập của cuốn sách, Fernando M. Reimers, đã phác họa bản chất “hỗn độn” của những thách thức về chuyển đổi giáo dục, bao gồm: (i) Các thách thức luôn phức tạp, còn năng lực luôn hạn chế; (ii) Các thách thức mang tính hệ thống; (iii) Cải tổ giáo dục cần phải có thời gian; (iv) Mọi thứ đều xoay quanh con người; (v) Tư duy là điều tối quan trọng; (vi) Niềm tin là chìa khóa; và (vii) Nỗi sợ hãi là rào cản. Từ quan sát của mình, Reimers đã rút ra 10 nguyên lý đặc trưng cho cách thức giải quyết thách thức của các nhà lãnh đạo giáo dục. Trong đó, nguyên lý đầu tiên là về tính đạo đức của các nhà lãnh đạo; và nguyên lý cuối cùng kêu gọi bản thân các nhà lãnh đạo phải trở thành những người học tập suốt đời. Bên cạnh bài học thành công từ các nước phát triển, chúng ta cũng có thể thấy sự thành công bước đầu của những nước khó khăn như Ghana, Nam Phi hay Yemen. Đây thực sự là bài học quý báu dành cho các quốc gia đang phát triển nhanh như Việt Nam, nơi mà các cải tổ giáo dục không chỉ nằm trong mối liên thuộc chính trị − xã hội, mà còn phải chịu áp lực của sự thiếu thốn nguồn lực, và thiếu thốn sự ổn định trong việc phân bổ các nguồn lực.

2. Fernando M. Reimers cho rằng, không có gì phải nghi ngờ, rất nhiều lợi ích có thể thu được từ việc nói chuyện với nhiều người có hiểu biết ở mỗi quốc gia để có thể “thấu hiểu mớ hỗn độn”. Dưới đây là năm nguyên lý được rút ra từ chính quá trình Reimers đọc những lá thư này, cũng như từ kinh nghiệm ba thập kỷ cố vấn cho các Bộ trưởng Giáo dục và các nhà lãnh đạo giáo dục ở quy mô lớn, và kinh nghiệm đào tạo nhiều thế hệ các nhà lãnh đạo giáo dục về nghệ thuật và khoa học của tiến trình cải tổ giáo dục.

Nguyên lý 1. Sẽ không có thay đổi nếu không có thực thi. Sẽ không có chính sách tốt nếu nó không thể thực hiện, và các quan ngại để hỗ trợ việc thực thi cần phải trở thành một phần của quá trình hoạch định chính sách. Một cách đơn giản để tóm tắt nguyên lý này là: Chính sách là ý định, và việc triển khai, thi hành là những gì cho phép ý định đó tạo ra kết quả. Cuối cùng, Bộ trưởng là người chịu trách nhiệm về kết quả, không phải về các ý định.

Nguyên lý 2. Dẫn dắt thay đổi quy mô lớn là một môn thể thao đồng đội. Bạn không thể thay đổi cả hệ thống giáo dục một mình. Có rất nhiều cá nhân và tập thể tham gia vào những nỗ lực thay đổi. Ưu tiên hàng đầu là xây dựng bản đồ mô tả mối liên kết giữa các bên liên quan và xác định cách thức để tương tác với họ.

Nguyên lý 3. Không phải ai cũng nhìn nhận vấn đề theo cách giống nhau. Các mô hình tư duy là chìa khóa giúp chúng ta hiểu được các thách thức giáo dục cần giải quyết, và cách thức để giải quyết chúng.

Nguyên lý 4. Học tập liên tục và thích ứng nhanh là điều thiết yếu. Bất kể quyết sách nào cũng là một giả thuyết theo dạng “Nếu chúng ta làm việc A, thì B sẽ xảy ra, và kết quả thu được là C”. Thế nhưng thực tại thường can thiệp vào theo những cách không ủng hộ giả thuyết ban đầu. Xây dựng văn hóa học tập đòi hỏi sự đầu tư vào các mối quan hệ, xây dựng niềm tin và tạo ra nhiều dư địa cho việc giao tiếp và phản hồi.

Nguyên lý 5. Hướng tới tương lai, không lãng quên quá khứ, luôn nhớ rằng thế giới đang đổi thay.

Cuối cùng, Fernando M. Reimers cho rằng, không có Bộ trưởng nào sẽ có nhiều thời gian như họ muốn, và thời gian mà họ có sẽ trôi đi rất nhanh. Việc phục vụ thế hệ trẻ là cấp bách, do đó, nó cần phải được ưu tiên và được đối mặt trực diện.

Trần Thế Vinh
TIN LIÊN QUAN

Cuốn sách lịch sử đồng tiền Việt Nam - tư liệu vô giá

Hương Nguyễn |

Nằm trong chuỗi các hoạt động chào mừng Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày thành lập ngành Ngân hàng Việt Nam (6.5.1951-6.5.2021), Ngân hàng Nhà nước vừa công bố hai công trình nghiên cứu quan trọng là hai cuốn sách “Lịch sử đồng tiền Việt Nam” và “Lịch sử Ngân hàng Việt Nam 1951-2021”.

2 cuốn sách giúp các bạn gái nắm bắt tâm lý đối phương

Thanh Hương |

2 quyển sách có thể giúp bạn gái hiểu về tâm lý của nửa kia nhằm tăng sự bền vững trong tình cảm.

Ra mắt cuốn sách ảnh "Yên Bái - Đất và người"

Văn Đức |

Cuốn sách ảnh “Yên Bái - Đất và người” là công trình kỉ niệm 120 năm Ngày thành lập tỉnh, vừa ra mắt chiều 25.2.

Bật mí cuốn sách về giới tính do các giáo sư đầu ngành viết trong 1 thập kỉ

Thảo Anh |

Cuốn sách “Hội chứng không nhạy cảm Androgen – Lưỡng giới giả nam” giới thiệu một bệnh lý về giới tính ít được biết đến nhưng không phải là hiếm gặp tại Việt Nam. Cuốn sách này là một công trình nghiên cứu của tập thể cán bộ giảng viên và học viên của Bộ môn Phẫu thuật Tạo hình, Đại học Y Hà Nội trong gần một thập kỷ vừa qua.

Ra mắt cuốn sách - bộ tư liệu hoàn thiện nhất về "Các loài chim Việt Nam"

Thùy Linh |

Khu hệ chim Việt Nam phong phú và đa dạng với tổng số 916 loài đã được ghi nhận. Tuy nhiên, hiện nay tại Việt Nam các nghiên cứu về chim vẫn còn hạn chế, đặc biệt là việc xuất bản các cuốn sách liên quan đến hình ảnh các loài chim tự nhiên. Cuốn sách là bộ tư liệu được đánh giá hoàn thiện nhất cho đến nay.

Chợ đầu mối Long Biên tấp nập ngày cận Tết, cửu vạn làm không ngơi tay

Minh Hà - Việt Anh |

Tại chợ Long Biên ngày cận Tết, xe chở hàng về các chợ đầu mối càng đông, nối đuôi nhau thành một hàng dài. Không khí làm việc tại đây luôn khẩn trương, tất bật. Cửu vạn làm không nghỉ tay.

Những giải pháp nào vực dậy thị trường bất động sản năm 2023?

Bảo Chương |

Vướng mắc pháp lý của thị trường bất động sản hiện nay là vướng mắc lớn nhất, chiếm 70% khó khăn của các dự án bất động sản, nhà ở mà nếu không có giải pháp xử lý kịp thời, hiệu quả thì thị trường bất động sản có thể trượt vào suy thoái.

Công nhân nợ lương ở Lào Cai: Công đoàn đã hỗ trợ hàng nghìn suất quà Tết

Văn Đức |

Hơn 1.000 công nhân của Công ty TNHH Khoáng sản và Luyện kim Việt - Trung bị nợ lương gần 1 năm nay được tổ chức Công đoàn hỗ trợ hàng nghìn suất quà Tết.

Cuốn sách lịch sử đồng tiền Việt Nam - tư liệu vô giá

Hương Nguyễn |

Nằm trong chuỗi các hoạt động chào mừng Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày thành lập ngành Ngân hàng Việt Nam (6.5.1951-6.5.2021), Ngân hàng Nhà nước vừa công bố hai công trình nghiên cứu quan trọng là hai cuốn sách “Lịch sử đồng tiền Việt Nam” và “Lịch sử Ngân hàng Việt Nam 1951-2021”.

2 cuốn sách giúp các bạn gái nắm bắt tâm lý đối phương

Thanh Hương |

2 quyển sách có thể giúp bạn gái hiểu về tâm lý của nửa kia nhằm tăng sự bền vững trong tình cảm.

Ra mắt cuốn sách ảnh "Yên Bái - Đất và người"

Văn Đức |

Cuốn sách ảnh “Yên Bái - Đất và người” là công trình kỉ niệm 120 năm Ngày thành lập tỉnh, vừa ra mắt chiều 25.2.

Bật mí cuốn sách về giới tính do các giáo sư đầu ngành viết trong 1 thập kỉ

Thảo Anh |

Cuốn sách “Hội chứng không nhạy cảm Androgen – Lưỡng giới giả nam” giới thiệu một bệnh lý về giới tính ít được biết đến nhưng không phải là hiếm gặp tại Việt Nam. Cuốn sách này là một công trình nghiên cứu của tập thể cán bộ giảng viên và học viên của Bộ môn Phẫu thuật Tạo hình, Đại học Y Hà Nội trong gần một thập kỷ vừa qua.

Ra mắt cuốn sách - bộ tư liệu hoàn thiện nhất về "Các loài chim Việt Nam"

Thùy Linh |

Khu hệ chim Việt Nam phong phú và đa dạng với tổng số 916 loài đã được ghi nhận. Tuy nhiên, hiện nay tại Việt Nam các nghiên cứu về chim vẫn còn hạn chế, đặc biệt là việc xuất bản các cuốn sách liên quan đến hình ảnh các loài chim tự nhiên. Cuốn sách là bộ tư liệu được đánh giá hoàn thiện nhất cho đến nay.