Làng bích họa Cảnh Dương

Bài và ảnh Trịnh Thông Thiện | 03/10/2021 08:37

Nằm bên núi Phượng, sông Loan thơ mộng, làng biển Cảnh Dương (huyện Quảng Trạch) như một chiếc thuyền neo bình yên bên bờ biển biếc. Ngôi làng cũng là một trong “bát danh hương”, tức 8 làng cổ có danh tiếng lâu đời của vùng đất Quảng Bình bỗng thơ mộng thu hút du khách bởi những bức bích họa độc đáo tuyệt đẹp.

Làng bích họa Cảnh Dương là thành quả của dự án “Bích họa tương lai” của nhóm bạn trẻ, xuất phát từ mong muốn hỗ trợ người dân có cơ hội phát triển du lịch cũng như tạo nên những giá trị nghệ thuật. Họa sĩ, kiến trúc sư Nguyễn Việt Dũng (SN 1984), là người phụ trách nhóm họa sĩ trẻ thực hiện dự án “Bích họa tương lai” chia sẻ: “Phần lớn các bức họa ở Cảnh Dương do chúng tôi tìm kiếm tư liệu từ Nhà truyền thống làng Cảnh Dương, ảnh của một số nhiếp ảnh gia và sưu tầm, sau đó được thiết kế đổ 3D để các vẽ”.

Một nét sinh hoạt quen thuộc của người miền biển được khắc họa trên tường một ngôi nhà cấp 4 ở làng Cảnh Dương.

Ngay từ năm 2018, bằng các nguồn xã hội hóa và đặc biệt có sự hỗ trợ kinh phí từ phía Sở Du lịch Quảng Bình, sự tham mưu chuyên môn của Sở Văn hóa - Thể thao, đến nay, dự án hoàn thành 1.000m với hơn 50 bức bích họa 3D vô cùng sống động, chạy dài từ đình thờ Tổ đến gần khu vực làng nghề xã Cảnh Dương.

Hiên một ngôi nhà ở làng Cảnh Dương được “khoác” lên sắc màu của bức bích họa mô phỏng cảnh làng chài trong buổi bình minh.

Người dân nơi đây tự hào về những bức bích họa sinh động trên quê hương mình. Con đường làng chài dài khoảng gần 1 cây số nhưng lại có đến 50 bức tranh 3D, mô phỏng vẻ đẹp trong thời chiến, thời bình, môi trường, cuộc sống thường ngày với sự đơn sơ, rêu phong cổ kính... được người vẽ phác hoạ tỉ mỉ từng chi tiết.

Một con ngõ nhỏ trong làng Cảnh Dương rực rỡ sắc màu bởi những bức bích họa.

Những bức họa được vẽ trực tiếp lên tường nhà hay tường rào. Với sự tỉ mỉ và kỳ công, các họa sĩ đã lột tả những câu chuyện về quá trình hình thành, phát triển, truyền thống văn vật từ buổi lập làng đến vẻ đẹp chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong kháng chiến của dân làng Cảnh Dương như các bức: Cảnh Dương - Pháo đài thép; Dân quân du kích giương súng sẵn sàng chiến đấu bên bờ tường rào làng quê... Cùng với đó là khung cảnh thiên nhiên thơ mộng và cuộc sống trên bến dưới thuyền nhộn nhịp nơi làng chài. Chủ đề này gồm các bức: Chợ cá lúc sáng sớm; Đoàn tàu vững vàng giữa biển khơi; Ngư phủ bủa lưới buổi bình minh...

Một bức bích họa mà họa sĩ tài tình tận dụng một bức tường đã xanh rêu họa nên cảnh giếng nước thân thuộc ở làng quê Việt Nam.

Bên cạnh đó là những bức bích họa có nội dung về truyền thống văn hoá biển như: Lễ hội đua thuyền trên sông Loan, Lễ hội cầu ngư... và những câu chuyện riêng biệt, đậm tính nhân văn về ân tình giữa người dân làng biển Cảnh Dương với những cảnh vật đầy sống động mà họ cả đời gắn bó như: Bức họa về các loài cá, tôm, san hô, ốc, rong rêu và những câu chuyện cổ tích liên quan đến biển cả...

Tín ngưỡng thờ cá Ông, múa bả trạo (điệu múa chèo thuyền, có vùng còn gọi là Chèo đưa linh) và khát vọng dong thuyền chinh phục biển khơi được đưa vào một bức bích họa ở làng Cảnh Dương.

Những ngôi nhà cổ, những bức tường bằng đá san hô còn nguyên màu cổ kính được vẽ nên bằng những sắc màu. Qua từng nét vẽ, đất và người Cảnh Dương trong lao động và chiến đấu đã hiện lên vừa gần gũi, bình dị, vừa khí phách, hiên ngang. Đi hết chiều dài của những con đường bích họa, ta như được sống lại cùng lịch sử và truyền thống của con người làng biển. Thế mới biết, từng bức bích họa như từng lát cắt của lịch sử, từng khoảnh khắc giản đơn mà ấn tượng lại chứa đựng những câu chuyện đời sống sâu sắc, nghĩa tình.

Cũng như bao làng biển khác của Việt Nam, làng Cảnh Dương cũng có tín ngưỡng thờ cá Ông (cá voi). Không chỉ có bức bích họa về cá Ông mà ở bìa làng, còn có nghĩa địa chôn cất 30 cá Ông lụy vào bờ biển của làng.

Có lẽ bởi thế, Cảnh Dương đã được Sở Du lịch Quảng Bình chọn làm làng du lịch kiểu mẫu nằm trong tuyến du lịch Công viên thuyền thúng chạy dọc theo bờ biển huyện Quảng Trạch.