Việt Nam có thể mang về trên 5 tỉ USD từ xuất khẩu gạo
Trao đổi với Lao Động, ông Phạm Thái Bình - Giám đốc Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An (Trung An) phấn khởi chia sẻ: Mở đầu năm 2024, Trung An đã ký 6 đơn hàng với số lượng 1.500 tấn cho 5 thị trường: Châu Âu (EU), Anh, Malaysia, Dubai và Úc với giá thấp nhất 718 USD/tấn và giá cao nhất là 1.277EU/tấn, tất cả đều là giá FOB (giá bên cửa khẩu của Việt Nam).
Ông Vũ Tuấn Anh - Chủ tịch Công ty GLE - cũng cho rằng: Xuất khẩu (XK) gạo năm 2024 có thể giữ ở mức cao nhờ các thị trường Philippines, Indonesia, Châu Phi, Ghanna… Đặc biệt là thị trường Indonesia khá tiềm năng khi mới đây, Cơ quan Hậu cần Nhà nước (Bulog) Indonesia cho biết, chính phủ đã đồng ý giao cho cơ quan này nhập khẩu 2 triệu tấn gạo trong năm nay.
Động thái này nhằm duy trì cân bằng dự trữ gạo (CBP) của chính phủ. Năm 2023 Việt Nam nằm trong Top các quốc gia XK gạo sang Indonesia với số lượng lớn, nên kỳ vọng vẫn duy trì được vị trí này trong năm 2024”.
“Năm ngoái, quốc gia XK gạo hàng đầu thế giới là Ấn Độ đột ngột thông báo ngừng XK gạo trắng, dù bất ngờ và không có thời gian chuẩn bị nhưng Việt Nam đã XK khoảng 8,29 triệu tấn gạo, đem về giá trị 4,78 tỉ USD, tăng 16,7% về khối lượng và tăng 38,4% về giá trị so với năm 2022. Đây là con số cao kỷ lục trong hơn 30 năm tham gia XK gạo của nước ta. Năm 2024, ta chủ động hơn, nắm được nhu cầu gạo thế giới, sản lượng gạo ra thị trường…, nên việc XK gạo sẽ có nhiều thuận lợi hơn.
Đặc biệt, giá gạo XK vẫn neo ở mức cao là “điểm cộng” để XK gạo khởi sắc. Nếu Ấn Độ vẫn kéo dài lệnh cấm XK gạo, XK gạo Việt Nam có thể đạt trên 5 tỉ USD trong năm nay” - ông Vũ Tuấn Anh cũng đưa ra nhận định khá lạc quan.
Ông Phạm Thái Bình cũng tin tưởng số lượng gạo XK của Việt Nam có thể tương đương năm trước, nhưng giá trị cao hơn nhờ giá cao.
“XK gạo của Việt Nam năm 2024 vẫn có thể đạt bằng năm 2023 về số lượng nhưng giá trị sẽ cao hơn năm 2023 khoảng 15-20%” - ông Bình khẳng định.
Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), năm 2024, XK gạo sẽ tiếp tục thuận lợi do thế giới thiếu hụt 5 triệu tấn gạo, các quốc gia nhập khẩu gạo như Indonesia, Philippines vẫn có nhu cầu mua vào và Ấn Độ có khả năng sẽ duy trì hạn chế XK gạo trong thời gian tới. Do đó, XK gạo năm 2024 có thể mang về khoảng 5,3 tỉ USD.
Thực tế là hiện nay, Bulog thông báo đã ký hợp đồng nhập khẩu 1 triệu tấn gạo trong tổng hạn ngạch bổ sung được giao là 1,5 triệu tấn từ 4 quốc gia gồm Thái Lan, Việt Nam, Pakistan và Myanmar.
Các nước Philippines, Châu Phi… cũng đã lên kế hoạch nhập khẩu gạo; riêng Philippines dự kiến sẽ nhập 3,5-4 triệu tấn gạo trong năm 2024.
Để có nhiều gạo, không nhất thiết phải mở thêm diện tích trồng lúa
Ông Nguyễn Như Cường - Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NNPTNT) cũng chia sẻ với Lao Động: Việt Nam có thể đáp ứng khoảng trên 8 triệu tấn gạo dành cho XK mà không cần mở thêm diện tích trồng lúa.
“Kế hoạch sản xuất lúa năm nay khoảng xấp xỉ 7,1 triệu hécta, sản lượng 43,4 triệu tấn thóc, đảm bảo an ninh lương thực quốc gia trong mọi tình huống và dành khoảng trên 8 triệu tấn gạo XK. Về cơ bản rất khó để tăng diện tích, chỉ thích ứng giảm thiểu thấp nhất ảnh hưởng của El Nino và các điều kiện bất thuận khác để tăng sản lượng lúa gạo” - ông Cường khẳng định.
Một số chuyên gia ngành lúa gạo cũng cho hay, mặc dù tiềm năng XK gạo lớn, nhưng cũng khó tăng thêm diện tích trồng lúa bởi diện tích ở miền Bắc đã hết. Còn diện tích tại khu vực phía Nam thì ảnh hưởng của ngập mặn sẽ tác động lên sản lượng và chất lượng lúa. Do đó, để tăng sản lượng, cần thực hiện các giải pháp chứ không thể cứ mở thêm diện tích là có thêm lúa gạo.
Ông Lê Thanh Tùng - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội ngành hàng lúa gạo Việt Nam (VIETRISA) - cho rằng, ĐBSCL sẽ rất khó mở rộng diện tích sản xuất lúa bởi cạnh tranh lợi nhuận với cây trồng khác và thủy sản. Đặc biệt là chiến lược của ngành lúa gạo tập trung vào giá trị và Việt Nam sẽ không cạnh tranh về số lượng nữa.
