Vay ngân hàng phục vụ sai mục đích
Theo ông Ngô Bình Nguyên - Giám đốc Khối Doanh nghiệp vừa và nhỏ, Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB), số lượng doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam chiếm đến 98% trong số hơn 860.000 doanh nghiệp hiện nay. Nhóm khách hàng này đóng góp khoảng 45% tăng trưởng GDP hàng năm. Đồng thời, họ cũng đa dạng lĩnh vực kinh doanh và cũng đem lại nguồn công ăn việc làm rất lớn cho thị trường.
Mục tiêu của Chính phủ đặt ra trong 10 năm nữa sẽ có 1,5 triệu doanh nghiệp. Do đó đây là một thị trường rất lớn, ngân hàng nào không tập trung tiếp cận sớm có thể sẽ bị chậm chân.
Tuy nhiên, giới chuyên gia cho biết, do đặc thù hiện nay nền kinh tế gặp khó khăn, thị trường không có nhu cầu, doanh nghiệp đóng cửa kéo theo nhu cầu sử dụng vốn không có. Không những thế, doanh nghiệp còn khó tiếp cận vốn không có phương án sản xuất cụ thể. Thậm chí nhiều đơn vị còn đem tiền đi vay phục vụ cho mục đích sản xuất khác.
Ông Lê Duy Bình - chuyên gia kinh tế - dẫn chứng một số doanh nghiệp nhỏ vay vốn đáng lẽ để sản xuất kinh doanh nhưng lại đổ vào lĩnh vực khác. Ông cho biết: "Sự nóng lên của thị trường bất động sản đã thu hút rất nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ. Tôi thấy một phần vốn được đưa vào sản xuất kinh doanh nhưng một phần khác lại vào homestay ở Ba Vì, Sóc Sơn… và những dự án khác.
Chưa kể họ còn đầu tư vào trái phiếu hay thị trường chứng khoán. Ví dụ, cách đây 3 năm, tôi đã gặp nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa đầu tư vào thị trường chứng khoán dưới danh nghĩa công ty. Cũng không thể nói đây là dòng tiền từ ngân hàng nhưng tôi cho rằng đáng lẽ số tiền đó phải được sử dụng tốt hơn thông qua đầu tư vào sản xuất kinh doanh".
Đồng quan điểm, ông Ngô Bình Nguyên cũng cho rằng, nút thắt lớn về tiếp cận vốn với các doanh nghiệp vừa và nhỏ là phương án kinh doanh hiệu quả. Họ cũng cần am hiểu về quản trị rủi ro pháp lí cho bản thân mình và đáp ứng được yêu cầu về pháp lí khi giao dịch tín dụng với ngân hàng.
Bên cạnh đó về mặt quản trị dòng tiền, doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn bị lẫn lộn tài chính doanh nghiệp và tài chính cá nhân. Họ có thể dùng dòng tiền của doanh nghiệp phục vụ cho một số hoạt động cá nhân và ngược lại. Chính sự không minh bạch này dẫn đến doanh nghiệp khó nhìn thấy bức tranh tài chính toàn diện để đưa ra quyết định về tín dụng phù hợp.
Doanh nghiệp cần chủ động gỡ nút thắt
Theo chuyên gia, doanh nghiệp có rất nhiều cách để chứng minh dòng tiền đã đi vào đâu. Do đó ông Lê Duy Bình nhấn mạnh các doanh nghiệp nhỏ và vừa cần nâng cao năng lực quản trị dòng tiền và tìm cách sử dụng nguồn vốn tốt nhất để đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh.
"Họ cần làm đúng với cam kết với ngân hàng khi vay vốn, phục vụ sự phát triển bền vững của chính doanh nghiệp và hoàn trả lại vốn cho ngân hàng. Đây là công cụ quan trọng giúp họ tăng trưởng, phục hồi sản xuất kinh doanh" - ông Bình nói.
Theo chuyên gia kinh tế, năng lực quản trị của doanh nghiệp, đặc biệt là quản trị về mặt tài chính, quá trình hoạt động, thị trường, pháp lí là điều các doanh nghiệp phải tính đến khi vay vốn từ ngân hàng.
Ông Bình cho hay: "Khi gặp khó khăn và tìm được cách giảm bớt, chúng ta đã tự nâng cao năng lực của mình. Điều này vừa phục vụ cho sự phát triển của doanh nghiệp, vừa giúp tiếp cận nguồn vốn tốt hơn đồng thời giúp các ngân hàng phát triển bền vững".
