Không đủ điều kiện vẫn được cấp phép
Ngày 19.11.2021, Công ty TNHH Thương mại Vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil được Bộ Công Thương cấp giấy phép kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu, hiệu lực trong 5 năm.
Tuy nhiên, khi đoàn thanh tra của Bộ Công Thương thanh tra doanh nghiệp này trong giai đoạn từ tháng 1.1.2021 đến tháng 2.2022 kết luận, Xuyên Việt Oil có nhiều vi phạm trong vấn đề kinh doanh xăng dầu.
Cụ thể, vào tháng 11.2021, Xuyên Việt Oil có văn bản huỷ bỏ hợp đồng chuyển nhượng cổ phần với đại lý Công ty Đại Đồng Xuân, nhưng vẫn thực hiện đăng ký hệ thống đại lý và hệ thống phân phối của công ty cho Công ty Đại Đồng Xuân. Điều này, theo kết luận thanh tra là “không đúng quy định”.
Đồng thời kết luận Xuyên Việt Oil chưa đáp ứng điều kiện về hệ thống phân phối xăng dầu của thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu (có tối thiểu 40 tổng đại lý hoặc đại lý hoặc thương nhân nhượng quyền bán lẻ xăng dầu).
Bên cạnh đó, năm 2021, đầu mối này cũng không đăng ký hệ thống phân phối xăng dầu định kỳ với cơ quan quản lý.
Câu hỏi đặt ra là tại sao Xuyên Việt Oil không đủ điều kiện về hệ thống phân phối nhưng doanh nghiệp này vẫn được Bộ Công Thương cấp lại giấy phép kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu.
Dư luận đặt câu hỏi, hành vi nêu trên liệu có dấu hiệu buông lỏng quản lý, không làm tròn nhiệm vụ của một số cán bộ thuộc Bộ Công Thương trong lĩnh vực cấp phép điều kiện kinh doanh trong lĩnh vực xăng dầu; phải có người đứng ra nhận trách nhiệm. Câu trả lời rất cần được Bộ Công Thương trả lời trước công luận.
Đáng chú ý, trong năm 2022, Xuyên Việt Oil cũng là doanh nghiệp bị Cục Hải quan, Cục Thuế TPHCM (Bộ Tài chính) yêu cầu dừng nhập khẩu xăng dầu vì lý do chậm nộp thuế, với số thuế cưỡng chế lên tới trên 684 tỉ.
Đoàn thanh tra của Bộ Công Thương cũng phát hiện nhiều doanh nghiệp không đáp ứng đủ điều kiện về hệ thống phân phối. Điển hình là Công ty TNHH sản xuất và thương mại Hưng Phát (Quảng Bình).
Công ty này có 7 cửa hàng bán lẻ xăng dầu thuộc sở hữu, nhưng không có tổng đại lý kinh doanh xăng dầu, đại lý bán lẻ xăng dầu hoặc thương nhân nhượng quyền bán lẻ xăng dầu thuộc hệ thống phân phối của công ty.
Từ đó, kết luận thanh tra nhấn mạnh "Công ty Hưng Phát không đáp ứng điều kiện về hệ thống phân phối xăng dầu được quy định tại Nghị định 83 của Chính phủ", đồng thời nêu rõ Công ty Hưng Phát "không thực hiện đăng ký hệ thống phân phối xăng dầu định kỳ theo quy định".
Vi phạm quy định dự trữ
Trong loạt kết luận thanh tra các đầu mối xăng dầu vừa ban hành, Bộ Công Thương xác định rất nhiều doanh nghiệp đầu mối lớn đã không làm đúng quy định dự trữ lưu thông, nhập khẩu với mặt hàng thiết yếu này.
Như tại Công ty CP Xăng dầu và Dịch vụ Hàng hải S.T.S (trụ sở tại quận 1, TPHCM), trong thời kỳ thanh tra, từ 1.2021 đến đầu tháng 2.2022, công ty này có nhiều tháng không đảm bảo quy định về dự trữ thương mại.
Khi đối chiếu báo cáo của doanh nghiệp với báo cáo tồn kho, xuất nhập cho thấy, chỉ có thời điểm 1.4.2021, 1.6.2021 và 1.2.2022, doanh nghiệp này thực hiện được quy định dự trữ bắt buộc. Còn lại các tháng khác là vi phạm.
Tại Tổng Công ty Xăng dầu Quân đội, kết luận thanh tra nêu rõ, đầu mối này duy trì mức dự trữ thấp hơn mức tối thiểu theo quy định.
Cụ thể, tồn kho xăng dầu các loại của các tháng 8.2021-1.2022 đều thấp hơn mức dự trữ tối thiểu. Trong năm 2021, có đến 7 tháng tồn kho dầu DO của Tổng Công ty Xăng dầu Quân đội thấp hơn mức dự trữ bắt buộc.
Đối với Công ty Long Hưng, theo kết luận thanh tra của Bộ Công Thương, tại các thời điểm trong năm 2021 và 2 tháng đầu năm 2022, dự trữ mặt hàng xăng E5Ron92 duy trì dự trữ thấp hơn so với quy định (do lượng tồn kho thấp hơn sản lượng tiểu thụ bình quân tối thiểu theo quy định tại thời điểm cuối tháng).
Không thực hiện đúng dự trữ, có thể bị thu hồi giấy phép
Đối với những doanh nghiệp không thực hiện đúng quy định về dự trữ xăng dầu, theo quy định tại Nghị định 83 về kinh doanh xăng dầu, doanh nghiệp bị phạt tiền từ 120 triệu đồng đến 140 triệu đồng đối với thương nhân đầu mối không duy trì mức dự trữ xăng dầu bắt buộc hoặc duy trì mức dự trữ xăng dầu thấp hơn mức tối thiểu theo quy định.
Đồng thời có thẩm quyền thu hồi Giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu, trong các trường hợp: Thương nhân không tiếp tục hoạt động kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu trong thời gian 1 quý trở lên; thương nhân không dự trữ xăng dầu theo đúng quy định; thương nhân vi phạm nhiều lần hoặc tái phạm quy định về bảo đảm chất lượng xăng dầu lưu thông trên thị trường tại Nghị định này và các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.
