Hạn mặn có khả năng gay gắt
Theo dự báo của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, từ tháng 1 đến tháng 2.2024, El Nino tiếp tục duy trì với xác suất trên 90%. Từ tháng 3 đến tháng 5.2024 hiện tượng này sẽ giảm xuống mức từ 60-85%.
Khu vực ĐBSCL có khả năng xảy ra hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn. Độ mặn tại các sông trong mùa khô 2023-2024 hầu hết ở mức cao hơn trung bình nhiều năm. Do vậy, tình hình hạn mặn đầu năm 2024 được dự báo có thể sẽ rất gay gắt; mặn sẽ lấn sâu vào vùng ven biển. Trong khi đó, mưa trái mùa ít có khả năng xuất hiện. Một số tỉnh dọc theo sông Tiền, sông Hậu như Vĩnh Long, Cần Thơ, Bến Tre,... có thể xảy ra tình trạng hạn mặn cục bộ ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất nông nghiệp của người dân như trồng lúa, cây ăn trái.
Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cũng đưa ra dự báo, trường hợp El Nino cực đoan, đến giữa mùa khô (từ tháng 2.2024 trở đi), dù có ngăn mặn từ biển vào, bên trong vẫn thiếu nước ngọt. Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam cũng đưa ra dự báo về khả năng thiếu hụt nước trong mùa khô từ 10 - 15% so với trung bình nhiều năm.
Để ứng phó với nguy cơ hạn mặn, Tổng cục Khí tượng Thủy văn (Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã có công văn báo cáo Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai cảnh báo tác động của El Nino; thông tin cho các bộ, ngành và địa phương để chủ động xây dựng phương án ứng phó. Yêu cầu các địa phương trong vùng phải xây dựng kế hoạch, giải pháp cụ thể để ứng phó với tình hình xâm nhập mặn sớm và sâu hơn nhằm đảm bảo đủ lượng nước cho sản xuất lúa vụ Đông Xuân 2023-2024, hạn chế thấp nhất thiệt hại do hạn hán, xâm nhập mặn gây ra.
Chủ động né hạn mặn
Tại tỉnh Sóc Trăng để né đợt hạn mặn vụ cuối, nông dân chủ động sạ sớm vụ lúa Đông Xuân hơn 10 ngày so với mùa vụ trước.
Anh Nguyễn Văn Phương (huyện Kế Sách, tỉnh Sóc Trăng) cho biết: "Đợt hạn mặn 2015-2016, lúa của tôi bị ảnh hưởng cho năng suất thấp vì lúa lép rất nhiều. Do đó, khi nghe thông tin hạn mặn, khuyến cáo của địa phương, tôi cùng bà con đã tranh thủ gieo sạ sớm để kịp lấy nước ngọt giai đoạn làm đòng, trổ bông. Hiện gia đình tôi đã thu hoạch vụ lúa Đông Xuân năm nay, lợi nhuận khoảng 45 triệu đồng, tăng khoảng 20 triệu đồng so với năm trước".
Tại huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang, anh Nguyễn Văn Thật cho biết: Đến thời điểm này, 1 ha lúa Đông Xuân của anh cũng đã hơn 30 ngày. Nhờ chủ động gieo sạ đúng lịch thời vụ, chủ động tự gia cố bờ bao nên hiện chưa gặp vấn đề thiếu nước cho cánh đồng. "Giá lúa hiện nay vẫn đang ở mức cao, tại địa phương dao động từ 7.000 - 8.000 đồng/kg, tùy loại. Mong là chủ động được gieo sạ, vụ lúa Đông Xuân năm nay cho năng suất cao để có lời nhiều", anh Thật nói.
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hậu Giang, từ đầu tháng 10 ngành đã đưa ra khung lịch xuống giống vụ lúa Đông xuân 2023-2024.
Theo đó, thời điểm xuống giống được chia thành nhiều đợt, tùy thuộc vào địa hình từng khu vực, có đê bao khép kín và hệ thống bơm thoát nước hoàn chỉnh nhằm đảm bảo tránh được ảnh hưởng của triều cường vào các tháng cuối năm và các vùng có nguy cơ xâm nhập mặn để hạn chế thấp nhất ảnh hưởng ở cuối vụ lúa.
Tại tỉnh Kiên Giang, theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh, do địa bàn có nhiều vùng khác nhau nên việc sản xuất được tính toán hợp lý vừa để né hạn mặn. Cụ thể, tỉnh sẽ áp dụng đồng bộ cơ giới hóa trong sản xuất nhằm rút ngắn thời gian gieo sạ; đồng thời triển khai các giải pháp thủy lợi phòng chống hạn mặn, phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh mùa khô vào cuối năm 2023, đầu năm 2024.
