Giá lương thực trên thế giới đã tăng nhanh trong năm qua. Chỉ số giá lương thực của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp (FAO) đã tăng lên 123,9 vào tháng 7.2023. Con số này thấp hơn 12% so với năm 2022 nhưng vẫn cao hơn mùa hè năm 2020.
Một số ý kiến cho rằng, giá lương thực leo thang là kết quả của việc chi tiêu mất kiểm soát dưới thời chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden và "lạm phát tham lam" - một hiện tượng mà các doanh nghiệp tăng giá nhằm thu lợi nhuận cao hơn trong thời kỳ lạm phát lan rộng.
Tuy nhiên theo nhà kinh tế học đoạt giải Nobel Paul Krugman, động lực chính của "lạm phát lương thực" tồn tại bên ngoài nước Mỹ. Vị chuyên gia nhận định, nguyên nhân do xung đột tại Ukraina đã làm gián đoạn sản xuất nông nghiệp trên khắp Ukraina, Nga và Kazakhstan, ảnh hưởng đến nguồn cung lương thực sẵn có và đẩy giá cả lên cao. Thực trạng này làm tăng nguy cơ xảy ra một cuộc khủng hoảng lương thực toàn diện, thậm chí mất an ninh xã hội khi lương thực ngày càng khan hiếm.
Nga đã tấn công các trung tâm xuất khẩu lương thực quan trọng của Ukraina, khiến giá lúa mì tăng vọt vào tháng 7 sau khi rút khỏi thỏa thuận xuất khẩu Biển Đen.
Xung đột Ukraina cũng làm tăng giá phân bón vì Nga là một trong những nước xuất khẩu phân bón lớn nhất thế giới. Khí đốt tự nhiên của Nga - được sử dụng để sản xuất phân bón ở châu Âu - cũng trở nên đắt đỏ hơn khi Tổng thống Putin cắt giảm các đường ống dẫn đến lục địa này.
Nhà kinh tế Krugman cho biết, giá lương thực tăng lên cũng bắt đầu từ nhiều yếu tố khác như biến đổi khí hậu, hiện tượng thời tiết khắc nghiệt đã làm gián đoạn sản xuất nông nghiệp. Dẫu vậy, tác động của xung đột vũ trang vẫn “đứng đầu danh sách” thúc đẩy lạm phát lương thực.
"Chúng ta chắc chắn sẽ thấy nhẹ nhõm hơn nếu có thỏa thuận ngừng bắn" – ông Krugman nói thêm.
