Thời gian qua, nhu cầu vốn xây cao tốc rất lớn nhưng nguồn lực hạn chế, vì vậy Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đề xuất đầu tư một số tuyến theo phân kỳ.
Các tuyến cao tốc sớm đưa vào khai thác đã thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. Nhưng việc vận hành còn hạn chế, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông, ùn tắc, tai nạn.
Sáng 18.2, tại vị trí chuyển tiếp giữa bốn làn và hai làn xe trên cao tốc Cam Lộ - La Sơn (đoạn qua xã Phong Mỹ, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế), xe Ford 7 chỗ vượt phải sai quy định, gây tai nạn liên hoàn với xe tải và xe container. Hậu quả, ba mẹ con trên xe 7 chỗ tử nạn.
Cao tốc Cam Lộ - La Sơn dài 98,3 km, nối Quảng Trị với Thừa Thiên Huế thông xe ngày 31.12.2022. Đây là một trong 5 tuyến cao tốc trên cả nước hiện có hai làn xe, mặt cắt ngang 12 m, chỉ một số đoạn vượt rộng 23 m, 4 làn xe. Tuyến đường đang trong quá trình hoàn thiện thủ tục để mở rộng lên 4 làn.
Ngoài tuyến trên, 4 cao tốc hai làn xe khác còn có tuyến La Sơn - Hòa Liên, Yên Bái - Lào Cai, Hòa Lạc - Hòa Bình, Thái Nguyên - Chợ Mới.
Dự án Cao tốc La Sơn - Túy Loan khởi công vào tháng 12.2013, dài 77 km, tổng đầu tư gần 11.500 tỉ đồng theo hình thức hợp đồng BT.
Trong đó, đoạn La Sơn - Hòa Liên dài 66 km, quy mô 2 làn xe, bề rộng mặt đường 12 m, tốc độ thiết kế 60 km/h, đã đưa vào khai thác.
Theo Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh, dự án sẽ mở rộng mặt đường và các công trình cầu theo quy mô phân kỳ cao tốc 4 làn xe hoàn chỉnh, phù hợp đoạn Hòa Liên - Túy Loan đang được đầu tư xây dựng. Tổng mức đầu tư ước tính 3.010 tỉ đồng.
Cao tốc Yên Bái - Lào Cai dài 264 km, đưa vào khai thác năm 2014 với quy mô 4 làn xe đối với đoạn Nội Bài - Yên Bái, 2 làn xe đối với đoạn Yên Bái - Lào Cai. Sau 10 năm đưa vào khai thác, cao tốc Yên Bái - Lào Cai quy mô 2 làn xe đã bộc lộ bất cập.
Theo Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc, phương tiện có tốc độ khai thác thực tế khoảng 50 km/h, thấp hơn thiết kế là 80 km/h do khó khăn vượt xe mỗi chiều. Lưu lượng tăng cao tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông do đường 2 làn xe, không có dải phân cách giữa.
Theo quy hoạch, đoạn Yên Bái - Lào Cai sẽ được mở rộng lên 4 làn, vận tốc thiết kế 100 km/h với tổng vốn đầu tư là 8.740 tỉ đồng, đồng bộ với cao tốc Nội Bài - Yên Bái.
Cao tốc Hòa Lạc - Hòa Bình với chiều dài khoảng 26 km (điểm đầu tại Km6+680 tách đường Hòa Lạc - Làng Văn hóa dân tộc Việt Nam; điểm cuối tại Km32+367, xã Trung Minh, TP Hòa Bình) đã thông xe từ tháng 10.2018 với quy mô 2 làn xe cơ giới, vận tốc 80 km/h.
Tuyến đường này trong quy hoạch sẽ được mở rộng thành cao tốc với quy mô 4 làn xe, nối tiếp Cao tốc Hòa Bình - Sơn La trong tương lai.
Cao tốc Thái Nguyên - Chợ Mới dài hơn 40 km, bề rộng làn đường 12 m, chính thức thông xe từ năm 2017.
Tuyến đường có tổng mức đầu tư hơn 2.700 tỉ đồng. Giai đoạn 1 của dự án có quy mô 2 làn xe, vận tốc thiết kế 60-80 km/h.
Thủ tướng yêu cầu sớm nâng cấp cao tốc hai làn xe
Trong công điện ngày 21.2, Thủ tướng Phạm Minh Chính giao Bộ trưởng Bộ GTVT khẩn trương nâng cấp các tuyến cao tốc đã được phân kỳ, đảm bảo hoàn chỉnh, phù hợp tiêu chuẩn thiết kế, nhu cầu vận tải. Công trình hạ tầng trên cao tốc như giao thông thông minh, trạm dừng nghỉ... cần rà soát, bổ sung.
Bộ GTVT, Bộ Khoa học và Công nghệ được giao xây dựng và ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về cao tốc trong quý I để làm căn cứ quy hoạch, thiết kế, quản lý đầu tư xây dựng, vận hành an toàn, hiệu quả.
Lãnh đạo Chính phủ yêu cầu sớm nghiệm thu, quyết toán các dự án cao tốc quy mô phân kỳ để nâng cấp hoàn chỉnh. Chủ tịch các tỉnh thành khẩn trương đề xuất phương án nâng cấp cao tốc đã và đang đầu tư theo quy mô phân kỳ, gửi Bộ GTVT trước ngày 15.3.
