Đề xuất tuyến đường sắt xuyên tâm TPHCM
Theo báo cáo quy hoạch các tuyến và ga đường sắt khu vực đầu mối TPHCM đang được Cục Đường sắt lấy ý kiến, ga Sài Gòn (Quận 3) được đề xuất trở thành trung tâm trung chuyển khách giữa nhiều loại hình như đường sắt quốc gia, metro, buýt...
Xung quanh ga Sài Gòn sẽ có 3 nhà ga "vệ tinh", gồm: Bình Triệu (ga đầu mối hành khách phía Bắc), Tân Kiên (ga đầu mối hành khách phía Nam), Thủ Thiêm (đầu mối tuyến Thủ Thiêm – Long Thành và đường sắt đô thị).
Để kết nối các nhà ga trên, đơn vị tư vấn đề xuất bổ sung quy hoạch tuyến đường sắt xuyên tâm từ ga Bình Triệu – ga Sài Gòn – ga Tân Kiên đi trên cao với khổ 1.435mm. Tuyến này dài khoảng 23,6km, gồm hai đoạn.
Đoạn Bình Triệu – ga Sài Gòn (dài 7,93km): nâng cấp và cải tạo đi trên cầu cạn và hướng tuyến đi theo hành lang đường sắt thống nhất hiện hữu, chiều dài đoạn tuyến 7,93km. Đoạn này sử dụng hành lang của đường sắt cũ nên thuận lợi về giải phóng mặt bằng.
Đoạn tuyến ga Sài Gòn – Tân Kiên (dài 15,7km): xây dựng mới và đi trên cầu cạn, hướng tuyến đi theo trục hành lang đường 3 tháng 2, đến nút giao Cây Gõ, tuyến đi trên đường Hồng Bàng đến vòng xoay Phú Lâm. Tiếp đó, tuyến rẽ phải đi trên đường Bà Hom, sau đó tuyến rẽ trái và đi trên dải phân cách của đường số 7; dọc theo bờ kè của kênh Lương Bèo, tuyến vượt rạch Bà Hom, nút giao Cửu Phú, đường Tân Tạo – Chợ Đệm và đường sắt TPHCM – Cần Thơ để về ga Tân Kiên (huyện Bình Chánh).
Tuy nhiên, theo đơn vị tư vấn, để làm đoạn này không đơn giản vì phải mở rộng lộ giới đường Nguyễn Thông hiện trạng 10-12 m lên 25-30 m và đoạn tuyến chuyển từ đường Bà Hom sang đường số 7 (quận Bình Tân) đi qua khu vực dân cư nên tốn nhiều chi phí giải phóng mặt bằng. Bên cạnh đó, dọc tuyến cần lồng ghép, phối hợp với một số công trình đường sắt đô thị như tuyến số 2, tuyến số 3a, một số cầu vượt thép như đường 3 tháng 2 và Nguyễn Tri Phương, Cây Gõ.
Tốn kém và khó khả thi
Theo đơn vị tư vấn, việc bổ sung tuyến đường sắt xuyên tâm Bình Triệu - Sài Gòn - Tân Kiên giúp kết nối, liên thông các ga hành khách, tạo thuận tiện cho hành khách đến - đi và thông qua khu vực đầu mối một cách nhanh chóng.
Phương án này cũng tránh được một lượng rất lớn hành khách tập trung về một ga, giảm tải cho mạng giao thông đô thị, đảm bảo việc đi lại của hành khách một cách nhanh chóng, thuận tiện. Tuyến cũng có tác dụng lớn trong việc kết nối TPHCM với các đô thị vệ tinh, từ đây phân bổ dân cư và lao động từ trong trung tâm ra xa ngoài TPHCM.
Tuy nhiên, PGS-TS Nguyễn Văn Trình - nguyên Phó viện trưởng Viện nghiên cứu phát triển TPHCM, cho rằng đề xuất mở rộng ga Sài Gòn thành ga trung tâm và làm tuyến đường sắt đi xuyên tâm kết nối từ ga Bình Triệu - ga Sài Gòn - ga Tân Kiên rất tốn kém, khó khả thi.
“Việc xây dựng tuyến trên cao sẽ vô cùng tốn kém, chưa kể dễ làm mất cảnh quan vì chạy qua nội đô, làm giảm tầm nhìn và gây ô nhiễm tiếng ồn" – ông Trình nói.
Theo ông Trình, hiện TPHCM đã có một đô thị dưới lòng đất ở ga ngầm trung tâm Bến Thành, không cần thiết phải làm thêm một ga trung tâm ở ga Sài Gòn. Do đó, thay vì ga Sài Gòn làm đầu mối trung chuyển khách khối lượng lớn thì chỉ nên quy hoạch lại làm ga metro.
Còn các ga đường sắt nên dừng ở bên ngoài nội đô và đã quy hoạch ở các ga Bình Triệu, Tân Kiên, Thủ Thiêm. "Việc này cũng phù hợp với thực tế khu vực trung tâm hiện nay đã rất chật chội. Và TPHCM cũng định hướng phát triển các đô thị vệ tinh lân cận, không nén vào khu vực trung tâm" - ông Trình nói.
