Nói về vụ gian lận điểm thi ở Hòa Bình, ngày 27.4, trao đổi với PV Báo Lao Động, luật sư Quách Thành Lực (Đoàn luật sư TP.Hà Nội) cho biết, nhiều quan chức tỉnh Hòa Bình có con được nâng điểm vẫn chưa nhận trách nhiệm và bị xử lý. Một người nếu không nhận được lợi ích vật chất, tinh thần hoặc những lợi ích khác thì sẽ không mạo hiểm thực hiện hành vi biết rõ là vi phạm để thay đổi điểm thi của các thí sinh.
Tuy nhiên, theo luật sư Lực, không thể kết tội dựa trên những suy đoán, giả định. Cơ quan điều tra phải đưa ra những bằng chứng như lời khai, sự thừa nhận của các bên, tài liệu ghi nhận việc chuyển, nhận tiền, lợi ích phi vật chất, thỏa thuận trong nhận tiền, lợi ích phi vật chất để nâng điểm… thì mới có căn cứ kết luận người đưa tiền phạm tội đưa hối lộ theo Điều 364 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 về Tội đưa hối lộ.
Tương tự, luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) cho hay, thực tế cho thấy trong vụ việc gian lận thi cử xảy ra ở một số địa phương vừa qua, rất nhiều trường hợp thí sinh được nâng điểm là con em cán bộ, lãnh đạo địa phương. Những lĩnh vực chủ yếu mà các học sinh này thi vào đều rất quan trọng như công an, quân đội, bác sĩ, luật, kinh tế...
Theo luật sư Cường, việc cán bộ chấm thi nâng điểm cho nhiều học sinh mà không vì bất cứ động cơ, tư lợi gì thì là điều rất khó xảy ra. Các phụ huynh đều không biết rằng con mình được nâng điểm cũng là vấn đề rất khó tin. Trong danh sách thí sinh được nâng điểm thì thấy nhiều phụ huynh là người có chức vụ, quyền hạn.
"Nếu các bị can tự ý nâng điểm cho con em cán bộ, lãnh đạo thì đó là một động thái có dấu hiệu đưa hối lộ bằng lợi ích phi vật chất. Vấn đề này cần phải được làm rõ động cơ, mục đích nâng điểm là gì, ai sai phạm và sai phạm đến đâu để có căn cứ xử lý.
Các thí sinh cũng không thể nói rằng không biết điểm của mình là thật hay không. Với cách thi hiện nay, việc có nhiều học sinh được nâng đến hơn 20 điểm mà vẫn không phát hiện ra thì đây là điều hết sức vô lý. Trong các vụ án đã bị khởi tố, các phụ huynh và học sinh rất khó có thể vô can" - luật sư Cường phân tích.
Cũng theo luật sư Cường, không thể xảy ra trường hợp “gắp điểm bỏ tay người”, và cần lưu ý là việc “gắp nhầm, nâng nhầm” điểm vì rơi vào toàn con em cán bộ, con em các gia đình có điều kiện kinh tế.
Có lẽ cơ quan điều tra cần phải căn cứ vào lời khai của các bị can và những chứng cứ đã thu thập được để chứng minh có yếu tố vụ lợi trong việc sửa điểm, nâng điểm hay không. Nếu có căn cứ cho thấy có hành vi tác động vật chất hoặc tác động phi vật chất để nâng điểm, sửa điểm, phải khởi tố về tội đưa hối lộ và tội nhận hối lộ theo quy định pháp luật.
