Đầu tư trọng tâm, tránh dàn trải
Nhìn nhận thực tế đào tạo hiện nay, ông Phan Tâm - Thứ trưởng Bộ TTTT đề cập đến độ lệch giữa cung và cầu nhân lực, tại Tọa đàm các giải pháp đột phá phát triển nhân lực trình độ cao, chất lượng cao phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước do Văn phòng Chương trình Khoa học Giáo dục (Bộ GDĐT) tổ chức ngày 2.3
Ông Tâm băn khoăn: Ví dụ như quy mô đào tạo ngành CNTT mỗi năm không nhỏ, chỉ riêng Học viện Bưu chính Viễn thông (trực thuộc Bộ TTTT) mỗi năm tuyển sinh trên 3.000 sinh viên, còn rất nhiều trường khác đào tạo CNTT nhưng doanh nghiệp vẫn kêu thiếu. Thậm chí, các doanh nghiệp CNTT giành giật nhân lực, dẫn đến “phá giá” tuyển dụng.
Như vậy vẫn có độ lệch về cơ cấu cung - cầu, lệch về số lượng, yêu cầu trình độ, kĩ năng.
“Tôi thấy có 2 điều, đó là cơ sở đào tạo đẳng cấp quá ít; lực lượng giảng viên chất lượng cao thiếu, phương thức giảng dạy còn xa mới đáp ứng được yêu cầu 4.0” - ông Tâm nhận định. Từ đó, ông Tâm cho rằng nên dồn nguồn lực để đầu tư có trọng điểm, không nên dàn trải.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Quốc Doanh - Thứ trưởng Bộ NNPTNT trăn trở về lao động trong ngành. Ông cho biết, hiện nay số lượng doanh nghiệp nông nghiệp tăng nhanh, có nhu cầu nhân lực cao nhưng hiện nay 38 trường trong lĩnh vực của Bộ lại khó khăn trong tuyển sinh.
Doanh nghiệp không chỉ đòi hỏi một phía
Đề cập đến trách nhiệm của doanh nghiệp trong đào tạo nguồn nhân lực, GS.TSKH Nguyễn Đình Đức - Trưởng ban Đào tạo đại học và sau Đại học (ĐH Quốc gia Hà Nội) cho rằng “chưa có nơi đâu doanh nghiệp được hưởng lợi như doanh nghiệp Việt Nam. Phải có đầu tư của doanh nghiệp quay ngược trở lại với hệ thống của chúng ta. Không chỉ đòi hỏi một phía”.
GS Hoàng Minh Sơn - Hiệu trưởng Trường ĐH Bách khoa Hà Nội bày tỏ, quan trọng nhất là các trường phải đổi mới tư duy để chủ động tiếp cận thị trường.
Cùng với đó là sự hỗ trợ của nhà nước về dự báo nguồn nhân lực, nhu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp; đầu tư có trọng tâm trọng điểm đối với những ngành nghề xã hội cần; có các chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp khi họ bắt tay với cơ sở đào tạo, GS Sơn bày tỏ.
PGS.TS Trần Thị Thái Hà - Văn phòng Chương trình Khoa học Giáo dục cho rằng bất cập lớn nhất hiện nay của các cơ sở đào tạo là thiếu những liên kết cơ bản với nơi sử dụng, thiếu thông tin, thiếu động lực, năng lực kết nối.
Cùng với đó, tính hội nhập và sự sẵn sàng cho cuộc cách mạng 4.0 cũng chưa đáp ứng được. Từ đó, bà Hà đưa ra 3 thay đổi: Thay đổi trong cách dạy và cách học; thay đổi trong cách kiểm định, quản lý theo cách mới để tăng cường giám sát; thay đổi cách tổ chức trong nhà trường.
Phát biểu tại toạ đàm, Bộ trưởng Bộ GDĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết: “Không có cách tiếp cận nào tốt hơn là tiếp cận từ thị trường. Qua những diễn đàn này, các trường sẽ biết mình phải làm gì, thay đổi gì để đáp ứng nhu cầu từ doanh nghiệp. Bộ GDĐT với vai trò của mình sẽ tạo môi trường kết nối và hỗ trợ chính sách để mối quan hệ cung - cầu, đào tạo - sử dụng đến gần nhau hơn”.
