Lễ hội khai bút xuân Giáp Thìn và Hội thi viết thư pháp bằng chữ Quốc ngữ năm 2024 của huyện Thủy Nguyên được tổ chức tại Khu Tưởng niệm Trạng nguyên Lê Ích Mộc - một trong ba vị Trạng nguyên và cũng chính là vị Trạng nguyên khai khoa của TP Hải Phòng.
Ngay từ sáng sớm, hàng nghìn người dân và học sinh các xã lân cận đã có mặt tại Khu đền Trạng nguyên Lê Ích Mộc tham gia các hoạt động văn hoá, cộng đồng trong lễ hội.
Trạng nguyên Lê Ích Mộc là người thôn Thanh Lãng (xã Quảng Thanh, huyện Thủy Nguyên, TP Hải Phòng). Thủa nhỏ, do nhà nghèo lại mồ côi cha, ông phải đến ở nhờ tại chùa Diên Phúc của làng để được học tập.
Ông nổi tiếng là người thông minh, mẫn tuệ. Ông đỗ Trạng nguyên tại khoa thi năm Nhâm Tuất (năm 1502). Sau được triều đình trọng dụng, giữ đến chức Tả Thị lang.
Khi trở về quê nhà để tiếp tục nghiên cứu đạo Phật, ông mở trường dạy học để đào tạo hiền tài, cùng với dân làng phát triển sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp.
Theo sử sách, tục khai bút và đi xin chữ đầu Xuân tại Việt Nam xuất hiện vào Thế kỷ 13, gắn liền với thân thế của danh nhân Chu Văn An. Thủa trước, Lễ khai bút đầu năm của người xưa được thực hiện sau Giao thừa, chính là thời khắc đầu tiên của năm mới. Các quan lại, nhà nho, nhà giáo thường đốt lư trầm bên bàn viết, mài mực tàu và hạ bài viết trên giấy hoa tiên hoặc giấy hồng điều. Trong không gian tĩnh tại, mọi người thành tâm viết lên những câu chữ và gửi gắm vào đó ước nguyện tốt đẹp trong năm mới.
Qua thời gian, thủ tục khai bút và xin chữ đầu năm được lưu truyền, tượng trưng cho may mắn và thành công trong học tập và sự nghiệp, thể hiện truyền thống hiếu học, tôn sư trọng đạo của các thế hệ học trò trong cả nước. Ngày nay thì tục khai bút đầu năm đã có nhiều chuyển biến để phù hợp với xu thế hiện đại; được phổ biến rộng rãi đến các tầng lớp nhân dân.
Lễ hội khai bút xuân Giáp Thìn và Hội thi viết thư pháp bằng chữ Quốc ngữ năm 2024 của huyện Thuỷ Nguyên được tổ chức từ ngày 17.2 đến hết ngày 24.2. Cùng với Lễ hội Kỷ niệm 486 năm Ngày mất của Trạng nguyên Lê Ích Mộc được tổ chức vào ngày 14 và 15 tháng 2 Âm lịch là cơ hội để du lịch thập phương, bà con gần xa có cơ hội được thưởng ngoạn danh thắng Khu Tưởng niệm, mong cầu một năm may mắn, bình an, hạnh phúc; được hoà mình vào nhiều hoạt động trải nghiệm văn hoá, tham gia gìn giữ và phát huy các di sản văn hoá phục vụ cộng đồng.
Trong khuôn khổ Lễ hội, UBND huyện Thuỷ Nguyên cũng tổ chức giới thiệu nhưng sản phẩm văn hoá, nét đặc trưng truyền thống của đất và người Thuỷ Nguyên như: Hát Đúm, ca Trù hoặc những vật phẩm được các bàn tay khéo léo của các em học sinh và thầy cô giáo làm ra. Qua đó góp phần tuyên truyền, quảng bá các về lịch sử văn hoá, tiềm năng, thế mạnh trong phát triển của huyện.