Trường đại học lo sinh viên thất nghiệp
Vi mạch bán dẫn là ngành công nghiệp lõi, quan trọng cho sự phát triển công nghệ hiện đại với tốc độ tăng trưởng nhanh và ổn định 14% hàng năm, cùng chính sách ưu đãi của các quốc gia trong phát triển nguồn nhân lực. Việt Nam chỉ mới tham gia một số hoạt động ở công đoạn thiết kế và kiểm thử, đóng gói, chưa có nhà máy sản xuất bán dẫn và thiếu hụt nguồn nhân lực cho ngành bán dẫn.
Xác định phát triển công nghệ cao, đặc biệt công nghiệp bán dẫn là lĩnh vực tạo đột phá cho phát triển kinh tế, là cơ hội cho các doanh nghiệp tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu trong thời gian tới, Việt Nam đặt mục tiêu đào tạo 50.000 kỹ sư, trong đó, có 15.000 kỹ sư thiết kế vi mạch và 35.000 kỹ sư phục vụ các công đoạn khác của quá trình sản xuất chip bán dẫn.
Tuy nhiên thực tế, nhiều trường đại học lo ngại đầu tư nhiều, đào tạo nhiều nhưng khi ra trường sinh viên có được tuyển dụng ngay hay phải chờ đợi nhà đầu tư.
Ông Huỳnh Công Pháp - Hiệu trưởng Đại học Việt Hàn, Đại học Đà Nẵng - cho biết, năm 2024, trường sẽ tuyển dụng sinh viên ngành thiết kế vi mạch với những hỗ trợ về học phí, học bổng cho sinh viên có điểm trúng tuyển cao, hỗ trợ ký túc xá… Nhà trường cũng đã chuẩn bị cơ sở vật chất là các phòng thực hành, thí nghiệm và hợp tác với các doanh nghiệp trong việc đưa sinh viên về thực tập.
Tuy nhiên, vấn đề việc làm sau tốt nghiệp của các sinh viên sẽ được hỗ trợ như thế nào đang khiến các trường lo lắng.
“Sau năm 2025, trường sẽ có những kỹ sư thiết kế vi mạch học chuyển đổi từ các ngành gần tốt nghiệp nhưng liệu có bao nhiêu doanh nghiệp có thể tuyển dụng họ. Chính quyền thành phố cần phải hỗ trợ để kết nối đầu ra, tránh cho việc sinh viên ra trường không có việc làm, phải đi khắp nơi tìm việc. Bởi thực tế hiện nay, khảo sát trên các trang tuyển dụng của thành phố không có đơn vị nào tuyển cả” - ông Pháp cho hay.
Đào tạo nhân lực cho thị trường quốc tế
Chia sẻ tại hội thảo “Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam” vừa được tổ chức đầu tháng 3 vừa qua, đại diện Quỹ châu Á nêu thực tế, tại Thái Lan, sinh viên được đào tạo không phải 100% làm lĩnh vực này mà có thể làm ở các lĩnh vực khác liên quan. Và thực tế, việc đào tạo cần tính toán cung cấp lao động cho nhiều quốc gia, thị trường quốc tế chứ không phải trong nước.
Đồng quan điểm trên, ông Đỗ Tiến Thịnh - Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia - cho rằng, trong đề án, số lượng kỹ sư 50.000 là mục tiêu và không có khái niệm quá nhiều trong đào tạo bởi tổng cầu của thế giới là rất lớn. Dù Việt Nam đào tạo bao nhiêu thì cũng sẽ được các doanh nghiệp ở nhiều quốc gia đón nhận. Vấn đề là nguồn nhân lực phải đạt chuẩn quốc tế.
Dĩ nhiên, những con số trên vẫn dựa trên căn cứ nhu cầu lao động của các tập đoàn vi mạch lớn nhưng đó là mục tiêu, là kỳ vọng. Đặc biệt, thực tế không thể có ngay những doanh nghiệp vi mạch Việt Nam phát triển ngay được mà cần có tư duy đào tạo, đưa nhân lực đi ra nước ngoài làm việc một thời gian. Sau đó, chính nguồn nhân lực này có thể quay về và phát triển doanh nghiệp trong nước, tuyển dụng các thế hệ sau.
Bên cạnh đó, ông Thịnh cho rằng, khi đào tạo cần xác định cung cấp cho người học 80% kiến thức chung về ngành. 20% còn lại sẽ do chính lao động lựa chọn làm việc ở công đoạn nào, khâu nào của ngành vi mạch như thiết kế hay sản xuất… để tự trau dồi thêm.
Đây cũng là điểm nổi bật của sinh viên Việt Nam, họ có thể chuyển đổi linh hoạt các nghề trong cùng một ngành, cơ hội việc làm cũng cao hơn.
