Ngày Tết với đông đủ gia đình quây quần bên mâm cơm mùng 1 có lẽ đã trở thành cảnh quen thuộc của nhiều thế hệ. Vào dịp năm mới, con cháu đi học, đi làm phương xa đều trở về đón Tết cùng ông bà sau một năm bôn ba. Bởi vậy, bữa cơm ngày đầu năm càng đặc biệt và ấm cúng hơn.
Đối với thế hệ người lớn tuổi, dù bận rộn cỡ nào thì ngày Tết cũng phải có mặt đầy đủ con cháu trong nhà để thể hiện sự gắn kết. Mâm cơm cũng phải thịnh soạn nhất có thể, tượng trưng cho năm mới no đủ. Đây cũng là dịp người lớn hỏi thăm về đời sống, công việc và mối quan hệ của “bọn trẻ”.
Không chỉ là dịp sum vầy, Tết còn là thời điểm thiêng liêng để tưởng nhớ tổ tiên. Bởi vậy ngày Tết luôn phải trang nghiêm, tươm tất, đầy đủ theo phong tục truyền thống. Đêm giao thừa phải có mặt gia đình, có người lo cúng bái. Ba ngày Tết mỗi sáng đều phải làm cơm cúng gia tiên.
Tuy nhiên, càng hiện đại, quan niệm về Tết của người trẻ càng khác so với thế hệ cha ông. Đối với một số người, cả năm đã lao động vất vả, ngày Tết được nghỉ lễ dài, họ muốn dành kỳ nghỉ này để xả hơi.
Anh Mạnh Cường (31 tuổi, Hà Nội) sống cùng gia đình. Tết năm nay, anh muốn nghỉ lễ theo cách khác biệt với mọi năm. Anh chia sẻ: “Tôi đã đặt vé máy bay mùng 3 Tết đi Phú Quốc nghỉ dưỡng với bạn gái. Năm nay được nghỉ lễ tận 9 ngày nên không nhất thiết chỉ ở yên một nơi. Thời gian dành cho gia đình tôi gói gọn trong hai ngày đầu năm”.
Khi trình bày ý tưởng này với gia đình, ông bà anh phản đối vì không muốn khách đến chơi nhà lại vắng mặt con cháu. Để “trốn Tết”, anh Cường đã phải thuyết phục ông bà rất nhiều, nói dối là bốc thăm trúng thưởng chuyến du lịch, nếu không đi thì phí quá.
Chị Diệu Thúy (23 tuổi) quê tại Việt Trì nhưng hai năm nay chưa về quê đón Tết. Thúy sống cùng vợ chồng chị gái tại Hà Nội. Vì dịch bệnh nên chị quyết định không về quê. Thúy nói COVID-19 đã khiến chị và bố mẹ có suy nghĩ khác về Tết Nguyên đán.
“Năm 2021 là Tết đầu tiên tôi không về nhà. Bố mẹ tôi buồn nhiều vì hàng xóm có con cháu quây quần, riêng nhà tôi chỉ có bố mẹ với nhau. Nhưng nhờ có tiền lệ mà cái nhìn của bố mẹ tôi mới thay đổi. Năm nay đại dịch bùng mạnh hơn, bố mẹ chủ động gọi điện bảo chị em tôi không cần về, bố mẹ sắm cho con gà với đôi bánh chưng ăn Tết”, Thúy chia sẻ.
Đối với Thúy, một năm có 365 ngày – nhiều dịp về thăm gia đình chứ không nhất thiết phải là 3 ngày Tết. Chị dự định ra Giêng mới về vì lúc đó tàu xe bớt chen chúc, vé cũng rẻ hơn. Không về dịp này cũng giúp tinh thần chị thoải mái vì tránh được những câu hỏi về công việc. Thúy học ngành du lịch, lại ra trường đúng khoảng thời gian dịch bệnh nên đến nay công việc vẫn lận đận, chưa kiếm được chỗ làm ổn định. Chị sợ lời hỏi thăm nghề nghiệp, tiền lương sẽ khiến chị áp lực thêm.
Ngày Tết trong mắt người lớn và thế hệ trẻ tuy có khác biệt, nhưng Gen-Y, Gen-Z không làm mất đi giá trị văn hóa của ngày lễ cổ truyền. Họ có cách tận hưởng dịp Tết khác xưa nhưng yếu tố gia đình vẫn được coi trọng.
