Mới chi được gần 1,2%
Báo cáo về tình hình thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho NLĐ theo Quyết định số 08/2022/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, ông Nguyễn Văn Lâm - Phó Giám đốc Sở LĐTBXH TPHCM cho biết, tính đến ngày 15.7, dự kiến 1.097.865 NLĐ sẽ thực hiện chính sách hỗ trợ, số tiền dự kiến hỗ trợ là hơn 1.777 tỉ đồng. Trong đó, cơ quan Bảo hiểm xã hội đã xác nhận cho 19.726 doanh nghiệp với 683.306 NLĐ. Số đơn vị đã có quyết định phê duyệt danh sách và kinh phí là 2.032 đơn vị, với 76.374 NLĐ, số tiền chi là 41,072 tỉ đồng. Số lượng đã giải ngân là 203 đơn vị, với 12.928 NLĐ, số tiền đã chi là 6,727 tỉ đồng gồm quận Gò Vấp, huyện Hóc Môn, huyện Củ Chi và huyện Cần Giờ. Như vậy, với tổng số 1.097.865 NLĐ, số đã giải ngân là 12.928 NLĐ (chiếm tỉ lệ gần 1,2%).
Chia sẻ về những khó khăn trong quá trình thực hiện, ông Lâm cho hay do đặc thù Thành phố có số lượng doanh nghiệp và lao động lớn, vì vậy quá trình triển khai thực hiện cần phải có sự chuẩn bị kỹ về nhân sự, kinh phí hỗ trợ, công tác truyền thông để tổ chức, doanh nghiệp và NLĐ biết. Đến ngày 15.7, tỉ lệ giải ngân kinh phí để doanh nghiệp chi hỗ trợ cho người lao động còn thấp. Tuy nhiên, ông Lâm cho biết số lượng giải ngân sẽ tiếp tục tăng lên trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, công tác triển khai thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà tại một số doanh nghiệp còn chậm, do nhiều nguyên nhân như doanh nghiệp mong muốn gộp hồ sơ nộp một lần; việc quy định người sử dụng lao động phải đảm bảo chính xác, minh bạch về đối tượng và điều kiện hưởng, do đó cần có nhiều thời gian để rà soát kỹ về tính chính xác của thông tin liên quan đến tình trạng nhà ở của NLĐ.
Cùng với đó, đại diện Sở LĐTBXH TPHCM chỉ ra rằng chưa có sự thống nhất giữa các tỉnh, thành phố trong việc tiếp nhận hồ sơ; đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà đối với trường hợp doanh nghiệp có nhiều chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh dẫn đến tình trạng không tiếp nhận hồ sơ của chi nhánh công ty với lý do NLĐ tham gia BHXH tại nơi đặt trụ sở chính (công ty mẹ) không cùng tỉnh, thành phố với chi nhánh công ty.
Một số doanh nghiệp có nhiều chi nhánh ở các tỉnh khác nhau, nhưng danh sách xác nhận NLĐ tham gia BHXH không được tách ra từng chi nhánh mà gộp chung, do đó khi chi nhánh công ty nộp hồ sơ tại TPHCM chỉ cung cấp bằng chụp danh sách (bằng photo) sẽ gây khó khăn trong việc xác minh NLĐ làm việc tại chi nhánh đã được giải quyết hỗ trợ tại công ty mẹ hay chưa.
Một vướng mắc khác là trong thời gian vừa qua, Bộ Công an có chỉ đạo Công an các tỉnh, thành phố phối hợp với ngành LĐTBXH trong việc triển khai thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà. Tuy nhiên, theo yêu cầu của ngành Công an, UBND cấp huyện khi tiếp nhận hồ sơ của doanh nghiệp phải lập danh sách NLĐ có thêm thông tin không thuộc quy định của Quyết định số 08 2022/0Đ-TTg (họ tên cha, mẹ của NLĐ, tình trạng đăng ký cư trú) để chuyển lại cập nhật trên cơ sở dữ liệu dân cư Quốc gia. Do đó, cần có sự thống nhất giữa Bộ LĐTBXH và Bộ Công an để các địa phương nhanh chóng giải ngân kinh phí hỗ trợ cho NLĐ.
Từ những khó khăn trên, TPHCM kiến nghị Bộ LĐTBXH có những tháo gỡ để sớm triển khai giải ngân hỗ trợ người lao động.
Nhận định về những vướng mắc mà các đơn vị đang gặp phải, ông Tào Bằng Huy - Phó Cục trưởng Cục Việc làm, Bộ LĐTBXH cho biết, hướng dẫn làm thủ tục rất đơn giản nhưng có những nơi yêu cầu thêm các thủ tục không có trong văn bản hay mỗi nơi hiểu và vận dụng chính sách một kiểu.
Gỡ khó trong thực hiện chính sách
Phát biểu tại buổi làm việc, ông Phạm Chí Tâm - Phó Chủ tịch LĐLĐ TPHCM - cho biết, thực tế quá trình triển khai có những doanh nghiệp chưa quan tâm tới việc triển khai thực hiện chính sách khi đó, vai trò của công đoàn cơ sở đôn đốc người sử dụng lao động để thực hiện thủ tục đảm bảo cho NLĐ trong doanh nghiệp.
Công đoàn cũng đã phát huy ứng dụng của website và xây dựng hệ thống hội, nhóm trên mạng xã hội để hỗ trợ doanh nghiệp, NLĐ làm thủ tục; thiết kế infographic thủ tục, chia sẻ thông tin hướng dẫn để NLĐ dễ nắm bắt, tiếp cận thông tin và thực hiện. Tuy nhiên, ông Tâm cũng đặt vấn đề rất nhiều đơn vị không có tổ chức công đoàn còn bỏ ngỏ việc này, còn những đơn vị có tổ chức công đoàn thì đảm bảo đã đôn đốc để doanh nghiệp triển khai.
Ông Tâm nhận định việc chi trả cho NLĐ còn chậm, hiện TPHCM chỉ mới có 4 địa phương bắt đầu giải ngân. “NLĐ rất vui khi có chính sách nhân văn này được ban hành đúng lúc đại dịch vừa kết thúc, khi giá thị trường tăng cao. Dù số tiền hỗ trợ không nhiều nhưng được nhận đúng lúc khiến NLĐ rất vui” - ông Tâm chia sẻ và cho biết, LĐLĐ TPHCM sẽ tiếp tục phối hợp với các đơn vị để đẩy nhanh tiến độ.
Tại buổi làm việc, Thứ trưởng Lê Văn Thanh đặt vấn đề về sự vào cuộc của các doanh nghiệp, ông lấy số liệu như tại quận Gò Vấp có khoảng 5.000 doanh nghiệp nhưng chỉ có hơn 400 doanh nghiệp lập danh sách. Cùng với đó, ông nhấn mạnh, quá trình triển khai còn chậm.
Ông nhấn mạnh mục tiêu là phải làm cho nhanh, NLĐ chỉ viết đơn một lần. Thứ trưởng cũng nhấn mạnh không để tình trạng thêm thủ tục, chậm thời gian, phải tăng cường hậu kiểm chứ không tiền kiểm dẫn đến thời gian kéo dài.
Thứ trưởng cũng nêu vấn đề không để NLĐ chờ lâu, bức xúc vì thủ tục rườm rà dẫn đến tình trạng “lên tivi nhận tiền”.
