Thời điểm bắt đầu thực hiện lộ trình nâng tuổi nghỉ hưu từ năm 2021.
Theo ông Diệp, việc điều chỉnh tăng tuổi hưu xuất phát rất nhiều nguyên nhân. Thứ nhất, tuổi nghỉ hưu 55 với nữ và 60 với nam được quy định từ năm 1961, tính đến nay đã hơn 50 năm chúng ta không hề có điều chỉnh tuổi nghỉ hưu.
Đối với tất cả các nước, họ đều theo xu hướng nâng dần tuổi nghỉ hưu, rất nhiều nước thực hiện tuổi nghỉ hưu là 65, 67 tuổi. Chúng ta mong muốn thu hẹp khoảng cách tuổi nghỉ hưu giữa nam và nữ, không phân biệt đối xử giới.
Cuối cùng, rất nhiều khuyến nghị của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) và Ngân hàng thế giới (WB) khuyến nghị để đảm bảo cân đối quỹ bảo hiểm xã hội dài hạn cần nâng tuổi nghỉ hưu.
Việc điều chỉnh lộ trình tuổi nghỉ hưu có nhiều phương án: Phương án hiện nay đưa trong dự thảo Bộ luật Lao động sửa đổi mỗi năm nâng 6 tháng, và đến khi nam đạt 62 tuổi, nữ đạt 60 tuổi sẽ dừng. Về lâu dài sẽ nâng dần lên tuổi 65.
Còn một phương án nữa, mỗi năm tuổi nghỉ hưu của nữ và nam nâng dần 3 tháng, với lý do điều chỉnh tốc độ nhanh gây cú sốc thị trường lao động.
Ngoài ra, dân số Việt Nam đang bị già hóa, trước đây mỗi năm có 1,5 - 1,7 triệu người lao động tăng thêm, hiện nay 800 - 900 ngàn tăng thêm. Tương lai, với tốc độ già hóa dân số, Việt Nam có số người ra khỏi tuổi lao động gần bằng số người bước vào tuổi lao động.
Trong dự thảo, đề xuất nâng tuổi hưu không phải áp dụng tất cả các ngành nghề. Dự kiến, có những nhóm tuổi cao hơn, có nhóm thấp hơn nhưng không chênh lệch quá 5 năm.
Ví dụ, quy định 60 – 62 tuổi nhưng có những nhóm nghỉ hưu tuổi 55 – 57, tùy thuộc vào lĩnh vực, nghề nghiệp, công việc,...
Bên cạnh đó, nếu giám định cho thấy sức khỏe suy giảm mức nào đó thì người lao động vẫn được nghỉ hưu trước tuổi. Trong thiết kế chính sách BHXH sắp tới sẽ tăng quyền lợi của người tiếp tục bảo lưu hoặc tham gia BHXH để cải thiện chế độ lương hưu.
Phương án điều chỉnh lương hưu năm nay bằng mức lương cơ sở cũng sẽ có những điều chỉnh phù hợp, nhóm lương hưu thấp hoặc về hưu trước năm 1995 sẽ điều chỉnh để mức tăng tuyệt đối nhiều hơn.
Những người lương hưu 1,3 triệu đồng/ tháng, điều chỉnh tăng 7% thì chỉ tăng tương đương 91.000 đồng; những người lương 100 triệu thì tăng 7% mức tăng lên tới 7 triệu đồng. Những bất hợp lý này sẽ được điều chỉnh để tăng cường tính chia sẻ, thu hẹp khoảng cách, mức sống của những người nghỉ hưu.
