“Kỳ nghỉ dài” chưa từng có
Chị Bùi Hoàng Huyền (SN 1987, ở Vĩnh Phúc) có hơn 2 năm làm việc trong một công ty sản xuất linh kiện nhựa tại KCN Thăng Long (Đông Anh, Hà Nội). Gần 7 năm rời quê đi làm công nhân, Tết Nguyên đán 2023 với chị đây là kỳ nghỉ “chưa từng có trong đời” bởi trải dài qua 2 tháng.
Tháng 10.2022, công nhân trong phân xưởng của chị Huyền nghỉ luân phiên, mỗi tuần chỉ làm 4-5 ngày. Đến tháng 12.2022, chị Huyền nhận thông báo nghỉ việc hưởng 70% mức lương cơ bản. Công ty của chồng chị Huyền không bị giảm giờ làm nhưng cũng không được tăng ca, thu nhập khoảng 7 triệu đồng/tháng. Con nhỏ gửi ở quê nhà Vĩnh Phúc, vợ chồng chị phải nhờ vào sự hỗ trợ của ông bà.
Nghỉ việc hưởng 70% lương cơ bản ngay trước Tết Nguyên đán 2023, chị Huyền chỉ nhận được vỏn vẹn 500.000 đồng tiền thưởng và một giỏ quà Tết. Tiền lương, thưởng mang về quê chẳng được là bao, nữ công nhân mong nhanh qua Tết để quay trở lại Hà Nội tìm kiếm việc làm thêm.
Quay lại Hà Nội vào mùng 6 Tết Nguyên đán chị cũng tìm được một công ty tuyển công nhân thời vụ với mức lương 5 triệu đồng/tháng. Làm việc được hơn 2 tuần, chán nản với công việc nên chị xin nghỉ. Chị bàn với chồng nếu không tìm được công việc thay thế, hai vợ chồng sẽ về quê nhưng chồng chị không đồng ý.
Theo báo cáo của các Liên đoàn Lao động tỉnh, thành phố, Công đoàn ngành trung ương, tính từ tháng 9.2022 đến hết tháng 1.2023 đã có khoảng 1.300 doanh nghiệp (tại 50 tỉnh, thành phố) gặp khó khăn, bị cắt, giảm đơn hàng nên phải giảm giờ làm của 546.835 người lao động. Số lao động bị ảnh hưởng trên phần lớn ở các doanh nghiệp FDI, tập trung trong 3 ngành dệt may, da giầy, chế biến gỗ, chủ yếu ở các tỉnh, thành phố khu vực phía Nam như TPHCM, Long An, Tây Ninh, Đồng Nai, Bình Dương, An Giang...
Thừa vẫn thừa, thiếu cứ thiếu
Bên cạnh những doanh nghiệp bị tác động giảm đơn hàng, việc làm của người lao động ảnh hưởng, vẫn có những đơn vị tăng cường tuyển dụng lao động.
Tại Hà Nội, ông Vũ Quang Thành - Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội - cho biết, theo số liệu mà Trung tâm thu thập, tổng hợp về nhu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp trên địa bàn Thủ đô, dự báo Quý I/2023, Thành phố cần khoảng 100.000 - 120.000 người lao động ở các vị trí việc làm khác nhau.
Ngành nghề Logictics, vận tải có nhu cầu tuyển 10.000 - 15.000 người; nhóm ngành Dịch vụ lưu trú - ăn uống - du lịch trong thời gian tới tiếp tục gia tăng nhu cầu tuyển dụng lao động, từ 10.000 - 12.000 người. Nhóm ngành nghề tài chính ngân hàng, công nghệ thông tin cũng có xu hướng tuyển dụng lớn vì đang thực hiện số hóa theo chủ trương của Chính phủ cũng như để làm tốt các hoạt động sản xuất kinh doanh. Thương mại điện tử, chăm sóc sức khỏe cũng có nhu cầu tuyển dụng nhiều người lao động trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, theo Trung tâm Dịch vụ việc làm Đồng Nai, trong hai tháng đầu năm, hơn 100 doanh nghiệp trên địa bàn báo cáo nhu cầu tuyển dụng khoảng 6.000 lao động (lao động phổ thông chiếm khoảng 4.000 người), thấp hơn rất nhiều so với năm 2022 (hơn 23.000 lao động).
Trao đổi về vấn đề này, ông Lê Đình Quảng - Phó Trưởng ban Chính sách Pháp luật (Tổng LĐLĐVN) cho biết, trong bối cảnh kinh tế của nước ta hội nhập sâu rộng, nhìn nhận thời gian vừa qua, thực tế có những doanh nghiệp gặp khó khăn về đơn hàng, việc làm của người lao động bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, nhìn chung về bức tranh thị trường lao động, vẫn có nhiều doanh nghiệp đang thiếu hụt lao động. Qua con số thống kê của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, doanh nghiệp thiếu 400.000 lao động.
Theo ông Quảng, nhìn chung thị trường lao động nước ta chưa linh hoạt, liên thông cung cầu - lao động chưa tốt nên dẫn đến nơi thừa, nơi thiếu lao động. “Lâu nay chúng ta dồn vùng kinh tế trọng điểm, nhiều ngành thâm dụng lao động lớn. Vì vậy, khi chịu tác động thì những lao động này chịu ảnh hưởng trực tiếp” - ông Quảng nói.
Chính vì vậy, việc chú trọng đào tạo, nâng cao trình độ, tay nghề của người lao động cần quan tâm hơn bao giờ hết. Ông Quảng cho rằng, đã đến lúc cần chắt chiu lao động. Bởi hiện nay nhiều doanh nghiệp đang thiếu hụt lao động, đặc biệt lao động có trình độ cao. Bên cạnh việc thu hút lao động, doanh nghiệp cần hỗ trợ nâng cao tay nghề cho người lao động.
