Bộ LĐTBXH phối hợp với Bộ Công an triển khai giải pháp chi trả an sinh xã hội qua VNeID tại 6 địa phương thí điểm, xin ông cho biết sự cần thiết của việc chi trả an sinh xã hội bằng tài khoản?
- Trong chỉ đạo chung của Chính phủ việc xây dựng Chính phủ điện tử, ứng dụng công nghệ thông tin giải quyết các chính sách, đặc biệt chi trả chính sách an sinh xã hội thông qua ứng dụng chuyển đổi số là hết sức cần thiết. Đây cũng chính là nhu cầu thực tiễn của người dân địa phương cả nước. Trước đó, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành Chỉ thị số 21 ngày 25.11.2022 để thúc đẩy chuyển đổi số. trong đó có chi trả chính sách an sinh xã hội mà không dùng tiền mặt.
Hiện nay, Bộ LĐTBXH đã phối hợp với Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và một số cơ quan liên quan hướng dẫn, chỉ đạo các địa phương thúc đẩy việc chi trả an sinh xã hội không dùng tiền mặt. Sau khi triển khai, đã đạt được một số thành tựu.
63 tỉnh, thành phố đều đã ban hành kế hoạch để thực hiện nội dung này, trong đó, có 54/63 tỉnh, thành phố đã thực hiện việc chi trả an sinh xã hội không dùng tiền mặt cho một số nhóm đối tượng an sinh xã hội.
6 tỉnh thí điểm thực hiện chính sách an sinh xã hội mang tính chỉ đạo chung, xây dựng quy trình, hỗ trợ kỹ thuật. Việc này sẽ thay đổi hoàn toàn hiệu quả chi trả, tác động đến đời sống của đối tượng hưởng chính sách an sinh. Do đó, cần có một lộ trình, bước đi cụ thể.
Hiện nay, có khoảng 5 triệu người được hưởng chính sách an sinh xã hội, trong đó có khoảng 20% đã có tài khoản; nhiều người trong số này đều mong muốn chi trả trợ cấp qua tài khoản.
Trong quá trình thực hiện việc chi trả an sinh xã hội qua tài khoản, cơ quan chức năng có gặp khó khăn gì không, thưa ông?
- Thực tế, có một số khó khăn khi thực hiện việc chi trả an sinh xã hội hiện nay. Theo đó, đối tượng hưởng chính sách an sinh phần lớn là người cao tuổi, cô đơn, không nơi nương tựa; người tâm thần, khuyết tật nặng và đặc biệt nặng; trẻ em mồ côi bị bỏ rơi… Những nhóm đối tượng hết sức yếu thế cần Nhà nước quan tâm, chăm sóc.
Do đó, việc sử dụng các trang thiệt bị di động, công nghệ thông tin để làm công cụ giao dịch còn tâm lý e ngại, muốn thực hiện bằng tiền mặt.
Nhóm đối tượng yếu thế như người cao tuổi, khuyết tật… còn cần phải thực hiện thủ tục ủy quyền, cho người trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc đứng ra nhận tiền thay thông qua tài khoản uỷ quyền… Chưa kể, một số nhóm đối tượng an sinh ở vùng sâu, vùng xa… hạn chế vì cây ATM rút tiền chỉ đặt tại trung tâm thành phố.
Mặc dù với lĩnh vực an sinh gặp nhiều khó khăn khi thực hiện nhưng bước đầu, chỉ trong thời gian ngắn, các cơ quan liên quan đã triển khai rất tốt. Đây là sự cố gắng rất lớn từ phía Tổ triển khai Đề án 06 của Chính phủ và địa phương.
Việc chi trả an sinh xã hội qua tài khoản để quyền lợi của người dân được đảm bảo đầy đủ, kịp thời, không gây khó cho người dân. Mục tiêu cuối cùng là người dân được hưởng lợi đầy đủ, trọn vẹn nhất.
Để việc thực hiện chi trả an sinh xã hội được triển khai nhanh chóng, theo ông cần tới sự phối hợp của các cơ quan, đơn vị nào? Lộ trình cụ thể ra sao?
- Trong thời gian tới, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, hiện nay Bộ Công an, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cùng các bộ ngành liên quan tiếp tục tập trung, đẩy mạnh việc chi trả an sinh xã hội không dùng tiền mặt, đặt ta một số nhóm nhiệm vụ chính.
Phân loại các nhóm đối tượng để xác định nhóm nào có khả năng, nhu cầu để tuyên truyền, vận động, hướng dẫn người dân đăng ký tài khoản một cách phù hợp. Tổ đề án 06 cấp xã ở địa phương sẽ hướng dẫn hỗ trợ người dân tích hợp tài khoản vào VneID, làm cơ sở để thanh toán không dùng tiền mặt.
Đối với người dân đã có tài khoản tín dụng thì sẽ được trao đổi thống nhất để ứng dụng tài khoản đó nhận chi trả trợ cấp. Với những trường hợp hiện nay gặp khó như: Người tâm thần, người khuyết tật dạng nặng, trẻ em mồ côi... khó mở tài khoản trước mắt là tiếp tục thực hiện phương thức chi trả trực tiếp. Sau đó, sẽ có lộ trình rà soát các nhóm đối tượng cụ thể để có phương án chi trả không dùng tiền mặt phù hợp.
Việc này cần có thời gian làm việc với từng đối tượng, bảo đảm là quyền lợi của người dân phải được đầy đủ, kịp thời, không gây khó khăn cho người dân.
Xin cảm ơn ông!
