Còn quản lý xuất nhập cảnh thì quản lý công khai, xuất nhập khẩu qua lại qua biên giới, sân bay. Biên giới thì lại rất rộng, đường bộ, đường biển, tàu vận tải qua lại nữa, nên lợi dụng đi lại rất dễ dàng.
Vậy đối với những đối tượng như Trịnh Xuân Thanh đang trong giai đoạn kiểm tra làm rõ vi phạm thì cần phải áp dụng biện pháp để ngăn chặn việc ra nước ngoài, thưa ông?
- Mình ngăn thế nào được. Theo Bộ luật tố tụng luật hình sự không ai bị coi là có tội khi chưa có bản án kết tội của Toà án đã có hiệu lực pháp luật. Không ai bị coi là có tội và phải chịu hình phạt khi chưa có bản án kết tội của Toà án đã có hiệu lực pháp luật. Công an muốn bắt giữ người phải bắt quả tang. Bắt giữ khẩn cấp cũng phải báo cáo Viện Kiểm sát phê chuẩn nên rất khó để điều tra.
Quản lý công dân qua nhân hộ khẩu thì rất thông thoáng, đăng ký thường trú chỗ này lại tạm trú chỗ khác, đi làm, đi ăn thế này, thế khác. Bối cảnh thế nên lực lượng công an rất khó khăn, chỉ có đối tượng hình sự, có tiền án, nghi vấn vi phạm hình sự thì còn quản lý chặt chẽ được.
Có phải vì thế nên việc ngăn chặn như Giang Kim Đạt, Trịnh Xuân Thanh bỏ trốn ra nước ngoài gặp khó khăn?
- Giải pháp, rào cản có nhiều cái rất khó, ngay như luật pháp của Việt Nam và nước cũng có quy định khác nhau. Đối với Việt Nam đây là tội danh vi phạm về Bộ luật Hình sự nhưng ở nước khác lại quy định khác, nên tương trợ tư pháp hình sự của Việt Nam với các nước cũng khác nhau, trừ một số nước có tương trợ tư pháp còn thuận lợi nhưng họ cũng phải bảo vệ quyền con người nên phối hợp cũng có cái khó. Còn trong công tác quản lý về xuất nhập cảnh còn những cái bất cập.
Trường hợp Giang Kim Đạt là điển hình. Khi Giang Kim Đạt bỏ trốn, lực lượng công an tiến hành biện pháp truy tìm. Bắt Giang Kim Đạt không phải dễ dàng gì đâu, đã đi qua vài ba nước và bắt ở nước giáp ranh với mình.
Còn Trịnh Xuân Thanh, trước thời điểm có thể đề xuất một số biện pháp ngăn chặn, nêu chưa chứng minh được người ta phạm tội, chưa bị phát sinh về mặt tố tụng thì không thể nói lý do này lý do kia để cấm người ta được. Hiến pháp đã quy định rất rõ về quyền công dân, người ta chỉ bị hạn chế quyền khi pháp luật quy định.
Vậy xin ông cho biết quan điểm về việc truy bắt Trịnh Xuân Thanh?
- Bộ Luật Hình sự đã quy định rất rõ tội phạm nào là nghiêm trọng, rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng, có những tội phạm mà lệnh truy nã không có thời gian kết thúc, phải truy đến cùng. Trịnh Xuân Thanh nên về nước đầu thú để hướng khoan hồng của pháp luật. Đó cũng là bản lĩnh của con người, dám làm dám chịu. Tôi cũng muốn nói điều này với ông Trịnh Xuân Thanh là sinh ra trong một gia đình đáng quý, có truyền thống, gây ra như vậy cũng phải chịu trách nhiệm chứ không thể bỏ trốn. Bản thân anh cũng có quan hệ với gia đình, con cái, anh em.
Luật pháp Việt Nam có lượng khoan hồng rất lớn. Quan điểm của con người Việt Nam rất nhân đạo, truyền thống dân tộc "đánh kẻ chạy đi, không ai đánh người chạy lại".
Trường hợp ông Trịnh Xuân Thanh chưa bị bắt thì có đưa vụ án xảy ra tại Tổng công ty xây lắp dầu khí Việt Nam ra xét xử không?
- Theo nội dung vụ án và chứng cứ. Tội tới đâu, mức độ tới đâu, điều tra tới đâu xử tới đấy. Còn lại có thể tách ra để điều tra tiếp. Đây là vụ án trọng điểm phải làm thấu đáo.
Xin cảm ơn ông !
