Theo báo cáo của Bộ GDĐT, ngành giáo dục đang thừa 10.178 giáo viên nhưng lại thiếu đến 94.714 giáo viên, từ mầm non đến THPT. Thực trạng sinh viên ra trường không được đi dạy bởi tình trạng thừa giáo viên nhưng chưa được nhà nước, xã hội quan tâm đúng mực.
Đây là một sự lãng phí rất lớn nguồn nhân lực xã hội, tốn thời gian, tiền của cũng như đánh mất cơ hội lập thân lập nghiệp của sinh viên (ba năm nếu học cao đẳng sư phạm và bốn năm học đại học sư phạm) dù rằng ngành sư phạm được miễn học phí.
Tại trường THCS Trịnh Phong nơi tôi đang giảng dạy, hàng năm, vào đầu tháng hai trường đón tiếp những sinh viên của trường cao đẳng, đại học sư phạm về thực tập giảng dạy từ 6 đến 8 tuần. Trong số những sinh viên háo hức đến thực tập giảng dạy ấy thì không biết có mấy em tiếp tục thực hiện được ước mơ đứng trên bục giảng, trở thành thầy giáo sau khi tốt nghiệp ra trường? Về vấn đề này, hiện nay, các trường cao đẳng, đại học chưa có thống kê cụ thể.
Thầy Nguyễn Văn Hải, Hiệu trưởng trường tiểu học Diên Thạnh, Diên Khánh, Khánh Hòa có con sau khi tốt nghiệp Trường Đại học Khánh Hòa tâm sự: “Bây giờ tìm được chỗ dạy hợp đồng đã vô cùng khó như mò kim đáy biển, đừng nói đến chuyện thi viên chức nên đành ở nhà dạy kèm cho vui”.
Buồn hơn thầy Hải, thầy Nguyễn Văn Hà có con kết thúc đợt thực tập, thi tốt nghiệp ra trường rơi vào tình cảnh trớ trêu khi đi đến trường nào xin dạy hợp đồng hiệu trưởng đều nói một câu giống nhau: “Xin lỗi, trường không có nhu cầu”.
Vậy là tân cử nhân này đành gác lại giấc mơ làm thầy, đi vào thành phố Hồ Chí Minh học nghề nấu ăn mất sáu tháng để còn có hy vọng xin làm thợ nấu bếp ở quán ăn, nhà hàng, khách sạn.
Khi được hỏi tại sao không động viên con đi dạy kèm để chờ cơ hội, thầy Hà xót xa nói: “Con học sư phạm Lịch sử nên không ai mời dạy”.
Đây là hai trường hợp mà tôi biết được, còn vô số trường hợp khác nữa, sinh viên học ngành sư phạm xong là các em đi làm việc trái với chuyên môn, có em đi phụ quán bán cà phê, giữ xe, bán hàng qua mạng, phụ hồ… Vậy ngành giáo dục có nắm được thực trạng đó không?
Để khắc phục tình trạng nêu trên, tuyển sinh ngành sư phạm cần có sự thay đổi để đảm bảo chất lượng. Cụ thể, các trường sư phạm cần được tuyển sinh như các trường quân đội, công an, nhu cầu cần bao nhiêu thì tuyển bấy nhiêu. Sinh viên ra trường được phân công công việc, tránh tình trạng tốt nghiệp loại giỏi, xuất sắc nhưng vẫn không có việc làm.
